Veiligheidsdiensten: Oekraïens vliegtuig neergehaald door Iraanse raket

Eerder hadden functionarissen van de Amerikaanse veiligheidsdiensten en een hoge militair bij het Pentagon al tegenover het Amerikaanse tijdschrift Newsweek verklaard dat vlucht PS752 door een raket was geraakt. The New York Times pakt dan weer uit met een video die een plotse explosie op het vliegtuig vastlegt, in de buurt van de luchthaven van Teheran.

Dat het toestel in brand stond is ook gemeld door de bemanning van een niet nader aangeduid passerend toestel. Het rapport meldt dat de bemanning kennelijk heeft geprobeerd om terug te keren naar de het vliegveld, vanwege de richting waarin het vloog toen het verongelukte – weg van zijn bestemming noordwaarts, Kiev.

Dat laatste wordt in een tweet tegengesproken door IHS Markit, een bureau in risicobeheer in Londen. Dat citeert een piloot die kort na PS752 ook vertrok van de luchthaven en verklaarde dat hij het toestel zag opstijgen en midden in de lucht zag exploderen. Aanwijzingen dat de Boeing 737-800 werd geraakt door een raket haalt IHS Markit uit foto’s die op sociale media zijn verspreid van raketfragmenten tussen de smeulende restanten van het Oekraïense vliegtuig.

Het vliegtuig stopte op een hoogte van bijna 8.000 voet (2,4 kilometer) met het versturen van vluchtgegevens naar de grond. De bemanning was kennelijk niet meer in staat om een noodsignaal uit te zenden, want dat bleef uit. Dat zou erop kunnen wijzen dat het toestel onbestuurbaar was geraakt door een explosie, van binnenuit of buitenaf. Bij een brand in een enkele motor kunnen moderne vliegtuigen veilig aan de grond worden gezet. Luchtvaartanalisten noemen een mechanisch ongeluk, zoals een motorstoring, onwaarschijnlijk, maar ook niet volledig uit te sluiten.

Iran ontkent tot nog toe dat het Oekraïense toestel is neergehaald, maar volgens Trudeau is het waarschijnlijk niet met opzet gebeurd. Het toestel stortte neer enkele uren nadat Iran een raketaanval had uitgevoerd op twee Amerikaanse bases in Irak. Mogelijk heeft de Iraanse luchtverdediging het vliegtuig aangezien voor een vijandelijk toestel.

Trudeau eist een diepgaand onderzoek naar de toedracht van de ramp, waarbij tientallen Canadezen van Iraanse afkomst de dood vonden. Volgens Trudeau wil Iran de zwarte dozen met vluchtgegevens zelf onderzoeken, maar is het wel bereid Oekraïense deskundigen erbij te betrekken.

MH17

De ramp vertoont grote overeenkomsten met vlucht MH17, de Boeing 777-200ER van Malaysian Airways die in 2014 boven het oosten van Oekraïne werd neergehaald door een Russische Buk-raket. Dat toestel, met 196 Nederlanders aan boord, werd op tien kilometer hoogte getroffen.

Volgens deskundigen beschikt de Iraanse Revolutionaire Garde, een militair elitekorps, over Russische luchtdoelraketten van het type 9K330 Tor. Die hebben een bereik van maximaal 12 kilometer. Een lid van de Oekraïense veiligheidsraad zei op Facebook dat onderzoekers op de rampplek willen zoeken naar mogelijke fragmenten van een raket.