Valt de Europese hoogmis van de kitsch in het water?

Kan het Eurovisiesongfestival dit jaar wel doorgaan? In een open brief nam het collectieve organisatiecomité in Kiev ontslag. De 22 medewerkers, aangesteld door de Oekraïense openbare omroep UA:PBC, stellen dat de voorbereidingen al bijna twee maanden stilliggen sinds de aanstelling van de nieuwe coördinator Pavlo Hrytsak.

Die zou belangrijke beslissingen tegenhouden. Het team was al laat uit de startblokken geschoten, omdat de procedure om de gaststad te kiezen bleef aanslepen. In die zaak, maar ook bij andere openbare aanbestedingen, is volgens lokale media sprake van politieke bemoeienissen en corruptie. Kan de show nog doorgaan?

"Ik maak me al zorgen sinds het moment dat Oekraïne had gewonnen", zegt Raf Van Bedts, oud-hoofdredacteur van eurosong.be, die in 1993 zijn thesis politieke wetenschappen over het land schreef. "Iedereen wist dat dit geen makkelijke oefening zou worden. In een eerder stadium had een grote Europese omroep de zaak kunnen overnemen, maar daar is het vandaag veel te laat voor. Het Songfestival is dus gedoemd om door te gaan in Kiev."

Geen gezichtsverlies lijden

Dat vreest ook André Vermeulen, Songfestival-verslaggever voor de VRT. "Het grote probleem is nu nog een zaal te vinden die minstens een maand beschikbaar is", zegt hij. "Want twee weken voor het festival starten de repetities al. Maar ook de technische aanpassingen van de zaal kosten tijd, en over tien weken zou die klaar moeten zijn. Dat is te nipt." Behalve de locatie zou het verschuiven van de datum ook een oplossing kunnen zijn om alles rond te krijgen, denkt Vermeulen.

Sinds dinsdag - een dag na het collectieve ontslag - zijn de tickets voor de shows in Kiev verkrijgbaar. De Oekraïense regering maakt zich sterk dat alles volgens plan zal verlopen. "Meteen na het verschijnen van de open brief verklaarde premier Grojsman dat het festival niet bedreigd is en op het hoogste niveau zal doorgaan", zegt Oekraïne-kenner Irina Zbrozjek. "Er is ook een anticorruptiecommissie in het leven geroepen die de feiten zal onderzoeken 'als er al feiten zijn'. De regering wil vooral geen gezichtsverlies lijden."

En dat heeft natuurlijk te maken met de woelige relatie met Rusland, ook inzake Eurovisie. Vorig jaar won de Oekraïense zangeres Jamala met een protestlied over de verdrijving van Krim-Tataren in 1944 door Stalin. Het nummer werd door Rusland als een provocatie geïnterpreteerd.

"Alle berichtgeving over het Songfestival heeft er sindsdien een negatieve ondertoon", zegt Zbrozjek. "Al maanden wordt geschreven dat Rusland de organisatie maar beter zou overnemen. Maar ook in Oekraïne klinkt er gemor. Het land zit in een diepe economische crisis: de prijzen van gas en elektriciteit liggen er hoger dan het minimumloon. Voor de Oekraïner is het al dan niet doorgaan van het Songfestival de laatste van zijn zorgen."

De European Broadcasting Union (EBU), dat de liedjeswedstrijd produceert, wil niet ingaan op de inhoud van de open brief, maar rekent op een succesvolle editie in mei. "Dat kan nog altijd", zegt Vermeulen. "Na de overwinning van Ruslana in 2004 heeft Oekraïne het festival al eens georganiseerd, ondanks de Oranjerevolutie. En ook in 2012 waren er problemen, toen Azerbeidzjan geen geschikte zaal had. Het is altijd al goed gekomen. Ik geloof niet dat het Songfestival een jaar zal overslaan."

Al moet de EBU zich wel dringend beraden over de toekomst van het festival, vindt Van Bedts. "De EBU zou de show moeten verkleinen, zodat minder kapitaalkrachtige landen niet bang moeten zijn voor de overwinning. Organiserende omroepen beschouwen de show vaak als een visitekaartje, met peperdure en protserige shows. Maar finaal gaat het om een tv-uitzending. Een grootse zaal is wel leuk voor het publiek ter plekke, maar voor de tv-kijker kan minder ook meer betekenen."