Vlaamse tieners in de prostitutie: "We hebben al meisjes van 12 gezien die het deden voor een zakje chips"

Jana is zestien. Ze is mooi: lang bruin haar, een slank en lenig lijf, een frêle gezichtje met een onschuldige beugellach. Maar dat lijkt alleen maar zo, zegt ze: ‘Ik heb al te veel van het leven gezien.’

Jana: “Op school ben ik een gewoon schoolmeisje. Zeven uurtjes per dag gedraag ik me zoals mijn klasgenootjes. Ik doe zoals zij, praat over mode, haal kattenkwaad uit, lach om dezelfde grapjes. Maar na de schooluren word ik iemand anders. Ik kom thuis, vrienden bellen me, we spreken ergens af, en dan begint het echte leven. We gaan chillen, luisteren naar muziek, roken weed, lachen veel. Af en toe zie ik een klant en verdien ik op een uurtje 120 tot 150 euro. Als ik het hotel binnenstap, is het net alsof ik plots iemand anders word. Ik gebruik ook een andere naam, Aaricia. Als ik wegga, laat ik Aaricia achter in de hotelkamer. En dan bel ik al mijn vrienden op: ‘Kom, we gaan iets leuks doen, ik betaal!’ “

Ze zingt haar eigen liedjes, volgt een kantooropleiding, droomt ervan om zangeres te worden. Opgemaakt ziet ze eruit als een jonge Beyoncé. Dat was ook waar haar eerste klant op kickte, toen hij haar contacteerde via Instagram.

Jana: “Hij vond me mooi, schreef hij. Hij was op zoek naar een meisje dat hem kon verwennen.”

Zomaar? Met de deur in huis?

Jana: “Hij wond er weinig doekjes om, ja. Ik was verrast, want ik was helemaal niet op zoek naar mannen, maar ik was ook een beetje gevleid. Hij wilde me ontmoeten. Een jaar eerder was ik daar nooit op ingegaan. Maar in die periode had ik het heel moeilijk. Ik voelde me thuis niet zo goed en had vaak ruzie met mijn moeder. Op school voelde ik me vaak alleen. Een oudere vriendin zat in de escort, dus wist ik wel ongeveer hoe die dingen gingen.

Na lang twijfelen stemde ik toe om hem te ontmoeten. Maar naar dat eerste afspraakje ben ik niet gegaan, ik vertrouwde het niet. Hij sprak me opnieuw aan op Instagram. Of ik het nog eens wilde proberen? Ook naar de tweede afspraak durfde ik niet te gaan. De derde keer ging ik wel. Onderweg gierden de zenuwen door mijn lijf. Ik was bang en vond het tegelijk spannend. Op zijn profielfoto op Instagram leek hij een jaar of 25. In het echt was hij veel ouder, een eind in de dertig.

We hadden afgesproken voor het Centraal Station in Antwerpen. Een man stapte op me af. ‘Ben jij Jana?’ Op een bankje bij de ingang van de zoo vertelde hij dat hij in een ziekenhuis werkte. In zijn vrije tijd betaalde hij meisjes om hun slaafje te zijn. Ik vond het zo raar! Zijn vorige meisje was gestopt omdat ze een vriendje had. Hij vroeg hoe oud ik was. ‘Zeventien,’ loog ik, en dat ik al ervaring had. Hij vroeg of ik spelletjes met hem wilde doen. Ik speelde het cool: ‘Wacht maar tot we nog eens afspreken, dan zien we wel.’ Dat was het eerste gesprek.

Hij had beloofd om me te betalen en haalde zijn portefeuille boven: ‘Hoeveel had je in gedachten?’ ‘Vijftig,’ antwoordde ik, omdat ik niet hoger durfde. Hij gaf me 50 euro, mijn hart maakte een sprongetje. ‘Als je me nu een heel uitdagende blik geeft en je zegt dat je nog 20 euro wil, dan geef ik je die misschien wel.’ Alles ging zo snel. ‘Ja, geef me 20 euro extra,’ zei ik. Hij vroeg waarom. ‘Omdat ik de moeite heb gedaan om te komen.’ Oké, knikte hij. Ik griste de 20 euro uit zijn handen en liep weg. Ik voelde me zo blij! Ik had snel geld verdiend, en zo gemakkelijk! Ik ging de stad in en kocht een nieuwe jas.”

Rode lichten

Het is nog nooit zo gemakkelijk geweest voor jonge tienermeisjes om zich te prostitueren, zegt procureur Maarten Sobrie van het Antwerpse parket, tot vorig jaar referentiemagistraat mensenhandel. Sobrie verzette bakens in de strijd tegen tienerpooiers, een beleid dat zijn opvolgster Els Traets verderzet.

We horen veel over meisjes die in de prostitutie gedwongen worden door tienerpooiers – ‘loverboys’ – maar over tienermeisjes die er zelf voor kiezen en hun eigen klanten ronselen, hoor je bijna niets.

Maarten Sobrie: “We weten er ook weinig over. Een meisje van vijftien dat zich prostitueert, is niet strafbaar. Als het gebeurt zonder inmenging van een pooier of een volwassene, is dat geen misdrijf en gebeurt er ook geen strafonderzoek naar. Ze worden wel opgevolgd als ‘verontrustende opvoedingssituatie’ door onze jeugdsectie. Die meisjes vinden hun klanten vaak via dezelfde kanalen als meisjes die in de greep van tienerpooiers zitten, via websites als redlights.be of afspraakjes.com. Daar staan minderjarige meisjes gewoon tussen andere escortmeisjes, al doen ze zich altijd ouder voor. Om een advertentie te plaatsen, moet je volgens het reglement van de site meerderjarig zijn, maar dat controleert niemand.

“Als je je vroeger als vijftienjarige wilde prostitueren, was dat niet zo simpel. Je moest naar de grote stad. Daar met de juiste mensen in contact komen, klanten vinden... Terwijl meisjes nu gewoon een selfie nemen met hun smartphone en gratis een advertentie online kunnen zetten. Zolang zo’n websites bestaan, staan de sluizen voor jongerenprostitutie open."

Jeugdadvocate Chantal Van den Bosch ziet in haar kantoor in Deurne steeds meer meisjes die al op jonge leeftijd in de prostitutie stappen.

Chantal Van den Bosch: “Jongeren komen bij ons met allerlei problemen: een aanvaring met justitie, maar ook een schorsing op school, de scheiding van hun ouders... Ik laat ze eerst hun verhaal doen, vraag naar hun thuissituatie, hun hobby’s, wat ze later willen worden... Die vertrouwensband is belangrijk. Dikwijls komen tijdens gesprekken dingen naar boven waar niemand weet van heeft, zoals verdoken prostitutie.

Waarom ze het doen? Om vrienden te kopen, omdat ze zich alleen voelen. Omdat ze erbij willen horen met de juiste handtas en de juiste schoenen. Omdat ze het thuis financieel niet breed hebben – hoewel ik soms ook meisjes zie uit gezinnen die niets tekortkomen. Er zijn jongeren die zich heel eenzaam voelen en voor wie seks de enige vorm van affectie is. Eén meisje vertelde dat het de eerste keer was dat ze het gevoel had dat ze familie had. Of ze halen er een moment van eigenwaarde uit, gek genoeg: ‘Híér ben ik tenminste goed in.’ Voor sommige meisjes is het een machtsspel: ze vinden het geweldig om oudere mannen naar hun pijpen te laten dansen. Hier zijn zíj de baas. Dat compenseert hun negatieve zelfbeeld – want dat hebben ze allemaal. Sommige meisjes lijken harde tantes, maar daaronder zit toch dikwijls een kwetsbaar vogeltje.

Veel van die meisjes blijven onder de radar omdat ze nooit met de politie of de hulpverlening in aanraking komen. Bij ons weten ze dat hun verhaal binnenskamers blijft door ons beroepsgeheim. Ik wijs hen wel altijd op de gevaren, probeer hen door te verwijzen naar diensten als TEJO, die gratis psychologische bijstand aan jongeren geven, maar ik kan hen niet verplichten. Daarom is het zo moeilijk om in te schatten hoe groot het fenomeen is. We weten dat in jeugdinstellingen meer dan de helft van de meisjes in de prostitutie zit, gedwongen of vrijwillig. In Beernem, de gesloten instelling voor meisjes, pochen ze erover: “Ik heb al met die man geslapen, en jij?”

Ze zien het niet altijd als prostitutie. Pijpen op een achterbank, slapen bij een oude vent, seks wordt voor hen iets banaals. Het werkt ook aanstekelijk. In een instelling komen meisjes terecht die verwaarloosd of mishandeld zijn, en daar horen ze hoe makkelijk ze snel geld kunnen verdienen. Weglopers gebruiken seks als betaalmiddel voor een bed of onderdak. Een dertienjarig weglopertje dat ik onlangs bijstond werd een paar dagen later teruggevonden bij een oudere man die haar gewoon op straat had opgepikt. Dat vinden ze normaal.”

Hoer, hoer, hoer!

Tanja en Nicky zijn zeventien, echte straatratjes die het nachtleven in Antwerpen kennen als hun broekzak. In hun kennissenkring zitten veel meisjes van nog geen zestien die seks als betaalmiddel zien voor van alles en nog wat.

Om spullen te kopen?

Nicky: “Ja, zoals Julie. Die deed het voor een iPhone. En om iemand te zijn. Dat was zo zielig. Ze werd gepest en had geen vrienden. Toen ze zich liet betalen voor seks had ze ineens veel geld en begon ze iedereen te trakteren. Gewoon omdat ze haar zouden kennen. Nu is ze in heel Antwerpen bekend als hoer. We kunnen haar nergens meenemen als vriendin, want mensen halen hun neus voor haar op. Ze heeft zelfs al seks gehad met mijn oom.”

Tanja: “Er zijn meisjes die neuken voor weed. En Lena heeft iemand gepijpt voor een paar schoenen. Dat was gewoon belachelijk. Ze wilde absoluut een paar Air Max van Nike, en die zijn niet eens zo duur, 100 euro of zo.”

Nicky: “Dat zou ik nooit kunnen, voor een paar schoenen. Dan ga ik liever stelen (lacht).”

Tanja: “Later lachte iedereen haar uit. Het stond overal op internet. ‘Lena heeft gepijpt voor schoenen!’ Vorige week ging ze live op Instagram en ze kreeg de hele tijd commentaar: ‘hoer’, ‘hoer’, ‘hoer’. Al die meisjes die aan escort doen zijn bekend in Antwerpen. Ze worden gepest, ze zijn aangebrand."

Nicky: “Die meisjes raken in Antwerpen nooit meer aan een gewoon vriendje.”

Tanja: “Ik vind het erg dat ze gezien worden als hoeren. Ik heb een vriendin van zestien die het thuis heel moeilijk heeft en weinig zakgeld krijgt. Als we haar bellen om iets te gaan doen, verzint ze soms een smoes, dat ze te moe is of zo, omdat ze niet wil dat wij altijd voor haar betalen. Ze zoekt al lang naar een baantje, maar ze wordt nergens aangenomen. Als ze iets wil kopen, móét ze wel mannen verwennen.”

Waar gebeurt dat?

Nicky: “Meestal in een goedkoop hotel in de buurt van het station. Veel jongeren in Antwerpen huren er vaak een kamer om met vrienden te chillen. Thuis kan je niet met een hele bende lawaai zitten maken tot een stuk in de nacht, of weed roken. We leggen dan samen om een kamer te huren waar we onze zin kunnen doen.

Het zijn echte escortehotels, door de muren hoor je vaak geluiden van meisjes die mannen bevredigen, maar ook van loverboys die hun meisjes slaan. Daar komen ook de jonge meisjes die hun eigen klanten hebben. Er is nauwelijks controle. In één hotel zit nooit iemand aan de receptie, betalen doe je aan de automaat en er is geen beveiliging. Als je daar wordt verkracht, is er geen haan die ernaar kraait. De laatste keer dat we er waren rook heel de gang naar weed.”

Tanja: “Klanten vragen soms rare dingen. We zaten eens in een hotel te chillen en een vriendin die in de escort zit, was in een kamer ernaast aan het werk. Ik kreeg een bericht van haar: ‘Kom naar de gang.’ Ze begint te fluisteren dat ze iets niet durft, en of ik het voor haar wil doen. ‘Wat dan?’ Die man wilde dat ze met haar hoge hakken over hem liep, en dat ze met haar hak in zijn oog sloeg. Dat durfde ik ook niet. Er is toen een ander meisje gekomen. Ze heeft er 500 euro voor gekregen.”

Hoe komen jonge meisjes aan hun klanten?

Tanja: “De meeste meisjes zitten op redlights.be. Of ze doen het via Facebook of Instagram. Of gewoon op straat. Ga als meisje ’s avonds alleen in de stad wandelen, en je wordt altijd aangesproken. Er zijn ook meisjes die een sugardaddy nemen, een oudere man die hen betaalt voor gezelschap en seks.”

Zijn dat niet vooral studentes?

Nicky: “Dat begint al op jongere leeftijd, hoor. Jongens nemen soms een sugarmommy, maar dat gaat meer om het gezelschap. Ook die vind je via het internet, er is geen controle. Het enige wat je moet bewijzen is dat je geen robot bent (lacht).”

Praten jullie vriendinnen daar openlijk over?

Nicky: “Ze lopen er niet mee te koop. Soms heeft iemand plots veel geld en dan weten we wel waar dat vandaan komt. We kennen ook een meisje dat het al jaren doet en er echt plezier in heeft. Toen ze er mee begon, hield ze er niet van, maar nu neemt ze allerlei drugs waardoor ze het eigenlijk best oké vindt. Het is een gewoonte geworden. Ze kent niks anders meer. Als ze zelf geen zin heeft, probeert ze een ander meisje te vinden om haar plaats in te nemen. Dan krijgt ze er zelf ook nog wat geld voor. Eigenlijk is dat mensenhandel, hè? Ik kwam haar onlangs tegen in een hotel. Ze zei dat het heel goed met haar ging. ‘Ik verkoop nu meisjes.’ Ze is zeventien en zelf pooier geworden.”

Tanja: “Er zijn wel meisjes die er heel luchtig over praten en er in groep mee uitpakken, maar het is helemaal anders als je met hen alleen praat. Lena schept vaak op over dingen die ze meemaakt, maar vorige keer zat ze gewoon te huilen.”

My Queen

Bij Jana duurde het maanden voor ze iets aan haar vrienden durfde te vertellen.

Jana: “De tweede keer had ik opnieuw afgesproken in de stad met de man van Instagram. ‘We kunnen iets gaan drinken,’ stelde hij voor, ‘of we kunnen een hotel huren voor een paar uurtjes.’ Ik wilde niet met hem gezien worden en koos voor het hotel. Ik was heel zenuwachtig, maar ik dacht: “Oké, het is zover.”

“Het hotel lag in de buurt van het station, je kon er een kamer huren voor vier uur. Het eerste wat hij deed was mijn voeten masseren. Dan vroeg hij me om hem te commanderen, te vernederen en allerlei spelletjes te doen. ‘Hoe mag ik je noemen? Meesteres? Of my queen?’ In mezelf lachte ik me dood, dit kán niet! Maar ik ging er wel in mee, alsof ik een actrice was. Ik wist nauwelijks wat sm was. Een jaar eerder deed ik nog radslagen in het park en liep ik met de majorettes mee, nu zat ik in een hotelkamer met een naakte man die op handen en voeten kroop. Ik moest toekijken hoe hij zich aftrok, dat wond hem op. Je kán op dat moment niet zeggen: ‘Stop, wat ben ik aan het doen?’ Want je bent toch al bezig. Je zit vast in je hoofd. Hij kwam klaar, pakte zijn portefeuille en stopte 180 euro in mijn bh. Voor minder dan een uurtje. Dat is echt veel voor mij: normaal moet ik daar twee, drie maanden voor sparen. Ik zag al dat geld en had even het gevoel alsof de wereld aan mijn voeten lag. Ik heb er kleren mee gekocht, en producten voor mijn haar.”

Krijg je weinig zakgeld?

Jana: “Heel weinig. Mijn moeder zit al jaren in schuldbemiddeling en moet rondkomen met 150 euro per week, als alleenstaande met twee kinderen. Ik heb sinds vorig jaar een beugel. Omdat mijn moeder er te lang mee heeft gewacht, betaalt het ziekenfonds die niet meer terug, en daardoor zit ze nu een jaar langer in schuldbemiddeling. Maar die beugel had ik echt nodig. Mijn tanden groeiden al sinds mijn achtste schots en scheef, en ik had vooraan een gat in mijn gebit. Daar ben ik heel veel mee gepest. Tot mijn vijftiende heb ik nooit selfies genomen en wilde ik nooit op de foto staan.

Mijn moeder zegt dat ze alles voor haar kinderen doet, maar diep vanbinnen weet ik dat dat niet waar is. Ze is alleen met zichzelf bezig. Mijn broer zit altijd op zijn kamer weed te roken. Eigenlijk ben ik thuis helemaal alleen. Ik moet mijn eigen boontjes doppen. Dus toen die man zich aanbood, heb ik de kans gegrepen.”

Was je nog maagd?

Jana: “Nee, ik had een vriendje, maar die wist van niks.

Ik begon de Instagram-man vaker te zien en het ging steeds vlotter. Soms bracht hij poppers mee, waar je remmingen van wegvallen, wijn, of een touw waarmee ik hem moest wurgen. ‘Nog wat strakker, meesteres!’ Hij was heel tevreden, zei hij, en dat deed me goed. Hij betaalde meestal 150 euro voor een uurtje. Als we klaar waren, liepen we samen de straat uit, en aan de hoek gingen we elk onze eigen weg.

Ik durfde er niks over te vertellen aan mijn vrienden. Ik kreeg het gewoon niet uit mijn mond. Maar na een tijd wordt het iets heel normaals in je hoofd. Ik liep over straat, keek naar mannen en dacht: ‘Stel je voor dat ik het nu eens met hem deed, of met hem.’ Ik begon ook andere mannen te zien, en met het geld kocht ik cadeautjes of kleren, ging ik uit eten met mijn vriendje of deed ik iets leuks met vriendinnen.”

Roze cadillac

"Het zijn de meisjes waar ik me het meeste zorgen over maak. Alles lijkt van ze af te glijden", zegt Yolande Nachtegaele, jarenlang jeugdrechter in Antwerpen en sinds 2015 jeugdrechter in Mechelen.

Yolande Nachtegaele: “In mijn dossiers gaat het minder vaak om meisjes die in de greep zitten van een loverboy. Het zijn meisjes die op zoek gaan naar aandacht of naar geld. Bij één op de tien meisjes in een verontrustende opvoedingssituatie, heb ik minstens het vermoeden en soms de zekerheid dat ze met prostitutie bezig zijn. Op dit moment heb ik zo ongeveer tien dossiers, maar Mechelen is natuurlijk Antwerpen niet. Die meisjes komen nooit meteen voor prostitutie bij mij terecht. Het begint met andere dingen: ze lopen weg, gedragen zich onmogelijk, vallen uit op school... Dan ga je met zo’n meisje aan de slag, en voel je dat er meer aan de hand is.”

Wat voor meisjes zijn het?

“De meesten zijn tussen twaalf en zestien jaar, maar verder hebben ze weinig gemeen. Sommige meisjes doen het goed op school, andere helemaal niet. Sommige worden gepest, andere zijn juist populair. Er zijn meisjes uit autochtone en allochtone gezinnen, uit arme en rijkere milieus. Ik heb ooit een meisje gehad uit een schatrijke familie: grote villa in de Kempen, zeilboot in Spanje, buitenverblijf aan zee. Dat meisje vloog elke maand met haar mama naar een buitenlands shoppingparadijs. Ze is in de prostitutie geraakt op haar zestiende. Ze zat hier voor me en somde heel onverschillig de mannen op met wie ze seks had, en in welke cafés. Uit het maatschappelijk onderzoek bleek dat ze emotioneel nauwelijks ontwikkeld was.

Nogal wat meisjes doen het niet voor de centen, maar voor de kick, uit zelfdestructie of om de affectie te zoeken die ze al heel hun leven missen. Vaak hebben ze problemen met één van de ouders. Maar het gebeurt ook in gezinnen waar wél warmte is en een goeie opvoeding. Ouders met zes kinderen, een heel normaal gezin waar nummer drie ineens zo’n gedrag stelt en de rest niet. Hoe komt dat? Niemand die het weet. Een goeie thuis is geen garantie tegen alles.

Er zijn ook meisjes met psychiatrische stoornissen: borderline, bipolaire stoornis, autisme, depressies... Jammer genoeg worden die diagnoses bij jongeren vaak veel te laat gesteld. Terwijl het net heel belangrijk is om te weten of het gaat om een meisje met een persoonlijkheidsstoornis, of een tiener die worstelt met haar identiteit. Elk dossieronderzoek zou volgens mij met zo’n medisch onderzoek moeten beginnen.

Ik zie twee soorten meisjes: je hebt er die bijna niks zeggen. ‘Ik ben gewoon weggelopen.’ ‘Waar ben je geweest?’ ‘Gewoon, op straat.’ Maar als een kind een paar nachten alleen buiten is in de winter, dan weet je dat er iets mis is.

En dan heb je de meisjes die hele verhalen vertellen, over mannen die plots voor hun slaapkamerraam opduiken en hen ontvoeren en verkrachten in een kraakpand. Een meisje dat was weggelopen werd teruggevonden met een gescheurde broek en een bebloed been. Ze hing een verhaal op over een man met een geruite broek en ros haar in een roze Cadillac, die haar had ontvoerd en verkracht in een bos.”

Onlangs stond in de kranten een verontrustend verhaal over twee tienermeisjes in Oostende, die beweerden dat ze ontvoerd waren en gegijzeld. De politie stelde vast dat ze het verzonnen hadden.

“Dat zien we bijna wekelijks.”

Onderzoeken jullie die verhalen?

“In de mate van het mogelijke, maar die meisjes geven dikwijls heel weinig concrete aanknopingspunten.

“De grens tussen vrijwilligheid en dwang is niet altijd duidelijk, maar meisjes die door loverboys tot prostitutie gedwongen worden, zijn heel andere types. Ze zijn vaak onderdaniger, terwijl meisjes die zelf de controle houden echte katjes zijn. Het zijn vaak heel mooie meisjes die er stáán, maar die alles kapot relativeren. Ik vind het heel moeilijk om tot hen door te dringen. Bij jongeren die met alcohol of drugs experimenteren lukt me dat meestal wel, maar niet bij deze meisjes. Niks lijkt hen te raken, ze zijn heel onverschillig. De toekomst, wat ze met hun leven gaan doen, het interesseert hen niet. Alsof ze leeg zijn vanbinnen.

Zo’n meisjes plaats je best meteen in een gesloten instelling, zodat ze uit hun milieu weg zijn, maar volgens de wet moeten we hen eerst begeleiden terwijl ze thuis wonen, daarna pas de mogelijkheid tot een pleeggezin onderzoeken, en dan pas een open instelling overwegen. Intussen blijft dat kind weglopen, breidt het netwerk uit, worden de feiten ernstiger en krijgen we er nog altijd geen vat op.

Waar ik altijd van schrik, is dat de meeste van die meisjes bijna geen angst hebben. Ze denken dat ze alles aankunnen. Ze zien het gevaar niet. In Antwerpen had ik zo’n meisje dat echt op zoek was naar kicks en steeds grotere risico’s nam. Ze stapte al eens in een auto van een onbekende man, en dan moest het de volgende keer nog wat spannender zijn. Ze liep weg uit alle instellingen, en op een dag waren we haar kwijt. Ze was zeventien en werd als vermist opgegeven. De meeste meisjes vinden we na een paar dagen terug, maar zij is spoorloos gebleven. Het laatste wat we weten is dat ze naar Nederland is gegaan. Dat zijn dingen die je niet vergeet, want ik vrees dat ze dood is, dat ze ergens ligt en nooit gevonden is. Als je in dat milieu zit, komt niemand je helpen. Het is ieder voor zich.”

Ontspoord

Jana: “Je krijgt meer lef door alles wat je hebt meegemaakt, snap je? Als ik op stap ga met vriendinnen, worden we altijd aangesproken door mannen. We kunnen die kerels intussen heel goed bespelen, we profiteren zoveel mogelijk, laten ons drank betalen, eten, een taxi... Op de trein en de tram rij ik altijd zwart. Boetes? Boeit me niet. Vroeger ging ik braaf naar de turnkring en speelde ik met de kinderen uit de buurt in het park, maar dat is voorbij. Ik heb nu oudere vrienden die mensen oplichten en fraude plegen met gsm’s en bankrekeningen. Op een jaar tijd heb ik zoveel gezien dat ik soms denk dat het niet meer normaal is. Ik vind het soms ook erg voor mijn moeder. Ik zal haar nooit kunnen zeggen wat ik allemaal heb gedaan, want dan zou haar hart breken en ze zou denken dat ze een slechte moeder is.”

'Ik kwam onlangs een ander meisje tegen in een hotel. Ze zei dat het heel goed met haar ging. 'Ik verkoop nu meisjes.' Ze is zeventien en zelf pooier geworden ''

Hoe voelde je je als hoertje?

Jana: “Soms was ik euforisch. Dan had ik veel geld en kon het niet op. En soms voelde ik me heel slecht en ongelooflijk alleen. Ik voelde me zo onzeker, en zo vies. Waar was ik mee bezig? Maar als je naar buiten gaat, laat je dat niet zien. Op een keer was ik op hotel met de Instagram-man en kreeg ik tranen in de ogen terwijl ik bezig was. Hij merkte er gelukkig niks van.

Een tijdlang wilde ik niet meer naar school. Ik sloot me af en was boos en afstandelijk tegen iedereen. Niemand kon me nog raken. Ik piekerde alleen maar, heel de dag door. ’s Nachts kon ik niet slapen, ik lag wakker tot zes uur ’s ochtends. Ik wilde geen klanten meer zien, alleen met mijn eerste ging ik nog door, met horten en stoten. Soms blokkeerde ik hem op Instagram omdat ik hem niet meer wilde zien. Maar dan zat ik thuis en zag ik hoe alles opnieuw verliep als voorheen, en dacht ik: fuck it, ik ga hem gewoon terug zien. Dan nam ik zelf contact op.”

Pakje chips

In de instellingen van de bijzondere jeugdzorg zitten slachtoffers van loverboys en meisjes die zelf het initiatief nemen samen. ‘Voor ons maakt dat geen verschil,’ zeggen Els Lieckens, verantwoordelijke van de Antwerpse jeugdinstelling Van Celst, en kinder- en jeugdpsychiater Corine Faché.

Els Lieckens: “Of een meisje er zelf voor kiest of erin meegesleurd wordt, doet er niet toe. Ze zijn allemaal op zoek naar iets, of het nu aandacht is, een identiteit, drugs of spullen... Je moet ze beschermen, en begrenzen.”

Corine Faché: “Het klinkt choquerend, zo’n meisje dat zich prostitueert. Maar eigenlijk kan je het vergelijken met jongeren die in drugs of alcohol vluchten, of die zichzelf gaan verwonden of zelfmoord plegen. Jongeren gebruiken verschillende strategieën om dingen niet meer te moeten voelen, en prostitutie is daar één van. Waarom het ene meisje die weg opgaat en een ander zich gaat snijden of in de alcohol vliegt, hangt van het kind zelf af en wat op haar levenspad komt.

Sommige meisjes bewéren ook wel dat ze er zelf voor gekozen hebben, maar dat is niet altijd zo. Soms is er toch een tienerpooier of een man in het spel, en zien ze zichzelf niet als slachtoffer van die persoon. “

Hoe kan je die meisjes helpen?

Faché: “Je moet hen een stabiele, zorgende omgeving bieden. En dat blijven volhouden, zodat er een continuïteit is van de zorg. Want vaak duwen ze je weg – ‘Ik hoef jouw hulp niet.’ Je moet ook werken aan hun zelfbeeld.

We hebben al een meisje gehad van twaalf dat seks aanbood in ruil voor een zakje chips. Zo begint het vaak, met heel weinig. En geleidelijk aan wordt het meer. Ze deed dat natuurlijk niet voor die chips, maar voor de aandacht. Zo rollen kinderen van twaalf jaar of soms nog jonger er gewoon in. Eigenlijk is het een soort van liefdedrug, een verslaving aan die aandacht. Daardoor gaan ze ook verder dan ze eigenlijk willen, en op de duur hebben ze het niet meer in de hand.”

Lieckens: “Tieners zijn impulsief, ze doen dingen impulsief, zonder nadenken en plots zitten ze er middenin. En dan denken ze: ‘Ik heb het toch al gedaan, wat voor verschil maakt het nog?’ Als de volgende man zegt: ‘Ik betaal je een pakje frieten,’ dan denken ze: ‘Ik heb het al wel voor chips gedaan, waarom dit dan niet?’ Hun grenzen vervagen helemaal. Het neemt dan zulke proporties aan dat ze zichzelf soms niet meer begrijpen, als ze er nadien op terugkijken.”

Jan met de pet

De meisjes zelf zijn niet strafbaar, maar het parket van Antwerpen gaat wél achter de klanten van minderjarige prostituees aan.

Wat voor klanten zijn dat?

Els Traets: “Alle soorten en maten. Getrouwd, met twee kinderen, maar evengoed oudere alleenstaanden of jonge twintigers. Welgestelde burgers en leefloners, allochtoon en autochtoon.”

Zoeken ze die jonge meisjes speciaal op?

Sobrie: “Niet per se. Vaak merken ze het niet eens. Opgedirkt zien die meisjes er veel ouder uit. En als zo’n klant voor de deur staat, denkt hij niet veel meer na, hoor. Ik heb een dossier gehad van een jongen van twintig die voor zijn eerste seksuele ervaring een prostituee had opgezocht, en die de pech had dat ze maar vijftien was. Daar gaan we geen zware straffen voor vragen, maar ik heb ook een man gehad die heel bewust terugkwam om het met twee jonge meisjes tegelijk te doen, en daar gaan we niet licht over.”

Wat is de prijs voor een uur met een tienermeisje?

Traets: “Gemiddeld 150 euro, zien we in onze dossiers. Soms is het 250 euro, dan weet je dat het ‘een specialleke’ is, een heel jong meisje bijvoorbeeld.”

Waarom is het zo moeilijk om grip te krijgen op dit fenomeen?

Sobrie: “Onder meer omdat we geen vat hebben op wat er gebeurt op websites als redlights.be en afspraakjes.com. De strafwet verbiedt reclame voor prostitutie, en je zou die websites in principe kunnen vervolgen, maar er is al decennialang een gedoogbeleid. Bovendien: als je die websites gaat vervolgen, komt er gauw een nieuwe site, gelanceerd vanuit Maleisië of Indië, en dan heb je er helemaal geen controle meer over.”

Traets: “Die escortsites tonen wel goeie wil. Als ze zelf een meisje spotten dat er echt te jong uitziet, melden ze dat aan de politie.”

Maar ze willen geen leeftijdscontrole inbouwen?

Sobrie: “Nee, dat is niet goed voor hun business. Het probleem is dat justitie het ook niet kan reguleren, want reclame voor prostitutie is illegaal. We kunnen geen regels opleggen voor iets illegaals.”

Dus is de oplossing: reclame voor prostitutie legaliseren, en daarna reglementeren.

“Zo doen ze het in Nederland, ja, en dat laat je toe om een heel goed beleid te voeren. Daar maakt het openbaar ministerie samen met de websites afspraken om misbruik te voorkomen.”

Waarom gebeurt dat dan hier niet?

“We hebben binnen het Openbaar Ministerie getracht een oplossing te vinden, maar het lijkt eerder een taak voor de wetgever. “

De politiek schiet niet wakker?

“Het is natuurlijk een moeilijke oefening, want je moet het hele prostitutiebeleid herzien.“

Traets: “We mogen ook niet naïef zijn, die tieners vinden hun weg ook via Facebook, Instagram, Whatsapp... In Nederland gebeurt er veel tienerprostitutie via Facebook. Je kan het nooit volledig de wereld uit krijgen, maar je kan het ze wel een pak moeilijker maken.”

Lokroep

Wanneer heb jij je Instagram-man nog gezien, Jana?

Jana: “Zes weken geleden, toen ik deze jas wilde kopen. En deze broek hier (toont een jeansbroek met scheuren). Toen ik zei dat ik het beu werd, vroeg hij me om andere meisjes voor hem te vinden, en jongens die hem wilden pijpen. Ik zou er ook iets aan verdienen, beloofde hij. Ik had twee vriendinnen die meteen wilden toehappen, maar ik heb het toch niet gedaan. Die meisjes weten niet waar ze aan beginnen.

“Sinds vorige week heb ik eindelijk een baantje gevonden in de horeca. Ik hoef dus niet meer per se. Ik heb toch nog getwijfeld. Over twee dagen verjaar ik, en ik wilde een feestje geven. Dus toen dacht ik weer aan hem. Maar vandaag heb ik hem verwijderd op Instagram, zodat ik niet meer in de verleiding kom. En ik heb toch ander werk. Ik vind het zo jammer dat het op deze manier moest. Eigenlijk was het niet de juiste oplossing. Maar toch heb ik het gedaan.”

Van den Bosch: “Sommige meisjes groeien er gewoon uit en als ik ze jaren later terugzie, hebben ze dikwijls spijt van die periode. Maar voor veel meisjes is het niet simpel om dat opwindende leven af te zweren. De spanning, het verleiden, het snelle geld, de feestjes met champagne... alles wat erna komt, is saai. De lokroep blijft.”

Copyright: Humo.