Voortrekker van eerlijke belastingen wordt saboteur
► John Crombez is voorzitter van sp.a en auteur van Ctrl+Alt+Del. Peter Vanvelthoven is sp.a-Kamerlid.
Na de Offshore Leaks, HSBC Leaks, Lux Leaks en Swiss Leaks zijn er nu ook de Panama Papers. Duizenden bedrijven en individuen uit de hele wereld gebruiken listige en duurbetaalde constructies om hun vermogen aan het zicht van de fiscus te onttrekken. Onder hen ook meer dan 700 Belgen. Een veel gehoorde reactie is er een van berusting: alweer een schandaal. Alweer een teken dat de grote vermogens zelf kunnen kiezen of ze belastingen betalen of niet. Alweer het bewijs dat er tegen het fiscale ontwijkgedrag van de rijken der aarde niets te beginnen valt. Maar we hoeven onze schouders niet te laten hangen. Fiscale fraude is geen wervelstorm of aardbeving. We kunnen er iets tegen doen.
De afgelopen jaren had ons land het geweer van schouder veranderd op het gebied van vermogenstransparantie en belastingparadijzen. Zo werden in 2013 bedrijven en individuen verplicht tot aangifte van offshorestructuren. De tanden van de kaaiman zeg maar. De doorkijkbelasting, die daar op volgde, was daarvan het logische gevolg. Nog in datzelfde 2013 werd de internationale strijd tegen belastingparadijzen opgevoerd. België speelde daarin een voortrekkersrol. Binnen de EU, de G20 en de OESO werd beslist om werk te maken van de automatische uitwisseling van alle vermogensinkomsten tussen landen - waarbij banken verplicht moeten meewerken. In 2017, volgend jaar dus, zal die uitwisseling ook effectief plaatsvinden.
De tijd is voorbij dat gegevens over vermogenswinsten alleen boven water komen dankzij een toevallig lek, zoals bij de Swiss Leaks of nu de Panama Papers. Binnenkort zal de fiscale administratie niet bij toeval één keer, één klantenlijst van één bank of advocatenkantoor in handen te krijgen, maar zal ze jaarlijks die informatie krijgen over alle Belgische belastingplichtigen, bij alle banken in alle landen die zich aansluiten bij het systeem van automatische uitwisseling. De nieuwe bankenwet van de vorige regering maakt het mogelijk de banklicentie te schorsen van banken die een bijzonder mechanisme heeft ingesteld met als doel of gevolg fiscale fraude door derden te bevorderen.
Wat de minister van Financiën (Johan Van Overtveldt, N-VA)het afgelopen anderhalf jaar had moeten doen, is 2017 voorbereiden: zijn administratie moet de ongeziene toestroom van waardevolle inlichtingen kunnen verwerken. De administratie is vandaag niet opgewassen tegen zo'n massale informatiestroom. Er is geen enkele indicatie dat de minister hieraan werkt. Geen spoor van de noodzakelijke verlenging van de onderzoeks- en verjaringstermijnen voor een onderzoek dat opgestart wordt dankzij inlichtingen verkregen uit het buitenland. Deze regering kiest de makkelijke weg en wil nog voor de grote vermogens in 2017 komen bovendrijven een nieuwe fiscale regularisatie organiseren. Aan voordeeltarieven uiteraard. Met gerechtelijke immuniteit voor hardleerse fraudeurs als kers op de taart.
En daar blijft het niet bij. Onze minister van Financiën gaat bij elke gelegenheid hartstochtelijk en met beide voeten op de rem staan als een eerlijke bijdrage van multinationals gevraagd zou kunnen worden. Op dat vlak is hij een zeer principieel man. Zo kondigde hij aan zich te zullen verzetten tegen de Europese tobintaks - en wel om de grootbanken en Febelfin ter wille te zijn. Hij gaat ook dwarsliggen tegen een dikke helft van de Europese maatregelen die belastingontwijking door multinationals moeten tegengaan.
Intussen onderhandelen de ministers over de begroting en zeggen op klaaglijke toon dat ze genoodzaakt zijn nu ook de langdurig zieken in het vizier te nemen. Het is een sterk staaltje van cynisme en hypocrisie. Tot anderhalf jaar geleden was ons land een voortrekker in de internationale strijd voor een eerlijke fiscaliteit. Deze regering pakt fraude en belastingontwijking met lange tanden aan en saboteert de internationale samenwerking. En loopt zo de miljarden mis die zij achteraf zal besparen op de breekbare rug van de zwaksten.
Mensen die hier alle kansen hebben gekregen - gratis onderwijs, hoogstaande ziekenzorg en nog zoveel meer - doen er alles aan om geen euro belasting te betalen eens ze miljonair zijn. Dat getuigt van een ongezien gebrek aan dankbaarheid en respect jegens een hele samenleving. En is in strijd met de normen en waarden waarop onze solidaire samenleving steunt.
