'VS-coalitie en IS doden burgers in Irak'
Op vraag van de Iraakse overheid schuilden mensen in hun huizen. Daarna bombardeerden gevechtsvliegtuigen Mosoel. Amnesty International beschuldigt de door de VS-geleide coalitie van mogelijke schendingen van het internationaal recht in haar strijd tegen IS, dat intussen 'burgers gebruikt als levend schild'.
Een van de dodelijkste luchtaanvallen vond plaats op 17 maart. In de Jadida-wijk van West-Mosoel werden bijna 150 burgers gedood bij een aanval door de globale coalitie tegen IS. Dit incident wordt onderzocht, maar volgens Amnesty gaat het om het topje van de ijsberg.
"Bewijzen die we in Mosoel hebben verzameld, wijzen op een alarmerend patroon van luchtaanvallen van de coalitie die wordt geleid door de VS. Die vernielde huizen met daarin volledige families", stelt Donatella Rovera, die namens Amnesty International veldonderzoek heeft gedaan in Mosoel. "Het hoge aantal burgerslachtoffers suggereert dat de coalitietroepen, die het offensief leidden, onvoldoende voorzorgen namen om burgerdoden te voorkomen - een flagrante schending van het internationale humanitaire recht."
Instructies volgen
Rovera wijst op de nefaste rol van de Iraakse overheid. Overlevenden vertelden haar dat ze niet mochten vluchten. "We volgden de regeringsinstructies: thuisblijven en ons niet verplaatsen", zei Wa'ad Ahmad al-Tai. "We hoorden deze instructies op de radio. Er werden vanuit vliegtuigen ook pamfletten gegooid."
Met zijn gezin zocht Al-Tai daarop onderdak bij zijn broer. "We zaten met achttien in een achterkamer, drie families. Toen het naburige huis werd gebombardeerd, stortte het op ons neer... Mijn zoon Yusef (9) en mijn dochter Shahad (3) kwamen om, samen met mijn broer Mahmoud, zijn vrouw Manaya, hun zoon Aws (9) en mijn nicht Hanan - wier vijf maanden jonge dochter het gelukkig overleefde."
Enkele luchtaanvallen dateren al van december en januari. Zo verloor Hind Amir Ahmad elf verwanten op 13 december, terwijl op 6 januari nog eens familieleden stierven. Onder de slachtoffers bevonden zich toen drie kinderen en een vrouw die het jaar voordien door IS was gearresteerd en vermoord. "Deze familie werd langs alle zijden onder vuur genomen", klaagt Ahmad nu aan.
Belgische F-16's
IS zelf gebruikt volgens het Amnesty-onderzoek ook schaamteloos burgers als menselijk schild - een 'oorlogsmisdaad'. Maar, "dit betekent nog niet dat de coalitie- en Iraakse troepen geen voorzorgsmaatregelen moeten treffen om burgers te beschermen". Beide strijdende partijen gebruiken ook mortieren - slagveldwapens die niet thuishoren in stedelijk, dichtbevolkt gebied.
"De complete onverschilligheid tegenover het lijden van de burgers van Mosoel is stuitend", besluit Amnesty-onderzoekster Rovera, die aandringt op "een onafhankelijk, internationaal onderzoek naar disproportionele en willekeurige aanvallen die in strijd kunnen zijn met het internationaal humanitair recht en mogelijk oorlogsmisdaden zijn".
Ook Belgische F-16-gevechtsvliegtuigen nemen boven Irak deel aan de strijd tegen IS, maar ons land geeft niet vrij waar er wordt gebombardeerd. Defensieminister Steven Vandeput (N-VA) verzekerde vorige week nog, tijdens een bezoek aan de Jordaanse basis, dat de missie een "militair-technisch succes" is, waarbij er "op geen enkel moment sprake van is geweest dat België burgerslachtoffers maakte".
