Wie de bal kaatst mag hem terug verwachten: onderwijs voert extra maatregelen in, maar blijft pleiten voor versnelde vaccinatie

“Zoveel mogelijk.” Dat zijn de sleutelwoorden in de reeks nieuwe coronamaatregelen die vanaf maandag ingaan: zoveel mogelijk te voet of per fiets naar school. Zoveel mogelijk speeltijden spreiden. Zoveel mogelijk buiten turnen. Zoveel mogelijk buiten of digitaal vergaderen. Zoveel mogelijk activiteiten verplaatsen naar gebouwen zoals parochiezalen en cafetaria’s. Wat ook is afgesproken: de refters blijven even dicht. De lunch moet in de klas of buiten opgegeten worden.

“We hebben de voorbije dagen, na de verrassende communicatie van het Overlegcomité, in alle stilte gewerkt aan concrete maatregelen”, zei Vlaams minister van Onderwijs Ben Weyts (N-VA) zondagavond tijdens een persconferentie. “We willen dat de leerlingen tot aan de paasvakantie veilig naar school kunnen gaan. Na de paasvakantie moeten ze volledig naar school kunnen.”

Huiswerk

Het Overlegcomité gaf de drie onderwijsministers in ons land (Weyts, Caroline Désir van PS en Lydia Klinkenberg van het Duitstalige ProDG) vrijdag huiswerk mee. Tegen maandag moesten ze met een plan op de proppen komen om het aantal besmettingen op school terug te dringen. Het wordt steeds duidelijker dat besmettingen op school een belangrijke rol spelen in de dreigende derde coronagolf. “We vragen om maatregelen uit te werken die meteen kunnen ingaan”, benadrukte premier Alexander De Croo (Open Vld) na de vergadering van het Overlegcomité.

Alleen: veel mogelijkheden waren er niet meer. Op school zijn al een rist maatregelen van kracht. Het ultieme wapen, een sluiting van de scholen, daar willen Weyts en zijn collega’s – voorlopig – niet aan denken. Federaal minister van Volksgezondheid Frank Vandenbroucke (Vooruit) drong vrijdag aan op een ‘afkoelingsweek’ voor Pasen, maar hij botste op verzet uit de deelstaten.

Gealarmeerd door de stijgende besmettingscijfers op school voerde Weyts midden vorige week wel al een mondmaskerplicht in voor de leerlingen van het vijfde en zesde leerjaar. De heropstart van het fysiek onderwijs voor de tweede graad van het middelbaar onderwijs werd uitgesteld tot na de paasvakantie. “Woensdag waren dit nog prima maatregelen, op basis van de virologische analyses. Twee dagen later bleek dat niet meer het geval”, zegt Lieven Boeve, directeur-generaal van het Katholiek Onderwijs. “Niemand begreep waarom het onderwijs plots geviseerd werd.”

Volgens Boeve tasten de nieuwe coronamaatregelen de grenzen van het haalbare af. “Een lunch zonder refters zal niet evident zijn voor sommige scholen.” Maar: alles beter dan een vervroegde sluiting voor de paasvakantie, oordeelt Boeve. “In het secundair onderwijs organiseren heel wat scholen in de twee weken voor Pasen examens en klassenraden. Leerlingen komen dan sowieso al minder naar school. Wat het basisonderwijs betreft: de probleemgroep zijn er de tien- tot twaalfjarigen. Wel, daar geldt voortaan de mondmaskerplicht. Afstandsonderwijs is bovendien onbegonnen werk voor kinderen uit het basisonderwijs. Die zijn daar te jong voor.”

Vaccinaties

Wie de bal kaatst mag hem terug verwachten. De drie onderwijsministers vroegen zondag aan het federale niveau om leerkrachten versneld te vaccineren, na de ouderen en risicopatiënten. Weyts: “Als dat organisatorisch te moeilijk is, dan zeg ik: laat Vlaanderen het dan gewoon zelf doen. We organiseren nu al contactonderzoek, wat niet onze bevoegdheid is, hetzelfde voor de snelteststrategie. We zijn geen vragende partij, maar als het nodig is nemen we de vaccinatie er ook bij.”

Een fors standpunt van Weyts, wiens partij federaal in de oppositie zit. Zijn Vlaamse collega Wouter Beke (CD&V), bevoegd voor de vaccinaties, is niet mee. De christendemocraat wil naar eigen zeggen “een opbod tussen beroepsgroepen vermijden”. Ook Vandenbroucke wil hier niks van weten. “Het is niet omdat je leerkrachten gaat vaccineren dat je de clusterbesmettingen in de scholen gaat beperken, want die ontwikkelen tussen kinderen onderling”, reageerde de socialist in C’est pas tous les jours dimanche op de Franstalige zender RTL. Sowieso zijn vaccinaties geen kortetermijnoplossing: in het beste geval zijn de leerkrachten richting mei aan de beurt.

En de virologen? Die lijken geen wonderen te verwachten van het onderwijs in de strijd tegen een derde golf. “Ik vraag me af waarom de ministers van Onderwijs naar de tafel gestuurd werden, en niet de ministers van Werk. Ik vrees dat het makkelijk is om op te slaan, op het onderwijs. Maar we moeten kijken waar het virus zit: overal”, zei Erika Vlieghe (UAntwerpen) in De zevende dag.

Onder de Vlaamse virologen lijkt stilaan een consensus te groeien: als de nationale coronacijfers de komende dagen blijven verslechteren, moet er nagedacht worden over een sluiting van de scholen voor Pasen én over een strengere algemene lockdown. Vrijdag komt het Overlegcomité opnieuw samen. Als de toestand het vraagt, kan die vergadering vervroegd worden.