Waar wacht België op: hoe Nederland in 2050 klimaatneutraal wil zijn

Ambtelijk, maar met enige trots. De brief die de Nederlandse minister van Milieu Wilma Mansveld gisteren (woensdag, FD) stuurde naar de Tweede Kamer kon dan ook uitpakken met - grote - namen uit zowat alle geledingen van de maatschappij. Bedrijven zoals Philips, Friesland Campina en de Bank SNS willen samen met heel wat Nederlandse steden en verenigingen hun bedrijfsvoering volledig klimaatneutraal maken tegen 2050.

Kortom: geen gram C02 mag er dan nog de atmosfeer in, allemaal in het teken van de klimaattop in Lima volgende maand. Die moet leiden tot een nieuwe bindend klimaatverdrag volgend jaar in Parijs, om de opwarming van het klimaat tegen te gaan. "Met ambitieuze, realistische en duurzame oplossingen dragen deze partijen bij aan een leefbare en welvarende wereld voor iedereen," aldus Mansveld, die hoopt dat de Klimaatcoalitie binnenkort een veelvoud omvat van de huidige vijftig bedrijven, steden en organisaties.

Dat al bij al kleine clubje pakt niet echt uit met nieuwe acties. Iedereen bevestigt gewoon eerdere verbintenissen en doelstellingen. Zo wil Philips verder inzetten op het afbouwen van zakenreizen, zal Friesland Campina samen met de melkveehouders verder bekijken hoe men de methaanuitstoot van koeien kan inperken en beloven de Nederlandse Spoorwegen tegen 2018 alle treinen op groene stroom te laten rijden. Met nu dus de intentie om tegen 2050 volledig klimaatneutraal te zijn, en de belofte nieuwe maatregelen te bekijken.

"En dat is meteen ons grote probleem met dit plan", zegt een woordvoerder van Greenpeace Nederland. "De intentie is goed, maar wij lezen nergens iets concreets, laat staan een vorm van afdwingbaarheid. Bovendien fronsen we toch onze wenkbrauwen als we zien dat de regering nu uitpakt met nieuwe initiatieven terwijl Nederland achterop loopt in vergelijking met andere lidstaten om de Europese klimaatdoelstellingen te halen".

Poldermodel

In elk geval heeft Nederland een traditie om zowat alle stakeholdersbinnen de maatschappij te betrekken en te binden rond concrete thema's, het befaamde poldermodel. Zo sloot men in september vorig jaar na maandenlange moeizame onderhandelingen het Energieakkoord af. Honderden bedrijven, organisaties en overheden legden in dat akkoord vast om tegen 2020 14 procent van de Nederlandse energieconsumptie uit duurzame bronnen te halen. Uit een tussentijds rapport vorige maand bleek dat die doelstelling wellicht niet zal gehaald worden.

Misschien daarom dat de Klimaatcoalitie zich ook niet wil vastpinnen op een heel concreet stappenplan naar een klimaatneutrale toekomst. Michel Schuurman, die met de ondernemersorganisatie Maatschappelijk Verantwoord Ondernemen zich heeft aangesloten bij de Klimaatcoalitie, snapt de kritiek. "Toch gaat het om meer dan loze woorden. We willen hiermee meer bewustwording creëren op een zichtbare, transparantie manier. Bedoeling is dat nu een vliegwiel op gang komt dat zoveel mogelijk bedrijven, en andere organisaties, mee in het proces betrekt."

En België?

Een vliegwiel dat bij ons voorlopig ontbreekt. In ons land is er al sinds 2007 een Klimaatcoalitie, maar die groepeert enkel organisaties uit de milieubeweging. Concrete afspraken, akkoorden of coalities met ook bedrijven en overheden op nationaal of regionaal niveau, zoals in Nederland, zijn er niet. Er zijn ook geen concrete plannen in die richting, valt zowel te horen bij Vlaams minister voor Natuur Joke Schauvliege als haar federale collega Marie-Christine Marghem.

Het federaal regeerakkoord voorziet wel een interfederaal energiepact tegen eind 2015. "België zal geen andere keuze hebben dan te werken met nationale initiatieven", weet Joeri Thijs van Greenpeace. "In het kader van de recent aangepaste Europese klimaatdoelstellingen rekent de Europese Commissie expliciet op de lidstaten. Daar zal de regering - of regeringen - dus echt niet aan kunnen ontsnappen."

Nederlandse steden, bedrijven en organisaties doen mee. Ook in België is er een klimaatcoalitie, maar die groepeert enkel ngo's uit de milieubeweging.