Vier gezinnen tonen factuur tijdens de koudste dagen van het jaar: ‘Net geen 400 euro voor de eerste twee weken van december’

Het moment is aangebroken: de verwarming gaat met deze vrieskou in veel Vlaamse huishoudens nu toch onverbiddelijk aan. Sommige gezinnen trachten toch nog steeds de schade op de energierekening te beperken: ‘We proberen onder het bedrag van het basispakket energie te blijven.’ Vier gezinnen geven een inkijk in hun verbruik en tonen hoe ze zich wapenen tegen een tegenvallende factuur.

Steven De Smet (37) en Evelien Meulders (33) uit het Oost-Vlaamse Sint-Niklaas: ‘Deze december al evenveel voor gas betaald als in heel november’

Steven De Smet (37) en Evelien Meulders (33) uit Sint-Niklaas - hij is IT-consultant, zij is stadsambtenaar - hebben een missie: “Voor afgelopen november en deze december aan elektriciteit en aardgas sámen niet meer dan 392 euro betalen.” Die som is niet toevallig gelijk aan het ‘basispakket energie’ waarmee onze federale overheid huishoudens een helpend handje wil toesteken: met voor november en december telkens een toegift van 135 euro voor gas en 61 euro voor elektriciteit.

“En tot nu zitten we aardig op schema met onze challenge”, vertelt Steven. “Al zag het er de voorbije dagen door die stevige koudeprik toch wat benard uit. Tussen 1 en 13 december hebben we voor ons aardgasverbruik al evenveel betaald als in de hele maand november.”

Gemiddeld betaalde het koppel de voorbije dagen 6,53 euro aan gas per dag. Of ruim 123 procent meer dan op een novemberdag.

Badman

Nochtans snoeiden Steven en Evelien aardig in hun dagelijkse routine. “Normaal ben ik een badman. Elke ochtend in vroegere tijden. Ik geniet daarvan, zo kan ik langzaam wakker worden. Maar nu heb ik mijn geliefde bad noodgedwongen beperkt tot één keer per week. En op de andere dagen neem ik een douche, van 3 à hooguit 4 minuten.”

Ook de stand van de thermostaat is bewust lager gezet. “Als geen van ons beiden thuis is, om bijvoorbeeld boodschappen te doen, belandt die sowieso direct op 15 graden, net als ’s nachts. Maar als ik wel thuis ben, komt de thermostaat overdag niet hoger dan 18 graden, hoewel ik nog heel vaak thuis werk. Dat is niet echt een comfortabele temperatuur, nee. Maar mijn handen kan ik al opwarmen aan de computer. En een dekentje op schoot en voeten verrichten ook wonderen, hè. (lacht) Mijn collega’s zien dat toch niet tijdens videomeetings.”

Of het dan niet beter zou zijn om vaker naar kantoor te gaan? Los van de niet altijd even praktische afstand - ik werk in het Nederlandse Utrecht - zou dat weinig verschil maken. Ook op kantoor hebben ze om energiebesparende redenen de temperatuur omlaag gebracht, van 21 à 22 graden vorige winter naar hooguit 19,5 graden nu. Maar in zo’n grote kantoorruimte voelt dat uiteindelijk even fris aan als thuis, hè. Bovendien weiger ik daarover te klagen. Als je ziet hoe miljoenen mensen in Oekraïne zonder elektriciteit en warmte moeten zien te overleven in een temperatuur vér onder nul, dan is 18 à 19 graden eigenlijk een onwaarschijnlijke luxe. Waar we misschien soms iets te weinig bij stilstaan.”

Nog 150 euro over

Afgelopen februari liet het koppel op hun intussen tien jaar oude nieuwbouwwoning zonnepanelen plaatsen, thuisbatterij incluis. “En tot nu is dat een zeer goede investering gebleken. Sinds de installatie hebben we 89 procent van ons elektriciteitsverbruik uit onze eigen panelen gehaald.”

Waardoor de bijhorende kost best meevalt: van 38,38 euro afgelopen november naar 30,20 euro in de eerste decemberhelft. Daardoor houdt het koppel voor deze maand nog 150,87 euro ‘budget’ over om in haar energiechallenge te slagen en onder die 392 euro te blijven. “En zeker nu er voor volgende week weer warmere temperaturen worden voorspeld, zijn we ervan overtuigd dat het zal lukken.”

Pieterjan De Vroey (53), Baiba Miezere (46) en zoon Roberts (14) uit het Vlaams-Brabantse Huldenberg: ‘Net geen 400 euro voor de eerste twee weken van december’

Net geen 400 euro voor de eerste twee weken van december: ook al bedraagt die berekening al meer dan het verbruik in een zachte novembermaand. Pieterjan, die als logistiek hoofd voor Worldline werkt, vindt het doenbaar. Samen met vrouw en zoon woont hij in een herenhuis van het jaar 1909, met meer dan 300 vierkante meter bewoonbare oppervlakte en plafonds van wel vier meter hoog. Een pák ruimte om te verwarmen, maar voor ‘t eerst gaat in de winter - zelfs met de vrieskou van afgelopen week - de thermostaat omlaag.

Zonnepanelen en geen jacuzzi

“We zijn thuiswerkers en zouden we totaal niet op ons verbruik letten, zouden we eind dit jaar ongetwijfeld duizenden euro’s moeten bijbetalen. Maar we grepen op tijd in, sinds de eerste berichten over stijgende prijzen in de lente. En nu zullen we ons eindverbruik voor aardgas kunnen afklokken op 22.000 kwH, terwijl dat vorig jaar nog 36.000 kwH was. Voor de periode januari en september kregen we zelfs 700 euro terug.”

Pieterjan chargeerde op verschillende niveaus: delen van het oude huis werden gerenoveerd, er kwamen zonnepanelen, folietjes als de jacuzzi werden geschrapt en het verbruik wordt minutieus bijgehouden én bijgesteld.

“Natuurlijk is het leuk om met een T-shirt en op blote voeten binnen te kunnen lopen. Vroeger zetten we de thermostaat dus zonder al te veel nadenken op 20 graden. Vandaag bedraagt de huiskamertemperatuur 17 à 18 graden en in onze thuiskantoortjes verwarmen we bij met infraroodpanelen en elektrische tapijtjes. In de living staat een houtkachel met ventilatoren die de warmte verdelen, onze zoon studeert nu op zijn kamer met een oliekachel. En we trekken dikke wollen kousen aan (lacht).”

“Ook al komt mijn vrouw uit het koude Letland, ze heeft het graag warm, en ook mijn dochter klaagt elk weekend over de koude nachten, dus houd ik het graag comfortabel in huis. Zal ik ‘s nachts speciaal opstaan om een extra blok op het vuur te gooien? Nee, maar het eerste wat ik ‘s ochtends doe is wél de apparaten laten draaien om het goed warm te hebben. En van zodra het aangenaam is in huis, schakel ik ze uit - dat kan ook vanop afstand. Maar besparen doen we niet alleen voor de factuur, ook uit principe. Elke kubieke meter gas die we niet verbruiken, helpt hopelijk om de prijs te laten stabiliseren. Wij kunnen het nog betalen, maar anderen misschien niet meer.”

Frans Beyers (71) en Miriam Coel (67) uit het Antwerpse Kalmthout: ‘Nog altijd op 21 graden, omdat we amper aan elektriciteit betalen’

Ook Frans en Miriam betaalden deze decembermaand - tot en met woensdag - al het dubbele aan aardgas vergeleken met november: 114,97 euro om precies te zijn. Al maalt het koppel daar amper om. Dankzij hun dynamisch contract voor elektriciteitsverbruik - slechts enkele tientallen Vlamingen hebben zo'n contract bij Engie - sparen ze daar sowieso al heel wat geld mee uit. Al zijn hiervoor een thuisbatterij en daaraan gekoppelde software wél onmisbaar.

“Met zo’n dynamisch contract verandert onze stroomkost letterlijk van uur tot uur, gekoppeld aan de marktprijzen van dat moment”, legt Frans uit. “Elke dag bestaat dus uit 24 verschillende tarieven. Waarbij de software er dus de goedkoopste ‘uren’ uitpikt om onze thuisbatterij op te laden. Natuurlijk niet tussen 6 en 8 uur ’s avonds waarbij het ganse land thuiskomt en begint te wassen en koken. Maar bijvoorbeeld om 2 uur ’s nachts als het elektriciteitsnet amper belast wordt. En nadien komen we met zo'n volgeladen thuisbatterij zeker tot anderhalve dag voor ons stroomverbruik toe.”

Niet beknibbelen op gas

“Het strafste aan zo'n dynamisch contract: zeker in de zomermaanden als de marktprijzen in de min gaan, krijgen wij een deel van ons elektriciteitsverbruik zelfs terugbetaald. Bijvoorbeeld 41,53 euro afgelopen september en zelfs 92,42 euro in augustus. Al moet je daarbij natuurlijk ook rekening houden met de eerder gedane investering: voor die speciale software en de capaciteitsuitbreiding van onze thuisbatterij hebben we toch ruim 10.000 euro betaald. Maar het maakt dat we vandaag - ondanks de vrieskou - eigenlijk niet beknibbelen op onze verwarming met aardgas.”

“Ook de voorbije dagen stond de thermostaat hier steevast op minstens 21 graden - ik heb in mijn leven lang genoeg gewerkt om nu nog kou te lijden. Al moet ik daar wel aan toevoegen dat ik mijn gaskraan wél volledig dichtdraai tussen begin maart en half november. In die tussentijd verwarmt een warmtepomp onze living en doet een zonneboiler hetzelfde voor ons water.”

Filip Giraldo (53) en Johan Fabbro (61) uit het Limburgse Hasselt: ‘We voelden de bui al hangen’

10 euro per dag hebben de koude decemberdagen Filip en Johan gekost - dríé keer zoveel als in de maand november - aan verwarming. “Die bui voelden we al hangen, natuurlijk”, vertelt Filip, departementshoofd aan Hogeschool PXL. “Gelukkig zakten we in de zachte maanden oktober en november serieus onder ons geschatte verbruik, omdat we pas midden november in plaats van september de chauffage voor het eerst hebben laten draaien. Laat ons hopen dat die inspanning deze maand wat in evenwicht brengt. Want ons appartement is dan wel goed geïsoleerd en 19 graden binnenshuis is prima wanneer we aan het werk zijn, maar tijdens een avondje tv-kijken voelt het toch algauw kil aan.”

“Al horen uitspattingen tot 23 graden er niet meer bij: hoger dan 20,6 gaat de thermostaat deze dagen niet en ‘s avonds zetten we ze een uur voor het slapengaan al uit - tot twee minuten voor bedtijd de verwarming laten draaien is nergens voor nodig. Al hebben we ons voornemen om ‘s ochtends pas zo laat mogelijk te verwarmen toch niet lang volgehouden. (lacht)”

“Ook onze douchebeurten zijn ingekort en op vlak van elektriciteitsverbruik haalden we al het onderste uit de kan: we vervingen oude elektrische toestellen, die we ook minder op sluimerstand laten staan, en gebruiken de daluren om wasmachine en droogkast te laten draaien. Er komt ook een hoogrendementsketel en we bekijken met de medebewoners of we zonnepanelen kunnen laten installeren.”

“Uiteraard zijn we bezorgd, maar het enige wat we kunnen doen, is ons verbruik opvolgen en het voorschot eventueel verhogen. Alles hangt er nog van af hoe streng de winter nog zal worden en hoe de prijzen evolueren. Elke grote uitgave leggen we in de weegschaal, ook al hebben we wat buffer en springt de overheid gelukkig bij. Uiteindelijk zijn er nog altijd mensen in minder energiezuinige woningen met hogere facturen die de premies méér verdienen dan wij.”