UpdateWit-Rusland
VS en EU veroordelen gedwongen landing Ryanair-toestel met kritische journalist: ‘Schokkende daad van het Loekasjenko-regime’
De Europese Unie en de Verenigde Staten veroordelen de gedwongen landing van een internationaal passagiersvliegtuig door het regime van de Wit-Russische dictator Aleksandr Loekasjenko. Diens autoriteiten dwongen zondag een Ryanair-vliegtuig tot landing om een kritische journalist te arresteren. Die kan in Wit-Rusland de doodstraf krijgen.
Roman Pratasevitsj (26) was zondag op weg van Athene naar Vilnius. Boven Wit-Rusland werden de piloten geïnformeerd over een bom aan boord van het toestel. Het Wit-Russische leger stuurde een Mig-29-gevechtsjager de lucht in om het vliegtuig te escorteren naar de luchthaven van Minsk. Daar werd Pratasevitsj in de boeien geslagen.
Aan boord van de vlucht tussen twee EU-hoofdsteden zaten 170 passagiers uit 18 landen. Voorzitter Von der Leyen van de Europese Commissie zei zondag dat er consequenties zullen zijn voor de gedwongen landing die ze omschreef als “volkomen onaanvaardbaar”. De Poolse premier sprak van “een daad van staatsterreur” en wil dat de EU maandag overlegt over nieuwe sancties tegen Wit-Rusland. De president van Litouwen eist dat Loekasjenko’s regime Pratasevitsj onmiddellijk vrijlaat na “deze weerzinwekkende actie”.
It is utterly unacceptable to force @Ryanair flight from Athens to Vilnius to land in Minsk.
— Ursula von der Leyen (@vonderleyen) 23 mei 2021
ALL passengers must be able to continue their travel to Vilnius immediately and their safety ensured.
Any violation of international air transport rules must bear consequences.
De Amerikaanse minister van Buitenlandse Zaken Antony Blinken schreef zondagavond (lokale tijd) op Twitter dat het een “brutale en schokkende daad van het Loekasjenko-regime” was. “Het leven van meer dan 120 passagiers, onder wie Amerikaanse burgers, werd in gevaar gebracht. Wij roepen op tot een internationaal onderzoek en coördineren met onze partners de volgende stappen. De Verenigde Staten staan achter het volk van Wit-Rusland.”
De VS eist ook “de onmiddelijke vrijlating” van de opgepakte journalist en blogger Roman Protasevitsj.
Een miljoen volgers
Pratasevitsj is een van de twee oprichters van Nexta, een kanaal op berichtenapp Telegram dat sinds de vervalste presidentsverkiezingen van afgelopen augustus verslag doet van de protesten tegen Loekasjenko’s regime. Nexta heeft meer dan een miljoen volgers en verspreidde talloze video’s van geweld door de Wit-Russische veiligheidsdiensten, waaronder het doodschieten van een vreedzame demonstrant. Veiligheidsdienst KGB zette Pratasevitsj in november op een lijst met terroristen. Op terrorisme staat in Wit-Rusland de doodstraf.
“Vanaf nu is niemand die over Wit-Rusland vliegt nog veilig”, schreef oppositieleider Svetlana Tichanovskaja zondag op Twitter. Ze eist een onderzoek door internationale luchtvaartautoriteiten en nieuwe sancties tegen Wit-Rusland.
Aan de arrestatie lijkt een operatie op EU-grondgebied voorafgegaan te zijn. Pratasevitsj merkte op de luchthaven van Athene al dat hij gevolgd werd door mannen die foto’s van hem maakten bij de gate, zo stelde hij voor vertrek op Telegram. Ook onder de passagiers bevonden zich KGB-agenten, meldde berichtenkanaal Nexta.
Ryanair stelde zondagavond in een reactie aan de Russische onderzoekskrant Novaja Gazeta dat de opdracht tot de noodlanding van verkeersleiders in Minsk kwam.
Na de arrestatie van Pratasevitsj werden de andere passagiers ruim 5 uur vastgehouden op het vliegveld van Minsk. Een van hen vertelde aan de Litouwse nieuwsorganisatie Delfi dat Pratasevitsj tijdens de abrupte landing in paniek raakte. “We vroegen hem wat er aan de hand was. Hij vertelde wie hij was en zei: ‘Ik zal hier geëxecuteerd worden.’”
