Vlaams minister Zuhal Demir (N-VA) blokkeert Belgische oproep tot meer klimaatambitie: ‘Doet facturen voor gezinnen stijgen’

België schaart zich niet achter een oproep van elf EU-landen om de Europese klimaatambities te versnellen nu de oorlog onze afhankelijkheid van Russische fossiele brandstof benadrukt. Minister van Energie Zuhal Demir (N-VA) verzet zich. ‘Jammer’ en ‘frustrerend’, klinkt het in groene en blauwe hoek.

“We moeten zo snel mogelijk onafhankelijk worden van Russische fossiele brandstoffen door (...) in de EU ten laatste in 2050 de klimaatneutraliteit te realiseren”, zo staat in de verklaring van de elf landen onder leiding van Denemarken. De andere zijn Duitsland, Nederland, Luxemburg, Spanje, Ierland, Letland, Slovenië, Finland, Oostenrijk en Zweden.

Ze bepleiten een snellere en meer doorgedreven klimaatactie. “Gezien de uitzonderlijke situatie”, zo staat er, “moeten de onderhandelingen over het ‘Fit for 55'-pakket versneld en opgevoerd worden.”

Met dat ‘Fit for 55'-pakket van de Europese Commissie moet de broeikasgasuitstoot tegen 2030 met 55 procent krimpen. In hun verklaring vragen de elf EU-lidstaten nu die voorstellen op te vijzelen om zo “de EU en de lidstaten op het pad te zetten richting klimaatneutraliteit in 2050”.

België, dat op klimaat en energie twee groene ministers heeft (Zakia Khattabi van Ecolo en Tinne Vanderstraeten van Groen, BDB) had hierbij willen aansluiten. Volgens insiders stuurde ook het kabinet van premier Alexander De Croo (Open Vld) aan op een Belgische handtekening.

Maar die komt er niet omdat Vlaanderen niet mee wil. Wanneer ons land een gezamenlijk standpunt moet innemen op EU-niveau moet er namelijk eensgezindheid zijn op alle beleidsniveaus.

Vlaams minister van Energie Zuhal Demir (N-VA) aanvaardt de tekst niet. “Uiteraard staat Vlaanderen volledig achter een zo snel mogelijke onafhankelijkheid van Russisch gas”, zegt ze. Maar dat moet voor de minister los staan van Fit For 55 versneld doorvoeren.

Facturen

Demir verzette zich eerder al tegen Fit for 55. Ze wijst ook nu op een onderzoek dat toont hoe er “minstens 460 euro extra op de energiefactuur van Vlaamse gezinnen bijkomt” door de invoering van een van de Fit for 55-maatregelen, namelijk de uitbreiding van de uitstootrechtenhandel (ETS) naar gebouwen en transport. Ook nu zegt Demir dat ze niet akkoord kan gaan met “teksten die facturen van Vlaamse gezinnen doen stijgen”.

Een expert op het kabinet-Khattabi bekritiseert dat argument. “Die studie houdt geen rekening met de verminderde energieconsumptie die net de bedoeling is en ook niet met het feit dat de inkomsten van de ETS kunnen terugvloeien naar de gezinnen. De onderzoekers gaven zelf al aan dat minister Demir hun resultaten verkeerd voorstelt”, zegt hij. “Het is voor klimaatminister Khattabi dan ook frustrerend dat minister Demir België verhindert dit belangrijke standpunt te steunen zonder goede inhoudelijke reden. Het is trouwens ook niet zo dat deze tekst oproept om van iedere lidstaat klimaatneutraliteit te eisen tegen 2050.”

Ook coalitiepartner OpenVld laat ontgoocheling horen. “Jammer genoeg is er nu geen eenduidige positie”, zegt Arthur Orlians, woordvoerder van Vlaams viceminister president Bart Somers. “OpenVld had zich wel achter deze tekst willen scharen.”

Maar CD&V, de andere coalitiepartner, staat ook niet echt voluit achter de tekst. “Vlaanderen steunt de ambitie om de Europese gasconsumptie tegen 2030 met 30 procent te reduceren en erkent de noodzaak van een snelle en ambitieuze klimaat- en energietransitie. Ook als partij ondersteunen we dat”, zegt Arne De Brandere, woordvoerder van Hilde Crevits, eveneens viceminister-president. “Maar Vlaanderen wil in een verklaring verduidelijken dat de doelstellingen in de brief niet tegen een aantal engagementen uit het Vlaams klimaatplan mogen ingaan.”