WHO ‘zeer bezorgd’ over omikronsituatie in China: geen pijnstillers, tests of informatie

De Wereldgezondheidsorganisatie (WHO) maakt zich ernstige zorgen over de zeer besmettelijke omikronvariant van het coronavirus die vrijwel ongecontroleerd onder de Chinese bevolking van 1,4 miljard mensen woedt. De overheid stopte onlangs abrupt het zero-covidbeleid.

De verplichte massatests zijn vervangen door thuistests, waardoor gezondheidsdiensten het zicht op het aantal besmettingen verliezen. Volgens Airfinity, een Britse firma in gezondheidsdata die zich op provinciale cijfers baseert, kampt China dagelijks met meer dan een miljoen besmettingen en meer dan vijfduizend sterfgevallen. Dat aantal staat in schril contrast met de officiële cijfers van 5.241 doden sinds het begin van de pandemie.

De dinsdag ingevoerde veranderingen van de definitie van sterfgevallen door corona vergroot de onduidelijkheid. Nu worden alleen patiënten die na een positieve test overlijden aan longaandoeningen als coronadoden geteld. Daardoor registreren steden zoals Peking slechts enkele coviddoden, terwijl begrafenisondernemers en crematoria vorige week meldden het werk niet aan te kunnen.

Vanuit een privéziekenhuis in Shanghai werd op Chinese sociale media een noodkreet verspreid met de voorspelling dat de helft van de bevolking van 25 miljoen mensen in de havenstad voor het eind van het jaar besmet zal raken. Het bericht is inmiddels van de Chinese twitterdienst Weibo verwijderd.

Kwaad opzet

Het gebrek aan betrouwbare informatie maakt de Wereldgezondheidsorganisatie ‘zeer bezorgd’ over de situatie in China, aldus de WHO. De organisatie ontving geen cijfers over ziekenhuisopnames meer sinds China het zero-covidbeleid afschafte. Critici die wantrouwend staan tegenover Chinese coronastatistieken zien kwaad opzet, maar de WHO vermoedt dat ziekenhuizen er door de druk op de zorg niet aan toekomen om de cijfers door te geven.

WHO-crisischef dr. Michael Ryan hamerde op de dringende noodzaak de vaccinatiegraad te verhogen, liefst door zo snel mogelijk buitenlandse mRNA-vaccins toe te laten. Volgens Ryan zijn Chinese vaccins niet effectief genoeg om kwetsbare en oudere mensen te beschermen.

Ondanks haastig opgetuigde boostercampagnes loopt China met het vaccineren van zestigplussers achter op andere landen. De Verenigde Staten en Duitsland hebben vaccinhulp aangeboden, maar Peking houdt vast aan negen minder effectieve eigen vaccins. Wel kwam woensdag voor het eerst een zending buitenlandse vaccins aan, maar deze 11.500 doses van BioNTech uit Duitsland zijn alleen bedoeld voor Duitse expats. Er wordt nog onderhandeld of andere buitenlanders zich er ook mee mogen laten inenten.

Gezondheidsapp

De afgelopen drie jaar, toen China corona met de strengste maatregelen ter wereld in bedwang hield, is verzuimd om de bevolking en de zorg voor te bereiden op de gevolgen van het loslaten van het beleid. Dat uit zich ook in tekorten aan bedden op de intensive care, medisch personeel en medicijnen.

Het afgelopen jaar leidde de aankoop van zelftests en koortswerende middelen tot een melding in de verplichte gezondheidsapp, die tot beperkingen leidt die slechts met een negatief testresultaat kunnen worden opgeheven. Om dat probleem te vermijden hebben veel mensen aankoop van medicijnen uitgesteld en hun eigen voorraden opgemaakt. Juist nu het virus toeslaat, hebben de meesten zelfs geen aspirientje meer in huis. Huismiddeltjes zoals perzik in blik en citroenen zijn overal uitverkocht.

Vorige week zijn provincies volgens de Financial Times begonnen met het vorderen van de productie van fabrieken die zelftests, mondkapjes en pijnstillers maken. Ziekenhuizen en apothekers blijven worstelen met tekorten, omdat zowel de farmaceutische industrie als distributiebedrijven kampen met vertraging als gevolg van uitval van ziek personeel.

Buurlanden

Hoewel de regels voor het geven van bloed na een doorgemaakte covidbesmetting recent zijn versoepeld, hebben bloedbanken en ziekenhuizen tekorten, omdat donateurs liever wachten tot de grootste golf voorbij is.

De Chinese vraag naar medicijnen is inmiddels zo groot dat buurlanden maatregelen tegen dreigende tekorten nemen. In Taiwan sturen mensen zoveel Panadol naar vrienden en familie op het Chinese vasteland, dat apotheken door hun voorraden heen zijn. De Taiwanese overheid overweegt de bulkverkoop van Panadol aan banden te leggen.

Aan andere merken pijnstillers heeft Taiwan geen gebrek, maar de gezondheidsautoriteiten in Singapore roepen de bevolking nu al op slechts medicijnen voor eigen gebruik te kopen. Overvallen door grote aantallen mensen die dozen medicijnen naar China sturen, nemen sommige koeriersdiensten volgens Singaporese media dagelijks maximaal vijftig pakketjes met een medische inhoud aan om de overlast voor andere klanten te beperken.

Apothekers in de Thaise hoofdstad Bangkok beperken het aantal verpakkingen pijnstillers en zelftests per klant. India, dat dit jaar slechts 1,4 procent van de productie van zijn grote farmaceutische industrie in China afzette, heeft donderdag aangeboden China te helpen met ibuprofen en paracetamol, als de Chinese overheid dat wil.