Vlaams klimaatplan is er, maar mikt wel een flink stuk onder de Europese doelstelling

Vlaams minister van Energie Zuhal Demir (N-VA) kan dit weekend dan toch met een akkoord op zak naar de klimaattop COP 26 in het Schotse Glasgow. Na dagenlange discussies raakte de Vlaamse regering het donderdagavond eens over bijkomende maatregelen om de CO₂-uitstoot te beperken. Vlaanderen had de intentie om die uitstoot tegen 2030 met 35 procent te verminderen (ten opzichte van 2005), dat wordt nu 40 procent. Europa mikt evenwel hoger: op 47 procent minder uitstoot.

Om het nieuwe doel te bereiken rekent Vlaanderen op flinke vooruitgang op drie grote domeinen. Om te beginnen: huizen moeten energiezuiniger worden, onder meer door verplichte renovatie bij de aankoop van een energieverslindende woning. Bij nieuwbouwwoningen zullen vanaf 2026 geen aardgasaansluitingen meer toegelaten zijn.

Ook het wagenpark moet drastisch moderniseren. Vanaf 2029 mogen enkel nog nieuwe elektrische auto’s verkocht worden. Daarnaast wordt er in de landbouw gerekend op een bijkomende uitstootvermindering van 10 procent. De regering zal landbouwbedrijven financieel steunen om met innovatieve technologie serres en stallen energiezuiniger te maken.

De gemoederen rond de regeringstafel liepen volgens bronnen donderdag hoog op tussen Open Vld en N-VA, met name tussen ministers Bart Somers en Zuhal Demir. De liberalen wilden bijvoorbeeld sneller het wagenpark elektrificeren, maar N-VA zag dat niet zitten. Dat het dagenlang duurde voor de regering haar plannen rond had, lag evenwel niet aan zware discussies die beslecht moesten worden. Dat lag ook aan het feit dat de helft van de Vlaamse regering deze week op vakantie was.

Zelfs Zuhal Demir vertrok maandag - toen de COP26 al bezig was maar Vlaanderen nog geen nieuwe plannen had - op tweedaagse naar Marbella. Somers zit in Spanje, Ben Weyts (N-VA) in Nederland. Matthias Diependaele (N-VA) en Wouter Beke (CD&V) zijn op vakantie in eigen land. Donderdag moest de vergadering zelfs noodgedwongen stilgelegd worden tussen 17 en 18 uur, zodat minister-president Jan Jambon (N-VA) naar Duitsland kon vliegen.

De Vlaamse regering had het symbolische belang van de klimaattop flink onderschat. Pas afgelopen vrijdag, twee dagen voor de start van de top in Glasgow, kwam de ministerraad samen om knopen door te hakken. Eerder deze week viel in regeringskringen nog te horen dat de top eigenlijk geen formele deadline is om een klimaatplan in te dienen. Vlaanderen moest dus niet per se met een plan komen, klonk het. Dat de hele wereld dezer dagen naar Schotland kijkt, leek niet echt door te dringen. Maar nu kan Vlaanderen volgens Jambon toch uitpakken met een “realistisch ambitieus” klimaatpakket.

Of die ambitie door iedereen wordt gedeeld, zal blijken wanneer de concrete berekeningen de komende dagen worden vrijgegeven. Klimaatorganisatie Greenpeace reageerde donderdagavond alvast teleurgesteld op wat ze als een pakket van “kortzichtige en halve” maatregelen omschrijft. “In een jaar waarin de klimaatcrisis zich als nooit tevoren liet voelen, stuurt de regering Demir op pad met wat haastig bij elkaar gezochte handbagage”, klonk het.