VS onthullen nieuwe geavanceerde bommenwerper, waar jarenlang in het diepste geheim aan werd gewerkt

‘Dit is de meest capabele stealthbommenwerper ooit gebouwd’, zei topvrouw Kathy Warden van fabrikant Northrop Grumman over de futuristisch uitziende B-21 Raider. ‘Met de B-21 kunnen de VS elk gevaar in de wereld afschrikken.’ Het toestel werd korte tijd getoond waarna het weer in de hangar verdween. Bezoekers mochten het niet van dichtbij bekijken.

De langeafstandsbommenwerper, die zo’n 650 miljoen euro per stuk moet kosten en kernwapens kan vervoeren, is sinds 2015 in ontwikkeling. De meer dan achtduizend werknemers van Northrop Grumman die bij het project zijn betrokken, mochten thuis niets vertellen wat ze bouwden. Tijdens de pandemie kregen ze ook geen toestemming om thuis te werken.

‘Een historisch moment’, noemde Charles Quinton Brown, chef-staf van de Amerikaanse luchtmacht, de onthulling van het futuristische toestel. ‘De B-21 zal formidabele gevechtsmogelijkheden bieden voor een reeks operaties in zeer gevaarlijke situaties.’ Met de nieuwe bommenwerper moeten de VS het kunnen opnemen tegen het groeiende aantal landen met hypermoderne luchtverdedigingen.

Het is voor het eerst in 34 jaar dat de VS met een nieuwe zware bommenwerper komen, om de voorsprong op vijanden als Rusland en China niet te verliezen. Beide landen, die met argusogen de ontwikkeling van de B-21 volgen, beschikken nu niet over zware langeafstandsbommenwerpers die voorzien zijn van zogenoemde ‘stealth-technologie’. Die technologie maakt dat het toestel moeilijk te ontdekken is door de vijandelijke radar.

Bestaan ontkend

In 1988 werd uit een hangar de voorganger van de B-21 gerold, de opvallende B-2 Spirit die sindsdien is gebruikt om belangrijke doelwitten in Irak, Servië en Afghanistan uit te schakelen. In tegenstelling tot de B-2, waarvan de VS de ontwikkeling destijds niet bevestigden, was de nieuwe bommenwerper B-21 geen zogenaamd black project. De luchtmacht en de fabrikant brachten de afgelopen jaren wel naar buiten dat de B-21 werd gebouwd, maar zwegen verder in alle talen over bijvoorbeeld de specifieke mogelijkheden van het vliegtuig.

De B-21 moet in de komende decennia het hart gaan vormen van de Amerikaanse bommenwerpersvloot, samen met de B-52. Dat stokoude toestel, dat al bijna zeventig jaar dienst doet, wordt nog altijd gebruikt om onder andere grootschalige bombardementen uit te voeren, met name tegen landen die niet beschikken over een geavanceerd luchtafweersysteem.

De VS willen honderd B-21’s aanschaffen, en later mogelijk meer. Volgend jaar kiest het stealthvliegtuig voor het eerst het luchtruim waarna een uitgebreid testprogramma volgt. De eerste vliegtuigen moeten over zo’n vijf jaar operationeel zijn. Al sinds 2015, toen Northrop Grumman de miljardenorder kreeg, werd uitgebreid gespeculeerd over het uiterlijk van het toestel. De defensiegigant ontwikkelde ook de B-2.

Leugendetectortests

Artist impressions die de luchtmacht en de fabrikant de afgelopen jaren verspreidden, wekten de indruk dat de B-21 zou gaan lijken op de B-2, dat een ‘vliegende vleugel’ wordt genoemd. Hoewel duizenden ingenieurs, technici, software developers en andere werknemers in veertig staten betrokken waren bij de ontwikkeling, zijn in zeven jaar tijd nooit beelden van de B-21 uitgelekt.

De zware straffen die bij lekken in het vooruitzicht werden gesteld, droegen hieraan bij. Tijdens de ontwikkeling van de B-2 werd het personeel van Northrop Grumman regelmatig aan leugendetectors onderworpen om erachter te komen of ze niet uit de school klapten, zelfs niet tegen familieleden. Wel probeerden een paar werknemers geheime informatie aan de Russen en Chinezen te verkopen. Een van hen kreeg een levenslange gevangenisstraf.

Wat de B-21 zo bijzonder maakt en hoe gevaarlijk het, is zal in de komende jaren moeten blijken. Tenminste, als de VS dat naar buiten brengen. ‘Dit zal alles compleet veranderen’, twitterde Northrop Grumman uren voor de presentatie over de bommenwerper. In het toestel wordt onder andere de nieuwste stealthtechnologie gebruikt en ook zal het onbemande missies kunnen uitvoeren. ‘De B-21 Raider zal in staat zijn om overal ter wereld precisieaanvallen uit te voeren’, aldus Northrop Grumman. ‘De B-21 is de toekomst van afschrikking’.