Uw spaarboekje kan mogelijk weer wat opbrengen: dit zijn de verwachtingen

Tegen het einde van het jaar krijgen de banken wellicht ruimte om de rente op hun spaarboekjes te verhogen, zegt hoofdeconoom Peter Vanden Houte van ING. Het zal dan voor hen opnieuw aantrekkelijk worden om meer spaargeld te werven. Wat mogen we verwachten?

Wie de voorbije jaren te vaak naar de intrest op zijn spaarboekje keek, werd wellicht depressief. In 2012 bracht een bedrag van 10.000 euro dat een heel jaar op een ‘Groen Boekje’ bij ING bleef staan nog 112,98 euro aan rente op. De jaren nadien daalde dat in een snel tempo. In 2015 was het nog 24,44 euro, in 2016 nog 12,76 euro en sinds 2017 nog maar 11 euro. Van de 55 spaarrekeningen die de gespecialiseerde vergelijker Spaargids.be opvolgt, bieden er momenteel maar 16 meer dan die 0,11 procent rente. Slechts zeven ervan - doorgaans kleinere banken - halen meer dan 0,20 procent.

De rente van 0,11 procent is sinds 2015 ook het wettelijke minimum op gereglementeerde spaarrekeningen, waarvan de renteopbrengsten voor de spaarder zijn vrijgesteld van belastingen tot 980 euro per persoon en per jaar. Het gaat om een vergoeding van 0,01 procent voor elke dag dat een bedrag op de rekening staat met bovenop 0,10 procent als getrouwheidspremie voor spaargeld dat een heel jaar op de rekening blijft.

Voor een reeks banken is die 0,11 procent zelfs nog te veel. Zo schakelde Triodos Bank al haar spaarrekeningen over naar niet-gereglementeerde versies, waardoor ze de rente kon herleiden tot 0 procent. ING en BNP Paribas Fortis behielden hun gereglementeerde spaarboekjes, maar zetten er dan weer een plafond van 250.000 euro op.

Inflatie afremmen

De ‘schuldige’ voor die hele situatie is de Europese Centrale Bank (ECB). Die rekent nu nog een strafrente van 0,50 procent aan als commerciële banken hun overschotten aan ingezamelde spaargelden - die ze niet zelf hebben omgezet in leningen voor andere klanten - bij haar parkeren. Met andere woorden: banken moeten dan zowel aan de spaarder als aan de ECB intrest betalen. Dat is trouwens al het geval sinds juni 2014. Meteen ook de reden waarom ze niet staan te popelen om veel spaargeld aan te trekken. En dus probeerde de centrale bank de commerciële banken aan te zetten om zoveel mogelijk spaargeld om te zetten in leningen om de economie een steuntje in de rug te geven.

De ECB heeft dan ook de sleutel in handen om een einde te maken aan die toestand. Voorzitster Christine Lagarde stelde in een blogpost al dat er wellicht tegen het einde van het derde kwartaal een einde komt aan de negatieve rentes. De financiële markt gaat ervan uit dat de instelling op 21 juli én op 8 september zal aankondigen dat ze de rente met telkens 0,25 procent optrekt. Het zal de eerste keer sinds 2011 zijn dat dit gebeurt. De renteverhogingen zijn nodig om de inflatie af te remmen. In april bedroeg die in de eurozone maar liefst 7,4 procent. We betalen intussen dus al 107,4 euro voor goederen waarvoor we vorig jaar nog 100 euro neertelden. Door de economie wat af te remmen, zou die prijsdruk ook moeten dalen.

Hoofdeconoom Peter Vanden Houte van ING verwacht nog een derde tariefverhoging met 0,25 procent tegen het jaareinde. “Wellicht in december, want dan maakt de ECB ook nieuwe economische prognoses over onder meer de inflatie bekend.” Dat kan betekenen dat de depositorente bij de ECB tegen de jaarwisseling op 0,25 procent zal liggen en de banken weer wat verdienen als ze hun overschotten aan spaargelden bij die instelling deponeren. Het zou hen toelaten om de vergoeding op spaarrekeningen lichtjes op te trekken, bijvoorbeeld tot 0,20 procent.

Hypotheektarieven

Banken parkeren het spaargeld dat ze aantrekken niet alleen bij de ECB, ze lenen het ook uit aan andere klanten. En dat tegen steeds hogere tarieven. De hypotheektarieven liggen nu al op hun hoogste peil in zeven jaar. Rechtvaardigt dat dan geen hogere vergoeding voor het spaarboekje? Vanden Houte: “Je mag niet vergeten dat een verhoging van de spaarrente niet alleen speelt voor nieuw aangetrokken spaargeld, maar ook voor de bedragen die al op de rekeningen staan. Er is dus meteen een grote impact op de kosten voor de banken, terwijl die de voorbije jaren massaal leningen hebben verkocht voor 1 à 2 procent. De meeste zullen dus voorzichtig zijn.”

Of dreigt er net een sterke vertraging van de economie aan te komen en zal de ECB aarzelen met verdere renteverhogingen? “Nadat we uit de negatieve rente weg zijn, zal er meer discussie komen. We zien al dat de consument voorzichtiger wordt in zijn aankoopgedrag. Toch is dat momenteel nog geen probleem, omdat de bedrijven nog goed draaien. Zij hebben nog een stevig orderboekje af te werken.”