Wat doet radioactiviteit nu precies met je lichaam?

“We vinden straling vaak eng, omdat we die niet kunnen zien, voelen of ruiken”, zegt stralingsdeskundige Wout Moerman. “Veel mensen weten niet precies wat het is.” Om dat te begrijpen, moeten we kijken naar de kleine bouwblokjes waar alles om ons heen uit bestaat: atomen. Een deel van die atomen kan stralen, dat gebeurt bijvoorbeeld als de kern van die atomen te veel deeltjes bevat. Als zo’n overtollig deeltje wegschiet, dan noemen we dat straling. “Dit gebeurt regelmatig in de natuur. Ook voedsel is een beetje radioactief. We noemen dat dan natuurlijke radioactiviteit’', legt Moerman uit.

Bij die natuurlijke radioactiviteit zien we geen nadelige effecten voor onze gezondheid, maar als er in korte tijd duizend keer zoveel straling ons lichaam bereikt, dan worden de gevaren duidelijk. “Mensen worden op korte termijn misselijk en hebben op lange termijn een grotere kans om kanker te krijgen. Dit zagen we bij de overlevenden van de atoombommen op Hiroshima en Nagasaki. Bij heel hoge blootstelling aan straling, kun je zelfs binnen enkele weken sterven”, aldus Moerman.

Door een explosie komt er een wolk met radioactieve stoffen in de lucht. “Die stoffen worden meegevoerd met de wind en dwarrelen dan op andere plekken weer naar beneden.” Daar kunnen die radioactieve stoffen dan weer straling veroorzaken. Dat gebeurde ook bij de kernramp in 1986 in Tsjernobyl.

“Het gevaar is in te perken door ramen en deuren gesloten te houden, dan houd je het radioactieve materiaal buiten.” In zo’n wolk zit ook radioactief jodium. Wanneer deze stof in je lichaam komt kan die schildklierkanker veroorzaken. Door het slikken van jodiumtabletten kan dit effect worden voorkomen.