Nieuws
Van fraudeurs tot Noord-Koreaanse politici: iedereen kan een paspoort kopen op Vanuatu
Vanuatu, een eilandengroep in de Stille Oceaan met ongeveer 300.000 inwoners, heeft met de verkoop van zogenoemde ‘gouden’ paspoorten vorig jaar meer dan tweeduizend mensen – van fraudeurs en zwendelaars tot Noord-Koreaanse politici – een visumvrije toegang tot de Europese Unie geboden.
Dat blijkt uit een onderzoek van de Britse krant The Guardian. In ruil voor 110.000 euro en maximaal een maand wachten, kan de kersverse bezitter van een Vanuatuaans paspoort visumvrij reizen naar 130 landen ter wereld, waaronder alle landen binnen de Europese Unie.
Ook voordelig: in Vanuatu geldt geen inkomens-, bedrijfs- of vermogensbelasting en bovendien is het mogelijk je naam te veranderen, waardoor het via de eilandengroep de facto mogelijk is volledig legaal een nieuwe identiteit te kopen. Een fysiek verblijf in het nieuwe thuisland is geen verplichting, net zomin als enige kennis van het land of beheersing van de taal.
De verkoop van ‘gouden’ paspoorten wordt wereldwijd al langer als probleem gezien omdat het corruptie, belastingontduiking en witwassen in de hand werkt en het bovendien criminelen en terroristen een extra optie biedt om zich schuil te houden. Op Vanuatu is het al sinds 2017 mogelijk een paspoort aan te schaffen in ruil voor geld, maar dankzij het onderzoek van The Guardian is nu voor het eerst duidelijk wat voor types die praktijk precies aantrekt.
Van twijfelachtig allooi
In 2020 werden in totaal 2.200 paspoorten verkocht, waarvan ruim de helft naar vermogende Chinezen ging, gevolgd door veel klanten uit Nigeria, Rusland, Libanon, Iran, Libië, Syrië en Afghanistan. Meerdere mensen op de lijst zijn bovendien van zeer twijfelachtig allooi. Zo gingen er paspoorten naar twee handelaars in cryptomunten, die ervan beschuldigd worden ruim 3 miljard euro te hebben verduisterd, en eentje naar een Italiaanse zakenman die het Vaticaan voor 15 miljoen euro zou hebben afgeperst tijdens een vastgoeddeal.
Ook op de lijst: een voormalig bestuurder van wereldvoetbalbond Fifa, een Nigeriaanse tv-priester, de ex-premier van Libië, het voormalig hoofd van de Algerijnse Gendarmerie, een Noord-Koreaans politicus, een prinses uit de Emiraten, een lid van een Australische motorbende en de voormalig Syrisch gouverneur van Damascus.
Vanuatu, een eilandengroep die structureel wordt geplaagd door natuurrampen, is met een gemiddeld bbp van 2.352 euro een van de armere landen ter wereld. De verkoop van paspoorten is dan ook vooral een financiële aangelegenheid. In 2020 waren de documenten goed voor 42 procent van de totale overheidsinkomsten.
Vanuatu is niet het enige land ter wereld dat gouden paspoorten aanbiedt in ruil. In 2019 werden Bulgarije, Malta en Cyprus nog door de Europese Commissie op de vingers getikt omdat ook zij het vermogende buitenlanders te makkelijk maken een EU-staatsburgerschap te vergaren in ruil voor geld. Daarvoor is wel iets meer geld nodig dan in de Stille Oceaan. Op Malta krijgt je een paspoort in ruil voor een investering van ten minste 800.000 euro. In Bulgarije ligt de ondergrens op 1 miljoen euro en Cyprus vraagt 2 miljoen euro.
