‘Wanneer een student zich slecht in zijn vel voelt, zullen zijn vrienden dat eerst opmerken, niet de hulpverlening’

Volgens jullie bevraging gaat het goed met de meeste studenten. Goed nieuws, toch?

“De grootste groep is inderdaad gematigd mentaal gezond. Maar er is een substantiële groep met wie het niet goed gaat. Neem nu de 17 procent van de studenten die zegt het afgelopen jaar zelfmoordgedachten gehad te hebben. De helft onder hen zegt ook plannen gemaakt te hebben. Dat vind ik extreem verontrustend.

“Zo zijn er nog heel wat cijfers die ons zorgen baren: 60 procent van de studenten voelt zich continu moe en 43 procent van de studenten heeft een psychische stoornis. Tellen we daar eetstoornissen bij, dan komt dat aantal zelfs op 49 procent te liggen.”

Ook opvallend: volgens de studie gaat het minder goed met hogeschoolstudenten dan met universiteitsstudenten. Hoe komt dat?

“Ik heb er zelf al door wakker gelegen. Het is inderdaad een opvallend verschil. We weten nog niet hoe dat komt. Dat zal verder onderzoek moeten uitwijzen.”

Waarom komen jullie nu eigenlijk met deze studie?

“Het ontbrak tot nog toe aan data over het mentaal welzijn van studenten. Daarom hebben we samen met professor psychiatrie Ronny Bruffaerts (KU Leuven) een bevraging bij 15.000 studenten opgezet tussen november 2020 en januari 2021.

“Of we op dat plan zijn gekomen door corona? Neen, eigenlijk was dit al langer de bedoeling. Tot nog toe deden universiteiten en hogescholen dat zelf. Daardoor was er geen globaal beeld. Ook Vlaams minister van Onderwijs Ben Weyts (N-VA) had om zo’n nulmeting gevraagd.

“De resultaten zijn volgens ons verontrustend. Bovendien benaderen universiteiten, hogescholen en politici dit vaak alleen reactief. Vergelijk het met een huis dat in brand staat: we blussen pas als de brand uitbreekt. Wij pleiten ervoor om een rookdetector te kopen, meer preventief werken dus.”

Kunt u daar een voorbeeld van geven?

“Zorgen dat studenten een hechte gemeenschap vormen. Studenten hebben een belangrijke signaalfunctie naar elkaar. Wanneer iemand niet meer naar de les komt omdat hij zich slecht in zijn vel voelt, zullen zijn vrienden de eersten zijn die dat opmerken, niet de hulpverlening.

“Ook moeten we meer inzetten op de zelfredzaamheid van studenten. We geloven dat ze een heleboel problemen zelf kunnen oplossen. Maar er zijn ook zaken die ze niet zelf kunnen oplossen: die grens moeten we hen aanleren. En er dan natuurlijk voor zorgen dat de drempel naar hulpverlening niet te groot is.”

Corona zorgde nochtans voor meer hulpverlening. Gebeurt er dan nog niet genoeg?

“Het is fantastisch dat er zoveel initiatieven genomen werden. Maar nu is het zaak die te verankeren met een structurele visie, dat ontbreekt nog.

“Wat er nog kan gebeuren? Nu moet het geld voor psychosociale oplossingen uit de algemene pot voor studentenvoorzieningen komen, waar universiteiten en hogescholen ook infrastructuur of resto’s mee moeten betalen. Misschien is het een oplossing om te werken met gekleurde middelen, die alleen voor psychosociale oplossing gebruikt mogen worden? Dat werkt sneller.”

Wie met vragen zit over zelfdoding, kan terecht bij de Zelfmoordlijn op het gratis nummer 1813 en op de website www.zelfmoord1813.be.