Veel Belgen hinken digitaal achterop: ‘Het is niet omdat je spelletjes kunt spelen, dat je ook weet hoe je itsme moet installeren’

Wat heeft Showbizz Bart met digitale inclusie?

Verbeeck: “Bij VRT werken we mee aan het platform DigitAll, dat digitale inclusie in de kijker wil plaatsen. Toen onze coördinator Educatie me daarover aansprak, besefte ik hoe groot het probleem van digitale uitsluiting is. Volgens onderzoek is 40 procent van de Belgen digitaal kwetsbaar. Dat zijn niet alleen oudere mensen, maar ook bijvoorbeeld mensen van buitenlandse afkomst, of mensen die minder lang naar school zijn geweest. Zelfs jongeren kunnen soms moeite hebben met bepaalde dingen terug te vinden of op te zoeken. Het is niet omdat je spelletjes kunt spelen op je telefoon, dat je ook weet hoe je itsme moet installeren of online je belastingbrief moet invullen.

“Ik denk dat we allemaal mensen kennen die moeite hebben met hoe snel de technologie vooruitgaat. Ik moet zelf geregeld mijn mama helpen. Toen ze de overstap maakte van analoge televisie naar digitale televisie, heb ik haar meermaals hetzelfde moeten uitleggen. Daaraan merk je dat dingen die voor u en mij misschien eenvoudig zijn, dat lang niet voor iedereen zijn.”

De coronacrisis heeft die digitalisering nog versneld. Is de ongelijkheid tussen digitaal geletterden en ongeletterden daardoor nog groter geworden?

“Uiteraard. Omdat mijn mama geen smartphone heeft, moesten we haar coronapas afprinten. Maar op restaurant wordt dan van je gevraagd om een QR-code te scannen om het menu te bekijken, en dan kun je niet zonder smartphone. Ik hoorde een verhaal van iemand die niet kon solliciteren, omdat dat via een video call moest. Wie niet goed mee was met digitalisering, kreeg plots heel wat extra moeilijkheden.”

Wordt u met die digitale ongelijkheid ook in uw werk bij VRT geconfronteerd?

“Zeker. Bij VRT hebben we een klantendienst waarop mensen kunnen bellen. Ook bij Radio 2 is er een nauw contact met de luisteraar. Je kunt niet geloven hoe vaak wij over dat thema vragen krijgen. Als wij aankondigen dat je tickets kunt boeken voor een concert, krijgen wij steevast vragen van mensen die niet weten hoe ze daaraan moeten beginnen. Rond deze periode horen we mensen die echt niet weten hoe ze online hun belastingbrief moeten invullen. Soms bellen zelfs mensen omdat ze niet weten hoe ze online hun kinderen moeten inschrijven voor een school.

“Het komt veel vaker voor dan je zou denken. Mensen praten er gewoon niet snel over omdat ze wellicht beschaamd zijn. Dat is nochtans nergens voor nodig, want die mensen hebben nu eenmaal niet de kans gehad om daarover voldoende te leren. En lang niet iedereen heeft (klein)kinderen of iemand anders om op terug te vallen.”

Hoe lossen we dat op?

“Ik denk dat je op twee niveaus moet werken. Enerzijds moet je er als organisatie aan denken om digitaal zo inclusief mogelijk te zijn, en op meerdere manieren bereikbaar te zijn. Op het platform DigitAll kun je concrete tips vinden over hoe je dat aanpakt. Soms zit dat in heel simpele dingen. In het ziekenhuis in Bonheiden staat er bij de toestellen waarop mensen die een afspraak hebben zich moeten registreren steeds een persoon klaar, die mensen helpt die er niet aan uit geraken. Dat is wellicht niet overal mogelijk, maar helpt enorm voor hen die er nood aan hebben.

“Daarnaast moeten we mensen die moeite hebben met digitalisering helpen om bij te benen. Daar gaan we bij VRT volop op inzetten de komende maanden. Ook gemeentes en organisaties moeten mensen echt aanmoedigen om deel te nemen aan cursussen, maar ook in je eigen leven kun je een verschil maken. Als mijn mama vroeger een probleem had, loste ik dat zelf meteen op in plaats van alles uit te leggen. Vandaag probeer ik wel de tijd te nemen om uit te leggen hoe het werkt, want daar heeft ze veel meer aan.”