Werden die scampi op uw bord gepeld door slaven? De kans is groot
Thailand is een van de voornaamste leveranciers van reuzengarnalen: de export van de populaire scampi is jaarlijks goed voor 7 miljard dollar. Echt koosjer is de industrie, die grotendeels steunt op mensenhandel en slavernij, echter niet.
Vanuit Thailand worden jaarlijks miljoenen tonnen garnalen uitgevoerd naar Europa, de Verenigde Staten en Azië. Maar het land is tegelijkertijd ook een van de grootste draaischijven voor mensenhandel ter wereld.
Persbureau AP stelde eerder dit jaar een onderzoek in naar slavernij in de Thaise zeevruchtenindustrie en de resultaten zijn onthutsend. Als gevolg van het onderzoek werden dit jaar al meer dan 2000 slaven bevrijd, tientallen mensen gearresteerd en voor miljoenen dollars aan zeevruchten in beslag genomen.
Maar er is nog werk aan de winkel. Ondanks herhaalde beloftes van zakenlui en de overheid om de slavernij in de industrie aan te pakken, blijkt daar in de praktijk maar weinig van in huis te komen. Grootschalige corruptie en medeplichtigheid van politie en autoriteiten dragen bij tot het probleem. Arrestaties gebeuren zelden en wanneer er invallen gebeuren, worden de arbeiders - vaak sans-papiers uit onder andere Cambodja, Laos en Myanmar - naar de gevangenis gestuurd, terwijl de zaakvoerders grotendeels ongestraft blijven.
Kinderarbeid
De provincie Samut Sakhon is het centrum van de Thaise garnalenindustrie. Honderden 'shrimp sheds', vaak niet meer dan een vuile garage naast de woning van de zaakvoerder, stellen tienduizenden arbeiders te werk. Volgens een rapport van de Internationale Arbeidsorganisatie werken in de regio zo'n 10.000 kinderen tussen 13 en 15 jaar oud. Uit een andere studie van de VN blijkt dat bijna 60 procent van de Myanmarese arbeiders in een systeem van gedwongen arbeid zat.
De slaven worden ingevoerd uit Thaise buurlanden met de belofte van goedbetaald werk, maar ter plaatse worden ze verkocht aan malafide fabrieksuitbaters. Daar moeten de slaven werken om hun 'aankoopsom' terug te verdienen. Voor de arbeiders is dit echter een onoverkomelijk bedrag. Aangezien ze illegaal in het land verblijven, dreigen de eigenaars voortdurend om hen te verklikken bij de politie.
Hallucinante getuigenissen
De getuigenissen van de inmiddels bevrijde slaven zijn hallucinant: ze werden 's ochtends om 2 of 3 uur gewekt en moesten vervolgens 16 uur per dag non-stop garnalen pellen met hun handen in ijswater. Onder hen ook talloze kinderen. Opzichters hielden toezicht op de arbeiders, die niet werden aangesproken met hun naam, maar met een nummer. Lunchpauzes duurden amper 15 minuten, vrije dagen kregen ze niet, ziekteverlof was onbestaande en lijfstraffen waren schering en inslag.
Sommige slaven zitten maanden of zelfs jaren vast in deze penibele situatie.
"Soms als we werkten, liepen de tranen over onze wangen omdat het zo vermoeiend was dat we het niet konden volhouden," getuigt een weggelopen arbeider. "We huilden, maar we bleven garnalen pellen. We konden niet rusten... Ik denk dat mensen schuldig zijn als ze garnalen eten die we als slaven hebben gepeld."
Mensensmokkel is big business in Thailand
De mensensmokkel in Thailand vertakt zich over tal van sectoren. Eerder dit jaar kwam aan het licht dat hoogstaande regeringsambtenaren betrokken waren bij de grootschalige smokkel van tienduizenden moslims uit Myanmar. Nadat tientallen slachtoffers in Thaise junglekampen omkwamen omdat ze hun losgeld niet konden betalen, werd er een grootschalig onderzoek ingesteld.
Thailand is overigens niet het enige land dat slaven inzet in de visindustrie. Volgens de Amerikaanse overheid maken 55 landen die zeevruchten exporteren zich schuldig aan slavenarbeid. Eerder dit jaar kwamen de gruwelijke praktijken op het Indonesische eiland Benjina aan het licht, waar honderden Thaise slaven aan het werk waren en soms zelfs werden opgesloten in kooien. Ook voedingsmiddelengigant Nestlé maakte vorige maand bekend dat zijn Thaise leveranciers zich schuldig maakten aan slavernij.
Loze beloftes van de Thaise overheid
De Thaise regering zegt dat het de visserijsector in het land wil hervormen en de illegale activiteiten aan boord van vissersboten en in fabrieken wil aanpakken. "Het beleid is duidelijk en elk departement werkt in dezelfde richting... In het verleden lag de nadruk meestal op de bestraffing van de arbeiders, maar nu ligt de nadruk meer op de bestraffing van de werkgevers," aldus Puntarik Smiti, de secretaris van het Thaise ministerie van Arbeid.
Met een nieuwe wet zouden ook corrupte agenten die betrokken zijn bij mensenhandel aangepakt worden. Maar critici geloven weinig van de aangekondigde veranderingen. Voormalige slaven vertellen hoe ze door de politie werden meegenomen tijdens een inval in een fabriek, maar nadien door de agenten opnieuw verkocht werden als slaven.
"Er zijn wetten en regels, maar ze worden selectief opgelegd en zijn slechts positief voor één kant", zegt de woordvoerder van de Thaise ngo Labor Rights Promotions Network Foundation, "als je ontdekt dat een kind 16 uur werkt en amper 2,50 euro verdient... dan moet de overheid daar een einde aan maken."
