Hongarije
Universiteit George Soros nieuwste doelwit van Hongaarse regering Orbán
De Hongaarse regering heeft in haar offensief tegen de multimiljardair en mecenas George Soros een nieuw doelwit gevonden. Het gaat om de door Soros opgerichte Central European University (CEU) in Boedapest, een van de meest prestigieuze universiteiten in Centraal- en Oost-Europa. Het Hongaarse parlement behandelt momenteel een wetswijziging die het voortbestaan van de CEU in gevaar brengt.
Het amendement maakt deel uit van een al maanden lopende campagne van premier Viktor Orbán en aan hem verwante media. De 86-jarige Soros (in Hongarije geboren, na de oorlog uitgeweken naar de VS) wordt daarin afgeschilderd als een kwade genius die Hongarije van buitenaf een agenda van multiculturalisme, open grenzen en mensenrechten probeert op te dringen. Orbán noemde 2017 het jaar van de "verdrijving van George Soros en de krachten die hij symboliseert".
Vanuit het buitenland gefinancierde universiteiten als CEU mogen voortaan alleen in Hongarije college geven als ze ook in het land van herkomst actief zijn. CEU heeft op dit moment alleen een vestiging in Boedapest en wordt door het voorstel gedwongen uiterlijk in februari 2018 een tweede vestiging te openen in New York. Gebeurt dat niet, dan mag de universiteit per september van dat jaar niet langer lesgeven in Hongarije.
De CEU-rector, de Canadese oud-politicus Michael Ignatieff, spreekt in een brief aan studenten en staf van een "discriminerend voorstel". Hij wil in gesprek met de Hongaarse regering en zegt dat zijn universiteit de deuren "onder geen beding" zal sluiten. CEU werd in 1991 opgericht met als missie het propageren van open samenlevingen. Het is een private instelling met 1.400 studenten uit meer dan honderd landen. In 2016 ontving het een kleine 84.000 euro van Soros' stichting Open Society Foundation.
Regeringswoordvoerder Zoltan Kovács, zelf een alumnus van CEU, suggereerde eerder dit jaar in de Volkskrant dat de universiteit een verkapte politieke instelling is. "Ik heb daar zeven jaar gestudeerd, maar ik heb mijn studiebeurs nooit ingezet voor politieke doeleinden. Het gaat om mensen die 's ochtends activist zijn en 's avonds politicus."
NGO's
Boedapest stelt zich op het standpunt dat de door Soros gesteunde instellingen en niet-gouvernementele organisaties (ngo's) zich inmengen in staatsaangelegenheden. Er is een wet in de maak die meer transparantie verlangt van ngo's met buitenlandse donoren. Het zijn stappen die passen in Orbáns zelfverklaarde doel van een "niet-liberale democratie". Mensenrechtenverdedigers zien ze als een manier om hun werk in Hongarije onmogelijk te maken. Bij de parlementsverkiezingen volgend jaar mikt Orbán met zijn populistische Fidesz-partij op een derde termijn.
In totaal, zo stelt de Hongaarse regering, opereren nog 27 andere - minder befaamde - buitenlandse universiteiten en kennisinstellingen op 'onwettelijke' basis in Hongarije. Ook voor hen dreigt een sluiting. Een deel zou niet geaccrediteerd zijn, een ander deel zou niet erkend zijn als legitieme instelling in hun thuisland. De wet zou daarom aangescherpt moeten worden. CEU is sinds 2004 geaccrediteerd in Hongarije, maar staat toch op de lijst.
