Vrachtverkeer China loopt vast door lockdowns, en dat gaat Europa ook merken

Tal van zeehavens in China kampen met grote vertragingen en opstoppingen, als gevolg van de lockdown en strenge covidrestricties in en rond Shanghai. Analisten vrezen hevige schommelingen in de transportprijzen en verstoring van wereldwijde toeleveringsketens.

Volgens cijfers van Bloomberg lagen er begin deze week 222 bulkschepen (met ladingen als metaalerts en graan) voor de haven van Shanghai, 15 procent meer dan een maand geleden. Voor de noordelijke havens van Rizhao, Dongjiakou en Qingdao, waarnaar veel rederijen zijn uitgeweken, waren dat er 121, een stijging van 33 procent. In de havens van Shanghai en Ningbo lagen daarnaast 197 containerschepen, een toename van 17 procent.

De haven van Shanghai, gemeten in jaarlijkse overslag de grootste ter wereld, had voorzorgsmaatregelen genomen om tijdens de lockdown te kunnen blijven functioneren. Havenarbeiders werken in een gesloten lussysteem, waarbij ze in de haven slapen, zodat ze kunnen blijven laden en lossen. Dat de haven toch met grote vertragingen kampt, komt vooral doordat er nauwelijks vrachtwagens zijn om de ladingen op te halen.

De lockdown van Shanghai heeft niet alleen een grote invloed op de inwoners, maar ook op het vrachtverkeer. Uit angst voor besmettingen hebben veel lokale autoriteiten op- en afritten van autosnelwegen afgezet en tankstations gesloten. Truckchauffeurs moeten voortdurend stoppen bij controleposten, met telkens verschillende testcriteria, en verliezen veel tijd of komen vast te zitten. Chauffeurs die Shanghai inkomen, riskeren bovendien quarantaine. Sommigen slapen al weken in hun vrachtwagencabine omdat ze nergens binnen mogen, of om opsluiting te voorkomen.

Overvol

Door het tekort aan vrachtwagens is de verblijfstijd van geloste goederen in de haven van Shanghai opgelopen tot acht dagen, 75 procent langer dan normaal, aldus logistiek adviesbureau Project44. Dat leidt ertoe dat in de haven steeds minder ruimte is voor het lossen van nieuwe schepen. Opslagruimten voor koelcontainers en containers met gevaarlijke producten zijn overvol, en reders wijken uit naar andere havens. Ook daar lopen de wachttijden op.

Omgekeerd krijgen Chinese fabrieken in de Yangtzedelta rond Shanghai hun goederen nauwelijks tot in de haven, waardoor vrachtschepen leeg dreigen af te varen uit China. Dat kan tot sterke prijsstijgingen leiden als de economie weer op gang komt, zoals na de lockdowns in 2020. De Shanghai Containerized Freight Index, een handelsindex voor zeevrachttarieven in China, steeg toen sterk, en bereikte eind 2021 een recordniveau van 5.046. Op dit moment staat de index op 4.263.

‘Er is een sterk déjà vu-gevoel bij de huidige lockdowns in China, met tarieven die sterk dalen nu vrachtvervoerders zich verdringen om exportgoederen van sputterende fabrieken’, aldus The Loadstar, een vakblad voor de vrachtindustrie. ‘Maar de tarieven kunnen snel de hoogte in schieten als de sluisdeuren van uitgestelde orders zich openen.’ De sterke prijsschommelingen komen op een moment dat de oorlog in Oekraïne al tot grote instabiliteit leidt.

De lockdown in Shanghai, die op 28 maart begon, leek eerder deze week versoepeld te worden, maar in de praktijk is daar nog niet veel van te merken. Officieel zouden inwoners van wijken zonder besmettingen weer naar buiten mogen, maar volgens getuigen gelden er nog steeds strenge beperkingen. Het aantal besmettingen in Shanghai bereikte donderdag een nieuw record, met 27.719 gevallen.

Problemen voor Europa en VS

De lockdown werd woensdag bovendien uitgebreid naar Kunshan, een voorstad van Shanghai met veel belangrijke industrie. Tientallen producenten van elektronica, waaronder printplaten voor halfgeleiders, kondigden woensdag aan dat ze hun deuren moesten sluiten. De onderbrekingen in de productielijnen kunnen leiden tot bijkomende problemen in de aanvoer naar Europa en de Verenigde Staten.

Analisten schatten dat Shanghai de huidige coviduitbraak begin mei onder controle kan krijgen. Maar naar verwachting zullen Chinese steden de komende maanden keihard ingrijpen bij elke kleine uitbraak, uit angst in eenzelfde situatie als Shanghai te belanden. Volgens analisten van investeringsbank Nomura zitten 45 Chinese steden met 373 miljoen inwoners in volledige of gedeeltelijke lockdown, tegenover 23 steden met 193 miljoen inwoners een week geleden.

Uit woensdag gepubliceerde cijfers blijkt dat de Chinese import in maart een nulgroei vertoonde, terwijl de export standhield. Analisten verwachten een nog grotere impact in april. ‘Door de ernstige verstoringen van fabrieksactiviteiten, wegtransport en havencongestie als resultaat van de zwaarste covidgolf en strengste lockdowns sinds de lente van 2020, verwachten we dat de exportgroei in april tot 0,0 procent zal terugvallen, en dat de import met 3 procent zal krimpen’, aldus Nomura.