Van het Rode Plein tot het meest obscure undergroundfeestje: dit kun je zien en doen als je voor 48 uur naar Moskou trekt

Dag 1

Wie naar de hoofdstad van Rusland afreist, kan die niet verlaten zonder de pronkzuchtige hoofdzetel van Poetin en de zijnen bezocht te hebben. Ook al laat politiek je koud en vermijd je toeristische trekpleisters het liefst zo veel mogelijk, om alle overweldigende indrukken die Moskou rijk is iets of wat in hun context te kunnen plaatsen, begin je best bij het begin: het Rode Plein.

Aan dit 550 meter lange plein klopt het hart van Rusland. Naast het Kremlin, waar de Russische regering zetelt, bevinden zich hier ook belangrijke historische gebouwen zoals het Mausoleum van Lenin, waar diens gebalsemde lichaam bewaard wordt in heerlijk constructivistische sovjetbouwstijl, het Nationaal Historisch Museum en de Pokrovkathedraal; het ­snoepkleurige paleis waar Disneyland Parijs de mosterd haalde. Deze kleurrijke kathedraal werd in de 16de eeuw gebouwd in opdracht van tsaar Ivan de Verschrikkelijke. Overeenkomstig met de ondubbelzinnige bijnaam van de despoot wil de legende dat de tsaar na de voltooiing van de kathedraal aan de architect vroeg of hij een gebouw kon bouwen dat nog mooier was. Toen de architect bevestigend antwoordde, liet de tsaar zijn ogen uitsteken. Maar laat dat gruwelijk broodje aap uw selfiepret bij dit sprookjespaleis niet bederven.

Voor wie daarna nog meer historische pracht en praal lust, bevindt zich iets ­verderop het legendarische Bolshoi theater (Teatralnaya Square 1), waar je kaartjes voor balletklassiekers als het Zwanenmeer koopt vanaf 25 euro.

Het centrum van Moskou ademt één en al Russische grootsheid met haar historische paleizen en brede, kraaknette boulevards vol imposante standbeelden, maar uiteraard biedt de stad veel meer dan dat.

Sovjet-sciencefiction

De beste manier om zo veel mogelijk van de stad te zien is per metro; al een bezienswaardigheid op zich. Door Stalin gebouwd als prestigeproject dat de grootsheid en voorspoedige toekomst van de Sovjet-Unie moest uitstralen, worden de metrostations ook wel ‘paleizen voor het volk’ genoemd.

In stations zoals Kievskaya, Novoslobods­kaya, en Komsomolskaya waan je je op heilig terrein en stations als Nakhimovsky Prospekt en Victory Park zouden zo het decor voor een door de Sovjet-staat gesponsorde science-fictionfilm kunnen zijn.

Op de grens van de Moskovische binnenring bevindt zich het Gorky Park. Om een beetje mee te krijgen van de buurt rond het park stap je af aan metrohalte Park Kultury. Daar bevindt zich, verstopt op de binnenhof van Moscow City Museum (Zubovskiy boulevard 2), het fijne koffiebarretje LES café. Een goede koffiebar vinden in Moskou was lange tijd niet evident, maar de westerse koffiecultuur verspreidt zich nu stilaan ook hier. Net zoals in hipsterhoofdsteden New York of Berlijn vind je bij LES dus zelfgebrande ­koffie in een minimalistisch interieur, al dan niet afgewerkt met een veganistisch koekje. Vaste stamgasten hier zijn vooral gegoede jongeren of expats, want de doorsnee Rus met een gemiddeld inkomen van 47.000 roebel (rond de 600 euro) geeft geen 400 roebel (ongeveer 5 euro) uit aan een bakje troost; goede koffie is een luxeproduct in Moskou.

Dan steek je de Moskva-rivier over, het Gorky Park in. In de winter wordt het park omgetoverd in een gigantische schaatsbaan, in de zomer is het dé verzamelplaats voor zonnekloppers en barbecueliefhebbers.

In het hart van het park bevinden zich twee prestigieuze musea. Rechts van de Krimskiy Val is het Garage Museum of Con­tem­porary Art (Krymsky Val 9/32). Even ­interessant als de internationale topwerken die het herbergt, is het gebouw zelf; een ­futuristisch uitziende megabroeikas die samen met de seizoenen van uitzicht verandert, gebouwd door Rem Koolhaas.

Links ligt de Tretyakovskaya Galerij (Krymsky Val 10), die een meer dan ­uitgebreide collectie Russische kunst uit de twintigste eeuw heeft, denk: constructivisme en suprematisme van Malevich en co.

Het Tiende Lelijkste Kunstwerk

Als je daarna het park langs noordelijke ­richting uitwandelt, met de Moskva mee, ­passeer je het officieel tiende lelijkste kunst­werk ter wereld: het megalomane, pikzwarte standbeeld van Peter de Grote (Krymskaya naberzhnaya 10). Naar goede Russische gewoonte doen ook over dit controversiële bouwwerk allerlei wilde verhalen de ronde. Zo zou de held op de boeg van het schip aanvankelijk Christoffel Columbus zijn geweest, maar omdat geen enkele Amerikaanse stad dit 98 meter hoge en 1.000 ton zware gedrocht wilde plaatsen, werd het hoofd van Columbus vervangen door dat van de 18e-eeuwse tsaar Peter de Grote. Het goud-witte paleis dat je daar aan de overkant van de Moskva ziet, is de Christus-Verlosserkathedraal (ulitsa Volk­hon­ka 15) waar Pussy Riot haar beruchte anti-Poetin punkshow gaf.

Op het eilandje Bolotny, in het midden van de Moskva, vind je een deugddoend tegen­gewicht voor al die historische overdaad in Strelka (Bersenevskaya naberezhnaya 14). Dit experimentele instituut voor architectuur en design is hogeschool, kunstgalerij, bioscoop en restaurant ineen. Het kloppende hart van deze hippe ontmoetingsplek voor multidisciplinaire kunsten is de Strelka Bar; experimentele fusionkeuken voor niet al te veel geld en cocktails op het dakterras. ’s Avonds worden de tafels aan de kant geschoven en dans je er op een aanstekelijke mix van indie, elektronica, r&b en house.

Dag 2

Van T-shirts over theemokken tot koelkastmagneten: het gezicht van president Poetin siert ze allemaal; halfnaakt, in judo-outfit of duikerspak, en de Moskovische handelaren verdienen er goed hun brood mee. Geen liefhebber van toeristische kitsch? Dat je je geld niet wilt uitgeven aan prullaria uit een schabouwelijk kraampje bij het metrostation is één ding, maar op de Izmailovsky-markt (73zh Izmaylovskoe Shosse) wordt Sovjet-kitsch naar een nieuw niveau getild. Want bij goede kitsch geldt: hoe meer, hoe beter.

Stap af aan metrostation Partizanskaya, neem de linkeruitgang en volg de hordes kooplustigen door een surreëel landschap van fastfoodketens, hotelcomplexen en kille woontorens. Wanneer plots een protserig, bordkartonnen Kremlin opduikt, weet je dat je goed zit.

De markt in het Izmailovsky-park heeft alles waarvan je niet wist dat je er ooit van zou kunnen dromen; handgemaakte matroesjka’s in de vorm van alle oud-Sovjet leiders, communistische overblijfsels in de vorm van drankflacons en verrekijkers, nep- én echtbonten chapka’s, geitenwollen sokken en het grootst mogelijke assortiment van Poetin-T-shirts. Goed afdingen is hier een vereiste. De markt is elke dag open, maar in het weekend heb je het grootste aanbod.

Om verder in de sfeer van semi-ironisch Russisch patriottisme te blijven, ga je daarna proeven van de echte Russische keuken in Grabli, een keten die het betere cafetariawerk biedt. Moskou heeft er verschillende, maar voor het beste uitzicht bij je maaltijd ga je naar die op de zesde verdieping van het winkel­centrum Children’s World aan metro­station Lubyanka (Teatralnyj proezd 5/1).

Veelbelovende ontwerpers

Dagelijks heb je er keuze uit meer dan dertig gerechten, maar in het buffet vind je altijd klassiekers zoals borsjtsj, een stevige soep van rode bieten en kool, rundvlees en zure room, en Olivier Salad (dat wij Rus­sische salade noemen): een smeuïg aardappelslaatje met hesp, augurk en veel mayonaise. Neem bij al die zware kost ook een beetje boekweit – bij ons een gehypete superfood, maar de Russen eten het al decennia – met Georgische adjika-saus bij; een verrassend fijn smakende mengeling van mosterd, ketchup en look.

Russisch eten is functioneel: het wapent je tegen de kou. Maar wat kan doorwegen op je maag, doet dat allesbehalve op je portemonnee. Zo kost een volgeladen driegangenplateau 350 roebel, net geen 5 euro.

Voor wie zin heeft in een meer verfijnde keuken en omgeving is er KM20 (Kuznetskiy most 20). In het vegan restaurant van deze conceptstore kun je gezond genieten van een havermoutontbijt of pompoenfrietjes met Kombucha-thee, en je zelfs aan een spelletje tafeltennis wagen. Hier vind je zowel streetwear van opkomende ontwerpers van eigen bodem, zoals Tigran Avetisyan en Gosha Rubchinskiy, als internationale waarden zoals Raf Simons en Christopher Kane.

Voor shopadresjes binnen een voor­namelijk high end fashion-budget, ga je naar Air Moscow (Teatralny proezd 4); met een uitgebreide selectie Japanse designers, en Index Flat (Starokonushenniy pereulok 41-3); een appartement omgetoverd tot showroom van veelbelovende ontwerpers uit de voormalige Sovjet-Unie.

Voor een bescheiden tot bijna blut budget is er de tweedehands hypermarkt Megastil (Ulitsa Skladochnaya 1). Hier struin je met een winkelkarretje door rayons vol afgedankte spullen en vind je, mits goed zoeken, de bontmantel of lieslaarzen van je leven.

Trainingspak met bontje

Maak zeker ook een wandelingetje door de site van Artplay (Ulitsa Nizhnaya Syromyat­nicheskaya 10). Gesitueerd in een oude ­theefabriek herbergt deze creatieve hub nu de British School of Design, verschillende gallerijen, co-working spaces en verrassende horecazaken. Zo kun je in een voormalige Koude Oorlog-bunker nu genieten van ­vitamine­rijk voedsel met Berlijn-vibe bij Fruit & Veges (Ulitsa Nizhnyaya Syro­my­at­niches­kaya 10).

’s Nachts heb je hier ook vaak feestjes, zoals in Rodnya Studio (Ulitsa Nizhnyaa Syromyatnicheskaya 10); veelal elektronische beats in de vorm van house en techno. Een vergelijkbare club is Powerhouse (Ulitsa Goncharnaya 7/4) dat ook een eigen restaurant, studio én label heeft. Tip: weten welke dj er die nacht draait helpt om de gunst van de buitenwipper te winnen.

Maar voor wie het allemaal wat rauwer en onconventioneler mag, is er NII oftewel ‘Nauka i Iskusstvo’ (Nastavnicheskiy 13-15). Dit op het eerste gezicht troosteloze nieuwbouwkantoor staat bekend om haar multimediaprojecten die op de grens tussen kunst en wetenschap balanceren. ’s Nachts gaat het dak eraf met genadeloos harde techno, ­dweperige dancehall of een obscuur geluidsexperiment: alles is mogelijk in NII.

Veel lokale artiesten zoals Nadezhda Tolokon­nikova van Pussy Riot en ontwerper Gosha Rubchinskiy hangen hier geregeld rond.

Een aanrader als je wilt ervaren hoe het voelt om vandaag jong, onbezonnen en vooral erg weird te zijn in Moskou. Wat je aan moet trekken op zo’n partijtje van de Moskovische undergroundscene? Wie een trainingspak mixt met een bontje zit hier altijd goed.