‘We hebben geen wapens, maar wel lucifers’: staken terroristen werkelijk Turkse bosbranden aan?

Een letterlijke opeising van de verwoestende branden in Turkije was het niet, de boodschap die zondag op tal van Koerdische nieuwssites verscheen. Maar de groepering die zichzelf het ‘Initiatief van de Kinderen van het Vuur’ noemt en voor de Koerdische zaak zegt te strijden, dreigde wel met “woede en wraak” die zichtbaar zal zijn “in brandende steden, een hemel verduisterd door as en rook en bergen en vlaktes gehuld in vlammen”. Daarbij werd een kaart getoond waarop de actuele bosbranden aangeduid staan.

Înîsîyatîfa Zarokên Agir, zoals de groep heet in het Koerdisch, dook enkele jaren geleden al op. Ook Koerdische bronnen gaan ervan uit dat ze is wat ze beweert – en geen door Turken verzonnen vehikel om de Koerden zwart te maken. Dat is wel belangrijk in een land waar de autoriteiten er niet voor terugschrikken om zo’n false flag operation op poten te zetten. En de Facebook-pagina van de groep staat vol met filmpjes van branden die ze al gesticht zegt te hebben.

Daar zijn echter geen bosbranden bij. Het gaat meestal om bedrijven, auto’s en zelfs boten van figuren die aan het Turkse regime gelinkt zouden zijn. Daden van terrorisme, jawel. Maar niet met de nietsontziende omvang van de bosbranden die er nu woeden en al zeker acht doden hebben geëist. Ook daar zou een motief voor te bedenken vallen. Want het zijn vooral toeristische gebieden waar het brandt en dat raakt de Turken zowel in hun beurs als in hun nationale trots.

Ballons met molotovcocktails

Turkse media citeren graag een leider van de Koerdische terreurgroep PKK die zijn volgelingen bezworen zou hebben dat wie geen wapen kan vinden, altijd nog lucifers heeft. Maar onweerlegbare bewijzen van bosbranden als terroristisch wapen zijn schaars. Het enige land waar dat zeker wel gebeurt, is Israël. Daar sturen Palestijnse terroristen ballons en vliegers met molotovcocktails de lucht in om bossen en landbouwgrond te verwoesten. In Turkije worden de verdenkingen echter zelden hard gemaakt.

Een man die vorig jaar nog levenslang kreeg voor een bosbrand die hij zou hebben gesticht voor rekening van een Koerdische terreurgroep, is zijn schuld tot in de rechtbank blijven ontkennen. Hij zou het bos zijn ingetrokken om stiekem alcohol te drinken en het staat ook vast dat hij het zelf was die de brandweer heeft gebeld. De bosbrand in kwestie woedde in juli 2019 op de heuvel Aydos, ten oosten van Istanboel. De provinciegouverneur verklaarde indertijd dat de brand was aangestoken door spelende kinderen. Er was wel een Koerdische groep die hem opeiste, maar die staat bekend voor valse claims.

Er zijn zeker ook andere boosdoeners. Zo kregen de ‘Kinderen van het Vuur’ vorig jaar de schuld van een bosbrand in Hatay, waarbij elf huizen, zeven appartementsgebouwen, veertien handelszaken en acht fabriekjes werden verwoest. Maar de Turkse krant BirGün onthulde wat later dat het bos was afgebrand om er chroom te kunnen winnen. Het vuur was aangestoken vlak vóór de ecologische impact van dat mijnbouwproject in kaart gebracht moest worden. Waarop een politicus van de oppositiepartij CHP – toch ook niet echt bevriend met de Koerden – verklaarde dat de brandstichters eerder gezocht moesten worden bij de AK-partij van president Recep Tayyip Erdogan.