Vlaamse huisarts krijgt buddy

Artsen moeten niet alleen voor hun patiënten zorgen, maar ook voor elkaar. Ziedaar in een notendop de filosofie achter de co-artsen. Wat een dik jaar geleden in Antwerpen als een proefproject begon, wordt begin volgend jaar over heel Vlaanderen uitgerold. Ondertussen volgden 31 huisdokters een opleiding tot co-arts: zij zullen lokaal hun collega's bijstaan als die het moeilijk hebben, als de work-lifebalance doorslaat, de burn-out op de loer ligt of er verslaving in het spel is.

Dat is vaker het geval dan je zou denken, zo signaleert onderzoek. Onlangs kwam beroepsvereniging Domus Medica met zorgwekkende cijfers: jaarlijks beroven gemiddeld vier Vlaamse huisdokters zich van het leven. Het risico op zelfdoding ligt bij vrouwelijke artsen opmerkelijk hoger dan bij de doorsnee Vlaamse vrouw. Eerder bleek uit een masterproef aan de KU Leuven dat een op de twaalf artsen in opleiding te kampen krijgt met een burn-out. Cijfers van twee jaar terug lieten dan weer uitschijnen dat een op de drie huisartsen een risicodrinker is.

Klankbord

Problematisch, maar toch durven weinig artsen de stap te zetten naar een collega. Domus Medica en artsenhulpvereniging Doctors4Doctors (D4D) bundelden daarom de krachten voor een project met co-artsen.

"Want naast de cijfers is er veel verdoken risico", stipt Annelies Van Linden aan. Zij is zelf huisarts, bestuurslid bij D4D en coördinator van het co-artsenproject. "Een huisarts die zwaar alcoholverslaafd is, kan gewoon voortdoen, zonder dat iemand het weet. Maar dat kan op termijn grote schade berokkenen. Niet aan één iemand, maar aan verschillende personen. Het klinkt misschien zwaar, maar dat is een gevaar voor de volksgezondheid."

Het kwam onlangs nog aan bod in een Canadees onderzoek in vakblad The Lancet: hoe krik je de kwaliteit van patiëntenzorg op? Door ervoor te zorgen dat je artsen gezond zijn. Want wie zich down voelt, handelt niet efficiënt. "Tenslotte verdient elke patiënt een dokter die goed in zijn vel zit", meent Van Linden.

Precies daarom, en omdat de nood zo hoog is, wordt het project nu verder uitgerold over de huisartsenkringen in heel Vlaanderen. Eén of twee huisdokters per kring kunnen zich aanbieden voor de opleiding tot co-arts. Die 'buddy' zal geen behandelend arts worden, wel een klankbord, een luisterend oor. Iemand die, indien nodig, ook doorverwijst naar andere zorgverleners.

Of zoals Vlaams welzijnsminister Jo Vandeurzen (CD&V) het verwoordt: "Het doel is om een groep huisartsen samen te stellen die voor hun collega's een lokaal aanspreekpunt kunnen zijn. Zij zullen voor een hechter netwerk zorgen."

Niet objectief

Een cultuurverandering, naar zelfzorg, en zorg voor artsen onderling. Daar streeft het project naar, stelt Van Linden. "Die zelfzorg blijft een groot taboe bij artsen, dat moet eraan. Ze durven al wat meer vrije tijd te nemen dan vroeger, maar dat betekent niet dat ze al beter voor zichzelf zorgen. Het is ook niet omdat je kennis hebt van alle ziektes dat je ze bij jezelf kunt vermijden of genezen. Huisartsen kunnen ook niet objectief op zichzelf beginnen te dokteren, onmogelijk. Ergens hopen we dat elke arts op termijn een co-arts wordt. Dat het logisch wordt dat ze ook een huisdokter hebben."

Huisarts Tom Jacobs (59) uit Antwerpen volgde een opleiding tot co-arts: "Een collega in nood help je toch." Lees er meer over in De Morgen of in onze pluszone.