WhatsApp blokkeert accounts van prominente Palestijnse journalisten in de Gazastrook

Van zeker zeventien journalisten die werkzaam zijn in de Gazastrook is het WhatsApp-account onbruikbaar, zeiden zij tegen persbureau AP. Sinds het ingaan van het staakt-het-vuren tussen Israël en de Palestijnse Hamas-beweging, afgelopen vrijdag, is de dienst voor hen onbruikbaar. Maandag werd het account van vier van hen weer hersteld.

Zonder de dienst wordt hun werk in de Gazastrook ernstig belemmerd. Via groepen met namen als ‘Hamas media’ deelt Hamas informatie en persberichten via WhatsApp met journalisten. Twaalf van de geblokkeerde journalisten waren lid van een groep waarin informatie werd verspreid over militaire operaties van de beweging, die in het gebied aan de macht is. Journalisten gebruiken de dienst daarnaast om te communiceren met hun redactie en met bronnen.

Wael al-Dahdouh is correspondent in de regio voor Al Jazeera en kreeg tegelijk met het instellen van het staakt-het-vuren vrijdag een melding dat zijn account voor onbepaalde tijd geschorst werd. Na contact tussen het hoofdkantoor van Al Jazeera in Qatar en Facebook in de Verenigde Staten, de eigenaar van WhatsApp, kregen al-Dahdouh en drie andere journalisten die werken voor de zender hun account maandag weer terug. Maar de inhoud van alle gesprekken en chatgroepen waaraan hij deelnam is gewist, zei al-Dahdouh tegen AP: hij is tekst en foto’s kwijt.

End-to-end-encryptie

Berichten in WhatsApp zijn beveiligd met zogeheten end-to-end-encryptie, wat betekent dat WhatsApp zelf in principe niet bij de inhoud kan. Een woordvoerder wil alleen kwijt dat ‘WhatsApp accounts blokkeert als ze in strijd zijn met het eigen beleid om anderen geen kwaad te doen, of met de geldende wetten.’ In dat eigen beleid staat dat de dienst groepen kan sluiten als er in de omschrijving, naam of foto van de groep aanleiding wordt gezien dat het om terrorisme gaat. De Verenigde Staten zien Hamas als een terroristische organisatie.

Waarom de individuele journalisten hun account kwijt zijn, is niet duidelijk. De woordvoerder mailt dat WhatsApp contact heeft met mediaorganisaties over de blokkade en belooft de accounts van getroffen journalisten weer te herstellen.

Facebook lag eerder al onder vuur sinds het geweld tussen Israël en Hamas weer oplaaide. Zo verwijderde Facebook berichten van het eigen platform en Instagram waarin werd geprotesteerd tegen de dreigende ontruiming van huizen van Palestijnen in de Sheikh Jarrah-wijk in Oost-Jeruzalem.

In conflicten worstelt Facebook vaker met wat wel en niet toegelaten wordt op het platform. Dat wordt gebruikt voor communicatie tussen burgers, activisten en journalisten – precies zoals Facebook graag wil. Maar niet alle beelden die daarbij worden gedeeld voldoen op zichzelf aan de huisregels rond het niet tonen van bloed en geweld. Ook wordt van beide kanten van een conflict vaak desinformatie verspreid en bezwaar aangetekend tegen berichten van de andere partij.