VS komen over de brug na mislukte droneaanval Kaboel: verblijfsvergunningen en geld voor nabestaanden burgerslachtoffers

De Amerikaanse regering biedt een financiële compensatie en verblijfsvergunningen aan de nabestaanden van een droneaanval in de Afghaanse hoofdstad Kaboel. In de geraakte auto zaten geen strijders van een lokale tak van de Islamitische Staat, zoals gedacht, maar onschuldige Afghaanse burgers.

Van de tien familieleden die omkwamen bij het ongeval, waren zeven nog een kind. Nabestaanden zeiden na het ongeluk al dat “sorry zeggen niet genoeg voor ons is”. Ze wilden dat de Verenigde Staten over de brug kwamen met geld en, voor enkelen van hen, opvang buiten Afghanistan. Het Pentagon maakte vrijdag bekend aan beide wensen tegemoet te willen komen, na maanden van weifelend optreden.

Zo beweerden de VS in eerste instantie nog dat de droneaanval succesvol was uitgevoerd en duurde het weken voor zij daarop terugkwamen, terwijl het bewijs tegen hun verklaring zich snel opstapelde. Een maand geleden kwam toch een voorzichtige mea culpa: volgens commandant Frank McKenzie was het “onwaarschijnlijk” dat de gedode familie gerelateerd was aan de terreurorganisatie IS-K, een lokale tak van de Islamitische Staat. Hij sprak over “een tragische fout” en zei dat de Amerikanen overwogen de familie te compenseren.

De droneaanval zelf gebeurde op 29 augustus, drie dagen na een dodelijke bomontploffing op het vliegveld van Kaboel. Bij die aanslag, geclaimd door IS-K, stierven meer dan 170 mensen, onder wie 13 Amerikaanse militairen. “We zullen je opjagen en je laten boeten”, reageerde de Amerikaanse president Joe Biden. De aanval moest dienen als een van de eerste vergeldingsacties, en om nog een aanslag te voorkomen.

Het Amerikaanse leger dacht op luchtbeelden te zien dat een paar mannen explosieven in een witte Toyota Corolla stopten, op een plek die als IS-terrein kon worden aangemerkt. In werkelijkheid bleek dit om containers met water te gaan. Acht uur lang werd de auto gevolgd door zes drones, voordat die op de oprit van het huis van de chauffeur werd gebombardeerd.

Pijnlijk

Extra pijnlijk is dat enkele van de volwassen inzittenden voor de Amerikanen werkten in Afghanistan. Zo was de bestuurder van de auto, de hulpverlener Zemerai Ahmadi, jarenlang actief geweest voor een humanitaire organisatie uit de Verenigde Staten. Ook een vertaler van Amerikaanse strijdkrachten reed mee.

Aan de derde eis van de nabestaanden, het verantwoordelijk stellen van de dader, lijken de Amerikanen niet publiekelijk te voldoen. Al bij het excuus van McKenzie zei hij dat de aanval in de context moet worden gezien van een zeer chaotisch spanningsveld rondom de Afghaanse hoofdstad. Veel wees erop dat er nog een aanslag zou plaatsvinden op de luchthaven van Kaboel, zei de generaal.

Op 30 augustus, vier dagen na de bom op de luchthaven, vertrok het Amerikaanse leger uit Afghanistan. Ook na die aftocht lijkt IS-K een speler van belang in het nieuwe Afghanistan. Afgelopen vrijdag eiste de organisatie een aanslag (47 doden, 70 gewonden) in de stad Kandahar op.

Een week daarvoor claimde zij ook verantwoordelijk te zijn voor een bloedbad (ongeveer 50 doden, 140 gewonden) in het Noord-Afghaanse Kunduz. De organisatie, die naar schatting bestaat uit 3.000 sjiitische moslims, staat op gespannen voet met de soennitische machthebbers van het land, de taliban.