Wat schuilt er achter de Dogecoin-waanzin? ‘Plots was mijn sticker 40.000 euro waard’

Een echte koersexplosie. Tesla-oprichter Elon Musk praat de voorbije tijd de Dogecoin, een cryptomunt die begon als een grap, naar ongekende hoogtes. Maar waarom eigenlijk? En hoe kijken Vlaamse investeerders hiernaar?

‘Elon Musk thinks we’re pretty cool.’ De Twitter-bio van cryptomunt Dogecoin vat het goed samen. Want hoewel cryptomunten zichzelf een rebelse status aanmeten, loopt de koers voornamelijk volgens het goeddunken van de excentrieke Tesla-baas Elon Musk. Zo wist hij twee weken geleden in het Amerikaanse comedyprogramma Saturday Night Live de koers naar beneden te praten. ‘Een zwendel’, klonk het. Niet veel later maakte Musk een abrupte koerswijziging en kondigde hij de DOGE1 aan, de eerste cryptogefinancierde maanmissie. Gevolg? De Dogecoin herstelde zich.

Het is een patroon dat zich vaker herhaalt, overigens ook bij de bitcoin. Maar waarom richt Musk zijn pijlen op de Dogecoin, die in 2013 werd gecreëerd door programmeur Jackson Palmer en vernoemd is naar een hond die voorkwam in internetgrappen?

Kopen of minen

Om die vraag te kunnen beantwoorden, moeten we kijken naar de ontstaansgeschiedenis van de cryptomunt. In zekere zin is het de zoveelste in een lange rij munten, waarvan de bitcoin de bekendste is. Net als andere cryptomunten kun je de Dogecoin op twee manieren in handen krijgen. Ofwel koop je ze via een gespecialiseerd online platform, ofwel vervaardig je ze zelf via mining.

Concreet effenen de computers tijdens het minen continu het pad voor complexe data-uitwisseling. In een gedecentraliseerd netwerk vinden transacties plaats van A naar B via zogeheten blockchains. Om die te faciliteren, is er rekenkracht nodig. Als je de rekenkracht van je eigen pc aanbiedt, word je daarvoor beloond met een uniek stukje DNA uit het netwerk. Daarop wordt een waarde geplakt: een cryptomunt. Die munt sla je vervolgens op in een eigen virtuele portefeuille.

Voorstanders roemen de cryptomunten als vrije munteenheden, waar centrale banken en overheden geen grip op hebben. Tegenstanders halen aan dat daardoor juist (te veel) ruimte ontstaat voor influencers zoals Musk, die op hun beurt van ‘koersmanipulatie’ worden beschuldigd.

“Zo’n verspreide aanpak zonder centraal orgaan heeft zijn voordelen, en de wiskunde erachter is elegant”, zegt computerwetenschapper Jeroen Baert. “Tegelijk is het cryptolandschap gevuld met beloftes om met bepaalde munten snel rijk te worden, en daar horen de gebruikelijke charlatans bij. Ik geloof in een toekomst waarin financiële systemen weggehaald worden bij de klassieke centrale organen, maar niet in de get-rich-quick schemes die nu vaak gepromoot worden. Voor velen is het momenteel een – weliswaar erg risicovolle – belegging. Een beetje zoals wedden op de paarden.”

Twee gezichten

Zo onafhankelijk zijn de cryptomunten ook niet. De sector heeft wel degelijk een voetje binnen bij de ‘echte economie’. Het grootste handelsplatform voor virtuele valuta Coinbase is bijvoorbeeld beursgenoteerd. En hoe onafhankelijk is zo’n cryptomunt als centrale figuren zoals Musk de koers naar hun hand kunnen zetten? Ze worden opgenomen in beleggingsfondsen en ook PayPal lonkt naar de cryptomunt. ‘Het nieuwe goud’, zo menen sommigen.

“De vergelijking met goud gaat deels op”, vindt econoom Geert Noels. “Het verdienmodel is net als bij goud gebaseerd op schaarste en de centrale bank komt er niet aan te pas. Toch zijn er zeker verschillen. Goudprijzen zijn eeuwenoud, aanvaard en stabiel. Dat is bij cryptomunten niet het geval. Een ander belangrijk verschil is de transparantie over het bezit. Bij goud is die er, maar bij virtuele munten niet. Hoe hun prijs wordt bepaald, blijft onduidelijk, net als wie de waarde ervan garandeert. Dat zorgt ervoor dat hun prijzen makkelijk gemanipuleerd kunnen worden.”

Parallel circuit

Volgens Noels zijn de cryptomunten intussen hun onschuld ontgroeid. Hij spreekt van een groot parallel circuit, waarvan de waarde op het dubbele van het Belgisch bbp wordt geschat. “Zeker de rol van influencers zoals Musk mag niet worden onderschat. Het cryptocircuit – en dus ook de Dogecoin – won door hem spectaculair aan geloofwaardigheid. Maar ook door instellingen die het beginnen te aanvaarden, doordat het werd opgenomen in beleggingsfondsen, of door het rapport van JP Morgan. Een te groot en ingeburgerd cryptonetwerk biedt mogelijkheden voor criminele activiteiten en ontspringt ook de dans bij belastingen. Een regulerend kader dringt zich op. Binnenkort zullen centrale banken toch kleur moeten bekennen. Musk maakt zich bijvoorbeeld schuldig aan marktmanipulatie: de ene keer maakt hij reclame voor een munt, een andere keer boort hij ze de grond in. Mocht hij hetzelfde doen met een aandeel, werd hij beboet. Ook die regelgeving over het promoten moet op scherp gesteld worden.”

Hoe kijken Vlaamse cryptobeleggers hiernaar? Investeren zij in de volatiele Dogecoin?

“Doe het vooral met geld dat je kan missen”, zegt Jeroen Valcke, beheerder van het online discussieforum cryptocoiners BE. “Omdat ik steeds geïnformeerd en met opzijgezet geld werk, heb ik nooit angst of spijt.” Ook cryptobelegger Julian Borsani kent geen angst. “Je kan kiezen hoeveel risico je neemt. Zelf heb ik een bepaalde tak binnen de cryptocoins waarin ik geloof. Achter die tak schuilt een waardevolle technologie waarin ik wil investeren. Alleen heb ik het soms moeilijk om mijn geld er tijdig ‘uit te halen’. Ik neem me voor om aan een bepaalde prijs te verkopen, maar eenmaal de koers daar dan staat, wil ik opnieuw afwachten. Zo verdien ik misschien nog een extraatje. Vaak kriebelt het bij mij ook om iets net iets meer te investeren en een risico te nemen. Soms loopt dat goed, soms niet.”

Voor de Dogecoin bestaat minder animo; in de Vlaamse cryptobeleggerskringen zitten ze dikwijls met Dogecoin en de kuren van Musk verveeld.

“Eigenlijk laat ik het voor wat het is”, zegt Valcke. “Ik zie dat niet als een andere cryptocoin. Het is eerder Musk die de hype voedt. Eerlijk gezegd vind ik het zelfs jammer. Geld dat naar de Dogecoin gaat, vloeit niet naar andere, nuttige munten. Voor sommige munten kan je wel technische analyses maken over wat de koers zal doen door bijvoorbeeld naar haar kwartaaldoelstellingen te kijken. Welke stelt ze op? Haalt ze die?” Ook Borsani heeft moeite met de cryptomunt. “Er zit geen waarde in en ook de gebruikstoepassingen ervan zijn beperkt. Dat zo’n munt aangemoedigd wordt door Musk doet het imago van de cryptocoins geen goed. Mensen gaan zo de cryptomunten verkeerd begrijpen. Het is moeilijk te voorspellen wanneer de grap zal eindigen, maar de Dogecoin zal op een bepaald moment stevig crashen.”

Stefan Desimpel, doctoraatsstudent bio-ingenieurswetenschappen aan de UGent, was vooral verrast over de koersexplosie. “Ik zat nog op de middelbare school toen ik een reportage las over the deep web, de donkere, criminele zijde van het internet. Daar las ik dat bitcoins in het zwarte circuit als betaalmiddel konden gebruikt worden. Ik vond dat fascinerend en het zette me aan om meer op te zoeken over cryptocoins. De ‘doge’ was toen een populaire internetmeme. Toen ik die hond op een munt zag staan en ontdekte dat mijn pc ze ook makkelijk kon minen, heb ik daar wat voor mijn plezier mee geëxperimenteerd. Ik ben er wel trots op dat ik er al vanaf 2014 bij was. Het enige wat ik ooit deed met mijn munten was een sticker kopen van Dogecoin zelf. Die kocht ik toen voor 67.000 Dogecoin, op een bepaald moment was dat zo’n 40.000 euro waard. Mijn overige munten ben ik verloren toen ik mijn harde schijf moest herformatteren. Dat ik dat geld nu niet heb, doet me niet echt pijn. Voor mij was het een luchtig experiment.”