Waarom OCAD het dreigingsniveau niet verhoogt na de aanslagen in Frankrijk en Oostenrijk

In iets meer dan een maand tijd zijn er drie islamistische aanslagen in Frankrijk gepleegd en een in Oostenrijk. Volgens de Oostenrijkse minister van Binnenlandse Zaken Karl Nehammer had de dader van de aanslag in Wenen IS-sympathieën.

Sinds maandagavond is het orgaan voor dreigingsanalyse OCAD in de weer om de situatie in ons land te evalueren. Het OCAD verzamelt informatie, via eigen bronnen en via partners zoals de politie, het crisiscentrum van Binnenlandse Zaken en de Staatsveiligheid.

“We hebben een eerste analyse van de dreiging opgemaakt en zien voor België voorlopig geen reden om de dreiging te verhogen”, zegt een woordvoerder van het OCAD. “Maar we volgen de situatie verder op met al onze diensten. We analyseren de dreiging continu.” Op dit moment zit ons land in dreigingsniveau 2, op een schaal van 4. Dat betekent dat een aanslag niet onmogelijk is, maar ‘weinig waarschijnlijk’. In dreigingsniveau 3 is de dreiging daarentegen ‘ernstig en waarschijnlijk’.

Op sommige plaatsen in ons land geldt er lokaal wel dreigingsniveau 3. Om veiligheidsredenen worden deze plaatsen niet bekendgemaakt, maar het is geweten dat het dan bijvoorbeeld gaat om bepaalde Joodse plaatsen, zoals het Joods Museum in Brussel, dat in 2014 nog het doelwit van een aanslag was. Ook de Antwerpse politie verhoogt de veiligheidsmaatregelen in de Joodse wijk. De aanslag in Wenen gebeurde in de buurt van een synagoge.

Net als na de aanslag in Nice vroeg Kamerlid Theo Francken (N-VA) maandag meteen om een nieuwe dreigingsanalyse door het OCAD. Hij wijst ook naar de deelname van Belgische F16's aan de luchtoorlog tegen IS. “Volgens Oostenrijkse media was de steun van Oostenrijk aan die operatie een van de motieven voor de aanslag. De dreiging blijft in België. In Louvain-la-Neuve werd vorige week nog een man opgepakt die een machete op zak had.”

Verhoogde spanningen

Voor de terugkeer van de Belgische F-16’s naar het Midden-Oosten maakte OCAD een analyse van de mogelijke veiligheidsrisico’s van de operatie tegen IS in eigen land. Die werden toen als relatief klein en weinig concreet ingeschat.

“Het OCAD waarschuwde wel dat België moet vermijden om burgerslachtoffers te maken bij de bombardementen tegen IS”, zegt Kamerlid Kris Verduyckt (sp.a). “Daar zit een veiligheidsrisico. IS is vandaag vooral nog een propagandamachine. De terreurgroep zal burgerdoden ‘gebruiken’ om geradicaliseerde mensen hier verder op te hitsen.”

Wat de man met de machete betreft, is het nog niet duidelijk of deze ook concrete terroristische plannen had. Maar het staat vast dat de verhoogde spanningen in Frankrijk ook overwaaien naar België. Vorige week donderdag schorste een school in Molenbeek een leerkracht na het tonen van Mohamed-cartoons in de klas. Zondag werd de grote moskee van Luik beklad met spotprenten. “De polarisatie neemt toe, maar dat is iets anders dan een concrete dreiging”, zegt een bron in veiligheidskringen.

Op de kabinetten van premier Alexander De Croo (Open Vld) en minister van Binnenlandse Zaken Annelies Verlinden (CD&V) wordt de situatie op de voet gevolgd, luidt het.

Militairen op straat

De inzet van militairen in de grote steden, die van start ging in januari 2015 na de ontmanteling van de terreurcel in Verviers en de aanslagen op de redactie van Charlie Hebdo in Parijs, blijft voorlopig behouden tot 2 december. De ministerraad heeft dat vorige vrijdag goedgekeurd.

Op termijn wil Vivaldi de militairen van straat omdat de belasting te zwaar is voor de krijgsmacht. Het Belgisch leger kampt met een acuut personeelsgebrek. De federale oppositiepartij N-VA eist al langer dat de aanwezigheid van militairen op straat behouden en liefst uitgebreid wordt. Het aantal inzetbare manschappen is de laatste jaren fors afgebouwd. Vandaag gaat het nog om maximaal 550 militairen.