AchtergrondDwangarbeid in Xinjiang
Westerse kledingmerken liggen onder vuur in China: ‘H&M niet langer in de mode’
Tal van westerse kledingmerken liggen onder vuur in China omdat ze gestopt zijn met het afnemen van katoen uit de omstreden regio Xinjiang. Tegen de Zweedse keten H&M werd zelfs een boycot ingesteld. De hetze tegen de westerse producenten lijkt een economische represaille, enkele dagen nadat de Europese Unie sancties had uitgevaardigd tegen Beijing.
De boycot tegen H&M begon woensdag, nadat Chinese internetters een oud bericht hadden opgedolven waarin de keten aangaf geen katoen uit Xinjiang te gebruiken omwille van zorgen over dwangarbeid.
Op sociale media brak daarop een storm van verontwaardiging los, inclusief oproepen tot een boycot. Grote winkelsites staakten de verkoop van H&M-spullen en op kaartapps waren H&M-winkels niet langer te vinden. Twee tv-sterren verbraken hun reclamecontract met de keten.
Het bericht van H&M was meer dan een jaar oud, maar kreeg hernieuwde aandacht na de EU-sancties tegen China. Veeleer dan een spontane consumentenboycot lijkt het om een georkestreerde actie te gaan, aangewakkerd door partijorganisaties. “Katoen uit Xinjiang weigeren en ondertussen geld verdienen in China? Dat is wensdenken”, schreef de Communistische Jeugdliga op Weibo, het Chinese Twitter. Staatszender CCTV kwam met een slogan: “H&M niet langer in de mode”.
Partijkrant People’s Daily onthulde donderdag dat andere westerse merken, waaronder Nike, Adidas, Burberry en New Balance, ook geen katoen meer inkochten uit Xinjiang. Daarop begon ook tegen die merken een socialmediacampagne, met berichten die meer dan 500 miljoen keer werden gezien. Hoewel online tot een brede boycot werd opgeroepen, waren de andere merken donderdag nog verkrijgbaar.
Oeigoeren
Steeds meer westerse politici en consumenten roepen bedrijven op geen producten af te nemen uit Xinjiang, waar volgens tal van bronnen leden van de Oeigoerse minderheid worden opgesloten in kampen of ingeschakeld in dwangarbeid.
Beijing ontkent alle beschuldigingen, maar geeft onafhankelijke auditkantoren of onderzoekers geen toegang. Dat was vorig jaar de reden voor keurmerk Better Cotton Initiative om zich terug te trekken uit Xinjiang, waar zowat een vijfde van de wereldwijde katoenproductie vandaan komt.
Westers complot
De Chinese overheid is zelf gewend om bedrijven en consumenten te dirigeren en ziet dit alles als een westers complot om China als opkomende macht te kleineren.
Beijing beschouwt Xinjiang als een opstandige grensregio, die koste wat het kost onder controle moet worden gehouden, desnoods met wat hardhandige “armoedebestrijding”. Wie daartegen ingaat, mag niet alleen tegensancties verwachten, zoals onder meer tegen D66-Kamerlid Sjoerd Sjoerdsma, maar ook economische represailles.
Westerse merken, die steeds afhankelijker zijn van de Chinese afzetmarkt, staan daarmee voor een dilemma. Van westerse consumenten moeten ze uit Xinjiang wegblijven, maar daarmee schenden ze de “nationale trots” van hun Chinese klanten.
De grootste profiteurs waren donderdag Chinese sportmerken zoals Anta en Lining, die flink reclame maakten met hun producten van Xinjiang-katoen. Hun aandelen stegen elk 10 procent, terwijl Nike een flinke klap kreeg.
