Voormalige VRT-gezichten over pijnlijke ontslagronde: ‘Ik heb de indruk dat mondige mensen sneller plaats moeten ruimen’

Na de pijnlijke ontslagronde bij de VRT moeten tv- en radiopersoonlijkheden zoals Tomas De Soete en Saartje Vandendriessche elders aan de bak. Maar wat staat hen te wachten? ‘Ervaringsdeskundigen’ Martine Prenen, Andrea Croonenberghs en Sven Speybrouck geven tekst en uitleg.

Martine Prenen (58 jaar): ‘De andere zenders zullen wel varen bij de ontslagen door de VRT’

“Ik was het enige schermgezicht dat in 2006 tijdens de besparingsronde moest vertrekken. Ik voelde me echt bij het grof huisvuil gezet. Normaal ging mijn contract gewoon doorlopen; mijn programma had steeds meer kijkers. Ik heb ook nooit te horen gekregen waarom ik weg moest. Ik heb de indruk dat de VRT sindsdien niet veel geleerd heeft. Hartverscheurend vind ik dat. Op mijn evaluatiegesprek kort ervoor had ik wel mijn frustraties en verlangen naar meer reporterswerk geuit. Speelde dat mee?

“De mensen die ontslagen zijn, zijn geen prutsers, hé. Annick Ruyts, Tomas De Soete, Saartje Vandendriessche, Geena Lisa: dat zijn toch fantastische tv- en radiomakers? (fijntjes) De andere zenders zullen wel varen bij de ontslagen door de VRT.

“Ik heb soms de indruk dat mondige mensen sneller plaats moeten ruimen, dat bedrijven zoals de VRT moeite hebben met mensen die het hart op de tong hebben. Bij mijn vertrek kreeg ik dat alleszins van collega’s te horen: je bent te rechtuit geweest, wij zwijgen om niet in de gevarenzone te komen.

“Nochtans had ik de indruk dat de VRT de laatste jaren juist meer mooie, menselijke programma’s maakte. Maar aan de top sijpelt die menselijkheid niet door. Daar lijkt het alsof de cijfermensen enkel rekenen en koppen afhakken.

“Ik wil aan alle gedupeerden zeggen: alles wat je leert bij de VRT, kan je toepassen in je verdere carrière. Maar ik heb wel één jaar rouw nodig gehad na mijn vertrek. Gelukkig was ik toen al aan mijn studie als gezondheidsbegeleider en orthomoleculair voedingsconsulent begonnen. Eerst heb ik me daar voltijds aan gewijd, daarna ben ik gestart met boeken schrijven, lezingen, voorstellingen en gezondheidsreizen. En ondertussen heb ik ook mijn eigen programma bij TV Plus.”

Andrea Croonenberghs (58 jaar): ‘Ik weet niet of ik nu aan een gelijkaardige carrière zou beginnen’

Andrea Croonenberghs is misschien wel de omroepster der omroepsters van de VRT. Toen de openbare omroep hun intermezzo’s schrapte, moest zij weg aan de Reyerslaan. “Hoe ik mezelf heruitgevonden heb? Ik hou niet van die modieuze uitdrukking. Dat heruitvinden geldt trouwens niet voor mij. Ik ben na mijn afscheid bij de VRT – behalve omroepen – gewoon hetzelfde blijven doen als ervoor.

“Natuurlijk was het een schok, toen in 2015, maar het was ook goed voor mij omdat ik niet meer echt gelukkig was bij de VRT. Ik kan me wel inbeelden dat zo’n ontslag voor veel mensen, die de bui misschien niet zagen hangen, heel ontwrichtend is.

“Daarna heb ik nog een jaar bij Familie gespeeld bij de concurrentie (bij VTM, TP). Nu doe ik heel veel verschillende zaken: presentaties geven, stemmenwerk, zingen, theater maken, bijzettafels en andere objecten ontwerpen. Ook baat ik een B&B uit in Antwerpen: Peace in the City. Het is plezant om zoveel verschillende interesses te hebben – ik kan mijn hele leven al niet goed keuzes maken –, maar ik ben ook gewoon bang om wat te missen of om niet meer aan de bak te komen.

“De VRT op zich mis ik niet echt, al bewaar ik natuurlijk heel fijne herinneringen. Ik weet wel niet of ik het nu nog fijn zou vinden om aan een gelijkaardige carrière te beginnen. Ik heb in de luwte kunnen groeien, nu worden nieuwe mensen heel snel de hoogte in geschoten en moeten ze constant op allerlei sociale media aanwezig zijn. Jonge tv-persoonlijkheden worden meer dan ooit gehypet, en een hype is vaak een kort leven beschoren.”

Sven Speybrouck (54 jaar): ‘Mijn zoon kan ik via de reguliere radio en tv niet bereiken. Via TikTok wel’

“Mijn verhaal is wat anders dan dat van de huidige ontslaggolf bij de VRT, omdat ik al twintig jaar freelancer ben. Ik werkte tot voor kort bij Interne keuken (op Radio 1, TP), maar ging ook al langer naar de plekken waar het leukste werk zich aanbood. Voor alle duidelijkheid: de tendens om in de hele sector steeds vaker met freelancers te werken, vind ik geen goede zaak. Ik vrees ook dat de zoveelste besparingsronde bij de VRT gaat ingrijpen op de kwaliteit. Er lijkt me een ondergrens bereikt. Heel pijnlijk en heel jammer is dat. Niemand aan de Reyerslaan kan hier gelukkig mee zijn.

“Het directeurschap van de Universiteit van Vlaanderen heb ik aangenomen omdat het uitdagender was dan wat er toen op de plank lag bij VRT. Intussen heb ik wel nog projecten gedaan die te maken hebben met de openbare omroep: zo maakte ik een podcast over dementie voor de Alzheimerliga die te beluisteren valt via VRT MAX.

“Ik heb niet het gevoel dat ik mijn leven volledig heb omgegooid: non-fictie en wetenschap zijn altijd mijn ding geweest en dat is nog steeds zo. Alles is voor mij interessant, maar het moet echt gebeurd zijn. Mijn speeltuin is bij de Universiteit van Vlaanderen wel veel groter en diverser. We gaan nu elke week langs bij proffen voor de opnames van een podcast. Dat zijn echte full-blown video’s die je met je ogen open of dicht kunt beluisteren op Spotify. (lacht) We willen ook evenementen organiseren en we zitten zelfs op TikTok. Het leuke is: mijn zoon kan ik via de reguliere radio en tv niet bereiken. Via TikTok wel.”