Guatemala
‘Vulkaan van vuur’ uitgebarsten in Guatemala: dodental loopt op door onvoorzichtigheid omwonenden
Een combinatie van pech en menselijke onvoorzichtigheid lijkt de belangrijkste oorzaak voor het oplopende dodental bij de uitbarsting van de vulkaan Fuego in Guatemala, gisteravond Belgische tijd. Bij de eruptie zijn tot dusver 25 doden gevallen en bijna 300 mensen gewond geraakt.
Bij de eruptie kwam onder meer een onverwacht heftige gloeiende wolk vulkaanmateriaal van de vuurberg af rollen, wat levens kostte en mensen verwondde. Maar een andere reden was onvoorzichtigheid: op filmbeelden is te zien hoe mensen met hun telefoons op de vulkaan af lopen om de eruptie vast te leggen.
Dat terwijl de Volcan de Fuego, de ‘vulkaan van vuur’, al sinds vorige week bezig was met uitbarsten, net als in onder meer 2009, 2007, 2003, 1974 en 1930. Maar zondag, iets voor het middaguur plaatselijke tijd, kwam de heftigste klap in zeker tien jaar. Er kwam een ‘pyroclastische stroom’ op gang, een gloeiendhete stortgolf vulkanisch materiaal, gevolgd door een lavastroom van zeker 8 kilometer lang en een asregen tot een kilometer of 15 in de omtrek.
Veel dorpelingen konden niet op tijd weg komen of raakten in de chaos in de knel. Op een brug kwamen twee kinderen om die naar de eruptie stonden te kijken; in het dorp El Rodeo overleden vier mensen, onder wie een rampenambtenaar, toen het huis waarin ze schuilden in brand vloog. Ruim 3100 mensen zijn inmiddels geëvacueerd. Het vliegverkeer in Guatemala-Stad is deels stilgelegd vanwege de aswolk, die vliegtuigmotoren kan beschadigen.
Redelijk standaard
Waarschijnlijk schatten omwonenden de situatie verkeerd in, vermoedt vulkanoloog Elske de Zeeuw-van Dalfsen, die werkt voor de Nederlandse tegenhanger van het KMI. "Pyroclastische gloedwolken volgen de paden van de rivierbeddingen en de valleien. We weten het nog niet zeker, maar wat er lijkt te zijn gebeurd, is dat de gloedwolk zo groot was dat hij uit de rivierbedding is getreden. De mensen die hier wonen, kennen de gevaren, en toch zie je op de beelden dat ze rustig staan te filmen." De uitbarsting zelf lijkt vooralsnog "redelijk standaard", vindt De Zeeuw.
Een verband met de eruptie van de Hawaiiaanse vulkaan Kilauea is er overigens niet, benadrukt de vulkanoloog. "Er zijn op ieder moment ergens ter wereld tussen de vier en de vijftien vulkanen bezig met uitbarsten. En dit zijn er toevallig twee van."
De Volcán de Fuego is een klassieke kegelvormige, zogeheten ‘stratovulkaan’ en maakt deel uit van een rij vulkanen die allemaal zijn ontstaan op de rand waar de westelijke Cocos-aardplaat onder de Amerikaanse aardplaat duikt. Dat levert stroperig magma op, met als gevolg verstoppingen in de vulkaan en heftige, explosieve erupties als uitkomst.
De vulkaan staat zo’n 40 kilometer ten zuidwesten van Guatemala-Stad, vlak bij de populaire toeristenbestemming Antigua. De vulkaan geldt vanouds als een van de actiefste van Midden-Amerika.
