Van PVDA tot Vlaams Belang. De bondgenoten van Poetin in het parlement: wat hebben die extremen toch met Rusland?

“Poetin heeft in dit halfrond duidelijk bondgenoten”, zei premier De Croo in De Kamer. Even ervoor had Annick Ponthier (Vlaams Belang) vragen geuit bij de sancties tegen Rusland, die “als een boemerang in ons gezicht kunnen terugkeren”. PVDA-Kamerlid Nabil Boukili zorgde voor consternatie door te wijzen op de rol van de NAVO.

Zowel het Vlaams parlement als de senaat keurden een Oekraïne-resolutie goed, met uitzondering van één partij: PVDA. Ook in onze buurlanden sturen de uitersten van het spectrum geen onvoorwaardelijke boodschappen uit.

PVV-voorman Geert Wilders tweette dat dit “niet onze oorlog” is en dat we niks hebben aan sancties. “De enige juiste reactie” volgens Vlaams Belang-parlementslid Sam Van Rooy. In de Franse presidentsrace verwijt Anne Hidalgo de uiterst rechtse kandidaten Zemmour en Le Pen en de uiterst linkse Mélenchon van pro-Russisch te zijn.

Voor de duidelijkheid: elk van deze kandidaten veroordeelt de interventie door Rusland. Waarom onthoudt PVDA zich dan?

“Historisch bestaat de PVDA eerder uit maoïsten dan pro-Kremlincommunisten, dus in die zin is dat inderdaad vreemd, maar qua internationale politiek volgen ze vooral consequent een lijn die anti-Amerika en anti-NAVO is”, zegt professor internationale betrekkingen Goedele De Keersmaeker (UGent).

PVDA tekende de Oekraïne-resoluties niet omwille van passages die benadrukken dat de NAVO de afgelopen weken er alles aan gedaan heeft om te de-escaleren. “Ik wil in forse bewoordingen de inval door Poetin veroordelen, maar we stappen niet mee in de eenzijdige hysterie”, zegt PVDA-parlementslid Kim De Witte. “We zijn tegen de NAVO-uitbreiding naar het Oosten en tegen de opbodpolitiek die leidt naar oorlog. Laat ons ook eens kijken hoe de CIA de afgelopen jaren nazistische groepen in Oekraïne ondersteunt.”

Er zijn aanwijzingen dat de nazistische Oekraïense Azov-brigade, onderdeel van de de Nationale Garde, effectief steun krijgt of kreeg vanuit de VS. Als Poetin zijn acties legitimeert als ‘denazificatie’, dan maakt hij daar dankbaar gebruik van.

Op deze manier verdeelt het conflict bovendien extreemrechts. In het verleden trokken verschillende extreemrechtse Belgen naar Oekraïne om die Azov-brigade op te zoeken, terwijl anderen net bij Rusland aanleunen.

Kris Roman is zo’n russofiel die twee jaar geleden in Dendermonde een post open deed, “ter vertegenwoordiging van de volksrepubliek Donetsk in België”. Hij staat zo ook vermeld op de website van de regio, die Poetin vlak voor zijn inval als onafhankelijk erkende.

“Nu zal Rusland weten wie vriend en wie niet-vriend (vijand) is”, zette Roman vrijdag op Facebook. “(Onthou) al wie een geel-blauwe vlag plaatst.” Roman, zelf ex-Vlaams Blok, was er bij toen enkele Vlaams Belangers in 2018 als verkiezingswaarnemers optraden bij omstreden verkiezingen in Donbas.

“We weten dat er ideologische affiniteit is met het regime in Moskou, bijvoorbeeld als het gaat over strikt optreden tegenover minderheden en LGBTQ-rechten, en er is een gedeeld wantrouwen tegenover de V.S. en NAVO”, zegt Jasper Praet, doctoraatstudent Europea Studies (UGent).

Kamerlid Filip Dewinter ging zo ooit trots op de foto met Sergey Naryshkin. Die is intussen het hoofd van de buitenlandse inlichtingendienst en ging deze week viraal met een video van de Veiligheidsraad waarbij Poetin hem voor schut zet.

Dewinter communiceerde de dag na Ruslands inval dat België best neutraal blijft in het “Oekraïne-Rusland-conflict” en “zich niet mag laten meeslepen in de door USA opgelegde sancties”. Eerder vond hij in navolging van Le Pen dat België beter de NAVO zou verlaten, een standpunt waarin hij niet gevolgd wordt door partijvoorzitter Van Grieken, die ook de uitstapjes naar Rusland eerder al afkeurde.

“Dat Vlaams Belang zich verzet tegen grote sanctiepakketten, is vooral omdat de partij in stijgende energieprijzen een stok heeft gevonden om de regering te slaan”, verklaart Praet.