Van ober tot rijkste bewoner die Downing Street 10 ooit heeft gehad: wie is de nieuwe Britse premier?

Rishi Sunak (42) is de nieuwe premier van Groot-Brittannië. ‘Rishi Rich’, zijn bijnaam vanwege zijn rijkdom, is de eerste Britse premier uit een etnische minderheidsgroep. Sunak staat voor een gematigde koers.

Sunaks voornaamste taak is het op orde brengen van de overheidsfinanciën. Hoe precies, maakt zijn minister van Financiën Jeremy Hunt begin volgende week bekend. Waarschijnlijk komt er weer een tijd van bezuinigingen, om het vertrouwen van de financiële markten te winnen. Sunak is dan wel voor belastingverlagingen, er moet financiële ruimte voor zijn. Hij staat positiever tegenover samenwerken met de Europese Unie dan zijn twee voorgangers.

Sunaks verkiezing is een mijlpaal. Als zoon van Indiase immigranten die in de jaren zeventig uit Kenia en Tanzania naar Engeland kwamen, is hij de eerste Britse premier uit een etnische minderheidsgroep. Sunaks ouders, die zich vestigden in Southampton, waren toonbeelden van succesvolle immigranten. Zijn vader werd arts en zijn moeder apotheker. Hun inkomen volstond om de jonge Rishi naar Winchester College te sturen, een van de meest prestigieuze kostscholen van Engeland.

Vakantiebaan

De jonge Rishi verdiende zijn eerste ponden met een vakantiejob als ober in een Indiaas restaurant. Daarnaast deed hij de boekhouding voor zijn moeder en liep hij stage op het hoofdkwartier van de Conservatieve Partij. Dankzij zijn goede prestaties op school kreeg hij een beurs voor een MBA-opleiding aan Stanford University in Californië. Hij ontmoette er zijn latere vrouw Akshata Murthy, dochter van een van de rijkste mannen van India.

De etnische achtergrond van Sunak, die de parlementaire eed zwoer op de Bhagavad Gita (belangrijk boek binnen het hindoeïsme), kwam door de jaren amper ter sprake. In geen ander westers land is de politiek diverser dan in het Verenigd Koninkrijk. In 2015 werd hij gekozen als afgevaardigde voor het welvarende kiesdistrict Richmond. In deze uiterst conservatieve contreien kreeg deze Brit van Indiase afkomst wel te maken met scepsis, al verdween dat toen hij grote recepties hield in de tuinen van het 18de-eeuwse landhuis dat hij had gekocht. ‘De Maharaja of the Dales’ werd zijn bijnaam.

Toen hij als minister van Financiën afgelopen voorjaar wegens drukke werkzaamheden in Londen een galadiner van zijn partij in hartje Wales dreigde te missen, huurde hij voor 10.000 pond een helikopter om op tijd te komen. Dat was vanzelfsprekend voor de man die nu de rijkste bewoner is die 10 Downing Street ooit heeft gehad. Samen met zijn vrouw Akshata, die haar eigen modebedrijf heeft, kan hij de hele straat waarschijnlijk opkopen.

Sunak verdiende zijn miljoenen zelf. Na zijn studies ging hij aan de slag bij Goldman Sachs, waarna hij drie jaar lang werknemer was bij The Children’s Investment Fund (TCI), een hedgefonds van de miljardair Chris Hohn.

Brexit

Als dertiger was hij inmiddels rijk genoeg om te gaan rentenieren, maar de Conservatieve politiek riep. Sunak stemde in 2016 voor de brexit en kreeg een bescheiden functie in de regering van Theresa May. Zijn doorbraak volgde toen Boris Johnson aan de macht kwam. Hij kreeg eerst de rol van Chief Secretary to the Treasury, een soort staatssecretaris van Financiën, en werd begin 2020 de baas op dat departement, na het vertrek van zijn vriend Sajid Javid, een andere Brit van Aziatische komaf die de politiek in was gegaan na miljonair te zijn geworden in de financiële wereld.

Hij viel met zijn neus in de coronacrisis. Grote twijfel had hij over het instellen van een lockdown, maar hij werd voor een voldongen feit geplaatst. Sunaks taak was om financiële hulp te bieden aan burgers en bedrijven, waarbij de rekening opliep tot omgerekend 500 miljard euro. Het leverde hem een aanzienlijke populariteit op, helemaal toen hij zijn landgenoten na de eerste lockdown korting gaf op het eten in restaurants. Come Dine With Me, kopte een van de kranten bij een foto waarop te zien was hoe de minister zijn oude betrekking als ober vervulde. Hij werd genoemd als opvolger van Johnson.

Na de coronacrisis begon zijn ster te tanen. Tijdens Partygate kreeg hij een boete omdat hij even had aangeschoven bij de kleinschalige viering van Johnsons verjaardag. Schadelijker was de onthulling dat zijn vrouw, die alleen de Indiase nationaliteit heeft, gebruikmaakte van een speciale regeling waarbij ze alleen in haar vaderland wordt belast op haar vermogen. Achter de schermen had hij vaak onenigheid met Johnson, die volgens hem te veel geld aan het uitgeven was. Met zijn prudente benadering tot de overheidsfinanciën staat ‘Rishi Rich’ meer in de conservatieve traditie van de partij.

Ruzie met Johnson

De sluimerende ruzie ontplofte toen Sunak begin juli aftrad, nadat was gebleken dat Johnson voor de zoveelste keer de waarheid had verdoezeld. Zijn vertrek leidde tot een opstand en de val van Johnson. Zo nam hij een groot risico, want loyaliteit is een belangrijke waarde binnen de partij. Snel na Johnsons belofte om af te treden stuurde Sunak een promotievideo de wereld in, waarmee het vermoeden werd aangewakkerd dat hij zich al lang op een strijd om het leiderschap had voorbereid.

Sunak kreeg de meeste steun van de fractieleden. In de eindstrijd met Truss, waarbij de partijleden het laatste woord hadden, werkten zijn rijkdom, elitaire achtergrond en zijn rol van ‘Judas’ tegen hem.

De afgelopen weken aanschouwde hij in stilte de implosie van zijn rivale, terwijl de door hem voorspelde chaos op de geldmarkten uitkwam. De nieuwe poging om onder het motto ‘Ready for Rishi’ premier te worden slaagde wel, niet in de laatste plaats omdat de partijleden deze keer geen stem kregen.