Ultrarechtse minister Lieberman schiet door VS gesteunde vredesgesprekken af

Nieuwe Israëlische regering legt tijdbom onder Palestijnse staat

De nieuwe Israëlische premier Benyamin Netanyahu heeft in zijn regeringsverklaring gesproken over een 'omvattende vredesregeling voor het Midden-Oosten'. Hij zei wel niets over een tweestatenoplossing waarin de Palestijnen een eigen onafhankelijk land krijgen.

Door Frank Schlömer

TEL AVIV l Zijn uiterst rechtse minister van Buitenlandse Zaken, Avigdor Lieberman, heeft de Annapolis-overeenkomst afgeschoten. Daarin wordt onder Amerikaanse bemiddeling naar een vredesregeling met de Palestijnen gestreefd.

De nieuwe regering is de grootste die de Joodse staat ooit heeft gekend. Er zetelen liefst dertig ministers en zes staatssecratarissen in. Het is een coalitie van vijf partijen, waarin de conservatieven en uiterst rechtsen het zwaarste gewicht hebben. De Arbeidspartij is opgenomen om het geheel in het buitenland wat aanvaardbaarder te maken. Maar alvast Avigdor Lieberman heeft gisteren zijn best gedaan om het tegendeel te bereiken.

Hij zei dat Annapolis "geen enkele waarde heeft" en Israël zich daar niet moet aan houden. In die Amerikaanse stad hebben alle betrokken partijen in 2007 afgesproken dat via onderhandelingen naar een Palestijnse staat zal worden gestreefd. De bedoeling is geweest om nog voor eind 2008 tot zo'n staat te komen, maar dat is niet gelukt. De omstreden minister Lieberman heeft Annapolis dus nu helemáál afgeschoten.

Absolute ruk naar rechts

Netanyahu heeft in de Knesset een meerderheid van 9 zetels op 120. Gisteren hebben 45 parlementsleden tegen de coalitie gestemd en vijf verkozenen van de Arbeidspartij hebben geweigerd aan de stemming deel te nemen, hoewel ze in het halfrond aanwezig waren. Eén Arabische Israëli, Ahmed Tibi, is opzettelijk weggebleven.

Na de stemming legde Netanyahu, die al eens premier was van 1996 tot 1999, de eed af. Tijdens zijn periode als minister van Financiën werd 'Bibi' Netanyahu geprezen om zijn efficiënte bestuursstijl, maar gisteren was daar niets van te merken.

Na de absolute ruk naar rechts in Israël heeft Netanyahu een monsterregering op de been gebracht, die zelfs niet aan de traditionele vergadertafel van het kabinet kon zetelen. Tot vlak voor de eedaflegging hebben schrijnwerkers nog getimmerd om een grotere tafel te maken.

Binnen het conservatieve Likoed heerst enig ongenoegen omdat het de twee belangrijkste ministerposten (Defensie en Buitenlandse Zaken) aan zich voorbij zag gaan. Likoed heeft wel Financiën en Justitie gekregen, maar belangrijke posten als Binnenlandse Zaken en Woningbouw gingen naar de religieus fanatieke Shaspartij.

Extreem rechts of postfascist

De Amerikaanse president Barack Obama heeft gisteren in Londen gezegd dat hij openhartige gesprekken wil met de nieuwe Israëlische regering. Hij en de VS blijven voorstander van een tweestatenoplossing voor de Palestijnen.

De voorzitter van de Europese Unie, Tsjechië, heeft laten weten dat er tijdens zijn ambtsperiode geen topontmoeting EU-Israël meer komt. Volgens minister van Buitenlandse Zaken Karel Schwarzenberg wekt de nieuwe Israëlische regering "weinig enthousiasme" en is hij niet gelukkig met enkele stappen zoals "bouwwerken dicht bij Jeruzalem en de toegang tot Gaza".

Volgens de Belgische minister van Buitenlandse Zaken, Karel De Gucht, moet Israël Gaza ontsluiten, de nederzettingen definitief stoppen en zich duidelijk voor de tweestatenoplossing engageren. Pas als die voorwaarden vervuld zijn, kan de verdieping van de relaties tussen de Europese Unie en Israël van start gaan.

De Gucht deed zijn verklaringen vrijdagavond in het Tsjechische Hluboka. De EU-ministers van Buitenlandse Zaken waren er voor een tweedaagse informele top bijeen.

Verder stoorde het De Gucht dat de op stapel staande nieuwe coalitie in Israël zeer onduidelijk blijft over de tweestatenformule. Op de vraag hoe hij zich zal opstellen als de extreem rechtse Avigdor Liberman Israëlisch minister van Buitenlandse Zaken wordt, antwoordde De Gucht: "Ook met de postfascistische Gianfranco Fini heb ik destijds gepraat."

Avigdor Liebermann

over VS-vredesvoorstel:

Annapolis heeft geen enkele waarde. Israël moet zich daar niet aan houden

n De nieuwe eerste minister Benyamin Netanyahu (l.) en vertrekkend premier Ehud Olmert tijdens de overdrachtsceremonie.