‘Werknemers zouden een dutje moeten kunnen doen op het werk’: zo belangrijk is slaap voor uw prestaties

Naar aanleiding van Wereldslaapdag wijst de Belgische Vereniging voor Slaaponderzoek en -geneeskunde (BASS) op het belang van slaap voor ons prestatievermogen. ‘Wie goed slaapt, presteert beter en leeft langer’, zegt slaapexpert Johan Verbraecken (UZA).

Hoe beïnvloedt slaap onze werkprestaties precies?

“Te weinig of slecht slapen zorgt ervoor dat onze prefrontale cortex minder goed functioneert, het deel van het brein dat veel hogere hersenfuncties regelt. Het gevolg is dat we meer op automatische piloot leven en minder goed problemen oplossen en rationele beslissingen nemen.

“Slaaptekort verhoogt ook het risico op arbeids- en verkeersongevallen. Wie goed slaapt, presteert beter. Voldoende slapen is niet alleen goed voor onze gezondheid, maar ook voor onze economie en welvaart.”

Slaapexperts pleiten voor een goede slaaphygiëne. Wat houdt dat concreet in?

“Je kunt verschillende dingen doen om een goede nachtrust te bevorderen. Probeer zoveel mogelijk op hetzelfde tijdstip op te staan en te gaan slapen. Zorg voor voldoende beweging en blootstelling aan daglicht. Dat zorgt ervoor dat je biologische klok beter in de pas loopt en dat je de neiging hebt om wat vroeger naar bed te gaan. Dat heeft ook een positief effect op de hoeveelheid diepe slaap en droomslaap, die belangrijk zijn voor de verwerking van informatie en emoties.

“Probeer ook je dag af te bouwen. Blijf niet tot vlak voor het slapengaan surfen op je smartphone of e-mails checken, zodat je ontspannen naar bed gaat. En drink niet te veel koffie, cola en alcohol.”

Wat kunnen werkgevers doen om goed uitgeruste werknemers te hebben?

“Ze zouden moeten zorgen voor bureaus met veel daglicht en voldoende ruime middagpauzes voorzien, zodat mensen de tijd hebben om buiten te ­komen. Ze kunnen hun werknemers stimuleren om met de fiets naar het werk te komen of een fitnessruimte op het werk voorzien, en zorgen dat mensen ’s avonds niet meer met hun werk bezig moeten zijn.”

Jullie wijzen bovendien op de ­heilzame effecten van de ­powernap.

“Zo’n dutje kan nuttig zijn, maar je beperkt het beter tot 20 minuten. Anders kom je in een diepe slaap terecht en als je dan wakker wordt, duurt het een tijdje voor je weer bij de pinken bent. Als je overdag te lang slaapt, knabbel je bovendien aan je slaapbehoefte, waardoor je ‘s nachts minder goed slaapt.

“Werknemers zouden ook op het werk een dutje moeten kunnen doen. Maar dat zit niet in onze bedrijfscultuur en wordt nog te vaak als een teken van luiheid of zwakte gezien. Onterecht.”

U zit inmiddels meer dan ­dertig jaar in het slaaponderzoek. Wat is er in die periode zoal veranderd?

“We weten dankzij grootschalige studies inmiddels veel meer over het belang van slaap voor onze fysieke en mentale gezondheid. Slaap is een natuurlijk maar helaas onderbenut medicijn tegen tal van aandoeningen. Slecht slapen verhoogt het risico op hart- en vaatziekten en mentale aandoeningen zoals depressie. Wie goed slaapt, leeft enkele jaren langer.

“Recent onderzoek brengt ook een verband aan het licht tussen slecht slapen en een ­verhoogd risico op dementie. Een mogelijke verklaring zou kunnen zijn dat zuiveringsprocessen die ’s nachts schadelijke eiwitten afvoeren dan minder goed werken, maar verder onderzoek moet uitwijzen of het echt om een oorzakelijk verband gaat.”

Hoe weet je of je genoeg slaapt? Zijn allerlei apps die beweren de slaapkwaliteit te meten daarbij nuttig?

“De betrouwbaarheid van die metingen schiet vaak tekort en varieert sterk tussen de verschillende wearables. Doorgaans zijn ze beter in het registeren van je slaapduur dan in het meten van je diepe slaap en slaapkwaliteit. Die zullen ze ­vaker totaal verkeerd inschatten.

“De meeste mensen hebben 7 tot 8 uren slaap nodig. De beste indicator blijkt hoe goed of slecht je je voelt als je minder slaapt.”