Update
"Vernieuwing justitie dringt door nijpende achterstand"
De Gentse procureur-generaal Frank Schins heeft bij de opening van het nieuwe gerechtelijke jaar de krachtlijnen van een volledig nieuw model voor de strafrechtspleging voorgesteld, in de hoop snel tot een echte vernieuwing van justitie te komen. "De nood aan een grondige en allesomvattende modernisering van het wetboek van strafvordering en van de rechterlijke organisatie is erg groot", stelde Schins vandaag in zijn mercuriale in Gent.
Schins was bijzonder scherp in zijn analyse van de gerechtelijke achterstand en het uitblijven van de modernisering van justitie. "Een rondgang door de lokalen waar de strafdossiers liggen te wachten op de vaststelling van een datum waarop het hoger beroep kan worden behandeld, is ronduit ontmoedigend. Voor niet prioritaire zaken drukken we die wachttijd vaak niet meer uit in maanden, maar wel in jaren: dossiers die zoals goede wijnen jaren liggen te wachten tot ze van onder het stof worden gehaald om te worden geopend, vormen spijtig genoeg geen uitzondering."
Ook Ghislain Londers, de eerste voorzitter van het Hof van Cassatie, heeft in zijn openingsrede ervoor gewaarschuwd dat het hoogste hof binnenkort wel eens met een achterstand zou kunnen kampen. Jaar na jaar neemt het aantal zaken dat door Cassatie moet behandeld worden, toe. Dat dreigt vooral de behandeling van burgerlijke en sociale zaken in het gedrang te brengen, maar ook de behandeling van strafzaken zou er onder lijden.
Achterstand wegwerken
De eerste voorzitter van het hof van beroep van Luik, Marc Dewart, denkt dan weer de gerechtelijke achterstand in een tijdspanne van drie jaar volledig te kunnen wegwerken. "Als zich geen onvoorziene omstandigheden voordoen, zouden we dit doel moeten bereiken", zei Dewart. "De achterstand kan vandaag op elf maanden geschat worden. Het aantal strafzaken dat ligt te wachten, schommelt rond de duizend", voegde de voorzitter toe. Wel waarschuwde hij dat een nieuwe toename van het aantal rechtszaken enkel kan worden opgevangen met hervormingen en een uitbreiding van het kader. Volgens Dewart is een hervorming van de procedure in beroep noodzakelijk.
Antoon Boyen, de eerste voorzitter van het Brusselse hof van beroep, deelt de mening van zijn collega's, maar voegt er wel aan toe dat de hervorming een mislukking dreigt te worden indien er geen belangrijke bijkomende middelen komen. Er wordt namelijk bespaard, terwijl er nu al meer assisenzaken in de wachtrij staan dan er in 2012 behandeld kunnen worden.
Korte behandelingstermijnen
Het Hof van Cassatie slaagt er volgens zijn eerste voorzitter wel in om elk jaar ook meer arresten uit te spreken, maar die stijging is minder sterk dan die van het aantal nieuwe zaken. "Hier is een gevaarlijk keerpunt bereikt", zegt voorzitter Londers. "Wanneer er geen maatregelen worden genomen, zal dit deficit zich in burgerlijke en sociale zaken vertalen in een verlenging van de doorlooptijd. Voor een groot aantal strafzaken legt de wet korte behandelingstermijnen op, maar door het toenemende aantal zaken komt de kwaliteit van de behandeling ervan onder druk te staan."
Straffeloosheid
Volgens Frank Schins kan het ook niet langer getolereerd worden dat strafzaken met een enorme impact op het maatschappelijk leven zonder meer de mist ingaan. "Dergelijke situatie is justitie onwaardig, ondermijnt het gezag van de strafrechter, versterkt het gevoel van straffeloosheid en doet het gebrek aan vertrouwen in het gerecht slechts toenemen." De procureur-generaal stelde een nieuw model voor de strafrechtspleging voor, met een vereenvoudiging en versnelling van de onderzoeksfase en met een nieuwe rol voor de onderzoeksrechter. (belga/sg)
