Vooruitgang in vredesonderhandelingen: ‘Rusland wil militaire operatie rond Kiev beperken’

Tijdens een vier uur durende ontmoeting tussen Russische en Oekraïense vredesonderhandelaars in Istanbul is volgens beide landen aanzienlijke vooruitgang geboekt. Moskou laat weten dat het de opmars naar de hoofdstad Kiev en naar het noordelijke Tsjernihiv drastisch zal beperken. Oekraïne is dan weer opgetogen dat er plots weer ruimte is om diplomatieke gesprekken over de Krim te voeren. Het schiereiland werd in 2014 geannexeerd door Rusland, maar bijna geen enkel ander land erkent het. Momenteel ligt er echter een voorstel op tafel om de kwestie binnen dit en vijftien jaar op te lossen zonder nog geweld te gebruiken.

Oekraïne eist in dat scenario wel veiligheidsgaranties van andere landen. Zij zouden een verdrag moeten ondertekenen waarin ze akkoord gaan om Oekraïne te hulp te schieten bij een aanval. Welke landen daarbij precies gevraagd worden, is nog niet helemaal duidelijk. Diplomaten hebben het alvast over Duitsland, Turkije, Canada, Italië, Polen en Israël. Hun bescherming geldt niet wanneer er geweld dreigt op de Krim of in de door separatisten gecontroleerde Donbas.

Voor Oekraïne zijn de militaire garanties van andere landen cruciaal om akkoord te gaan met de eis van Rusland om een ‘neutrale regio’ te worden. Een toetreding tot de NAVO behoort dan niet meer tot de mogelijkheden, maar het land kan wel nog lid worden van de Europese Unie. Het is een scenario waar verschillende Oekraïense diplomaten voorzichtig enthousiast over zijn, maar het Westen waarschuwt dat de situatie precair blijft. De Amerikaanse minister van Buitenlandse Zaken Antony Blinken zag dinsdag nog geen signalen dat Moskou echt vrede zou willen. “Er is wat Rusland zegt en wat Rusland doet”, zei hij op een persconferentie. Verschillende experts wezen er daarbij op dat het Kremlin de operatie rond Kiev zou willen afbouwen uit vrees dat het Russische leger zelf ingesloten zou raken.

België wijst diplomaten uit

In Europa houden regimes er ondertussen rekening mee dat de relaties met Moskou nog wel even bekoeld kunnen blijven. Ons land zet daarom 21 Russische diplomaten het land uit. Volgens minister van Buitenlandse Zaken Sophie Wilmès (MR) worden ze ervan verdacht betrokken te zijn bij spionageactiviteiten of vormen ze een veiligheidsrisico voor België. Ze krijgen nu twee weken de tijd om het grondgebied te verlaten. Nederland zette op zijn beurt ook 17 Russische spionnen het land uit. Zij stonden volgens het ministerie van Buitenlandse Zaken ingeschreven als diplomaten bij de Russische vertegenwoordigingen in Nederland, maar waren in het geheim actief als inlichtingenofficieren.

België en Nederland treden daarmee in de voetsporen van de Verenigde Staten, Polen, Bulgarije, Letland, Estland, Litouwen en Montenegro. Ook daar werden de afgelopen weken Russische inlichtingenofficieren bevolen om het grondgebied te verlaten.