WHO slaat alarm om geheimzinnige kinderhepatitis: wat is er aan de hand?

Wat is kinderhepatitis?

Hepatitis – een leverontsteking – uit zich door geelzucht, gele verkleuring van het oogwit en de huid. Ook buikpijn en braken komen geregeld voor. De ziekte wordt tot dusver alleen gezien bij kinderen onder de 16 jaar. De meeste patiëntjes zijn echter veel jonger: tussen de 2 en de 5 jaar oud. Een “klein aantal” van hen moest volgens de Europese gezondheidskoepel ECDC zelfs een levertransplantatie ondergaan.

De zaak met de mysterieuze leverontsteking kwam eerder deze maand al aan het licht. Britse artsen seinden toen de WHO in over tien gevallen van ernstige acute hepatitis, allemaal bij kinderen. De laatste weken zijn er echter steeds meer gevallen aan het licht gekomen. In alle landen waar gevallen zijn gemeld, is het onderzoek nog aan de gang.

Hoeveel gevallen zijn er intussen?

In totaal zijn wereldwijd sinds begin dit jaar rond de honderd gevallen van de aandoening bij jonge kinderen vastgesteld. Het ECDC onderzoekt samen met de WHO tientallen gevallen van hepatitis bij kinderen in het Verenigd Koninkrijk, Denemarken, Nederland en Spanje.

Nadat de WHO afgelopen vrijdag verder onderzoek had aangekondigd naar tientallen gevallen van zware hepatitis van onbekende oorsprong in het Verenigd Koninkrijk en Spanje, doken er bijkomende gevallen in Denemarken, Nederland en Spanje, aldus het ECDC dinsdag in een persbericht.

Het waren artsen in het Verenigd Koninkrijk die de ziekte twee weken geleden voor het eerst opmerkten. Bij de laatste Britse telling, vlak voor Pasen, waren er 49 gevallen in Engeland, dertien in Schotland en nog eens twaalf in Wales en Noord-Ierland.

Verder zijn in de staat Alabama in de Verenigde Staten negen gevallen gemeld bij kinderen tussen 1 en 6 jaar. Zij testten allemaal positief op het adenovirus.

Ook in Nederland is de ziekte inmiddels vastgesteld, al is niet duidelijk bij hoeveel patiëntjes. De ECDC geeft aan dat het in elk geval gaat om meerdere gevallen. Bij het transplantatiecentrum van het UMC Groningen hebben zich de eerste maanden van dit jaar al evenveel ernstig zieke kinderen gemeld dan normaal in een heel jaar, aldus het centrum in het vakblad Science. Dit jaar zijn in Nederland vier jonge kinderen zo ziek geworden van zo’n leverontsteking dat een levertransplantatie noodzakelijk was, bevestigt ook het Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu (RIVM).

Wat is de oorzaak van de ziekte?

Vaak wordt hepatitis veroorzaakt door een van de vijf bekende hepatitisvirussen, aangeduid met de letters A tot en met E. Maar bij de nieuwe ziekte kon men de bekende hepatitisvirussen als oorzaak uitsluiten. Vergiftiging lijkt niet erg logisch: daarvoor zijn de gevallen te verspreid.

Aangezien de gebruikelijke hepatitisvirussen (A tot E) bij de getroffen kinderen niet zijn opgespoord, hebben de Britse gezondheidsautoriteiten aangegeven dat zij de hypothese van het adenovirus onderzoeken, net als andere mogelijke oorzaken, zoals COVID-19, andere besmettingen of milieufactoren. Bij “verschillende” besmette kinderen werd het coronavirus en/of het adenovirus vastgesteld, maar hun rol in de ontwikkeling van de ziekte “is nog niet duidelijk”, zegt de WHO.

Een verband met corona achten kenners evenwel niet heel waarschijnlijk. “Dan zou het vreemd zijn dat deze hepatitis niet meer wijdverspreid is, gezien de huidige hoge prevalentie van corona”, aldus infectioloog Graham Cooke van het Imperial College Londen in een verklaring. “Als er een cluster gevallen is zoals dit, lijkt een virale oorzaak me waarschijnlijk.”

Is er een link met de coronavaccins?

Vast staat dat de aandoening niets te maken heeft met coronavaccins: van de 74 zieke kinderen in het Verenigd Koninkrijk blijkt er niet een ingeënt. Wel testen opvallend veel kinderen positief voor adenovirussen, een categorie virussen die normaal gesproken slechts een verkoudheid geeft. Hepatitis is in zeldzame gevallen een bijwerking van een adenovirus-infectie.

Er is dus geen enkel verband gevonden met een van de coronavaccins. Tot nu toe werd ook geen enkele andere epidemiologische risicofactor, zoals een recente reis naar het buitenland, geïdentificeerd.

Is een nieuw adenovirus de boosdoener?

Rest de voorlopig leidende hypothese: dat er sprake is van een nieuw adenovirus of een al bestaand adenovirus dat kinderen om een of andere reden extra ziek maakt. In de Amerikaanse staat Alabama testten van de negen zwaar zieke kinderen vijf positief op adenovirus-41, een verdacht patroon. Van de adenovirussen gaan er zo’n tachtig rond onder de mens.

Milde hepatitis na een virusinfectie is bij kinderen tamelijk normaal. Doorgaans uit de aandoening zich in misselijkheid en buikpijn, en trekt de ontsteking vanzelf weer weg.