Uitstootnormen 2020: Europa haalt ze, België niet

Goed nieuws voor Europa, zo toont een nieuw rapport van het Europees Milieuagentschap. De EU lijkt haar uitstootdoelstelling van 2020 al gehaald te hebben. "Echt verrassend is dat niet", zegt Mathias Bienstman, beleidscoördinator van de Bond Beter Leefmilieu (BBL). "Die doelstelling was ook weinig ambitieus."

Het zag er al langer naar uit dat de EU de uitstoot van broeikasgassen tegen 2020 met 20 procent, in vergelijking met 1990, naar beneden kon halen. De uitzonderlijk zachte winter helpt nu nog een handje. Volgens ruwe schattingen daalde de uitstoot in 2014 met liefst 4 procent ten opzichte van 2013. Zo zou de totale uitstoot vorig jaar 23 procent minder bedragen dan in 1990. Naast het indijken van de uitstoot legden de lidstaten met de blik op 2020 ook doelstellingen vast voor hernieuwbare energie en energiebesparingen.

"Toch is dat positief nieuws", meent Bienstman, "want het bewijst dat we de uitstoot wel degelijk naar beneden kunnen halen. Klimaatexperts vinden dat de uitstoot met 25 tot 40 procent naar beneden moet. We zitten nu toch al niet meer zo ver van die minimumnorm."

Uitzonderingen en soepelheden

Het plaatje verschilt wel van lidstaat tot lidstaat. Zo moeten Oostenrijk, Ierland, Luxemburg, maar ook België beter hun best doen om de uitstootdoelstellingen tegen 2020 te halen. Bienstman: "Ook wat betreft energie-efficiëntie doen we het slecht. Enkel qua hernieuwbare energie zitten we op schema."

Het is niet de eerste keer dat België achteraan bengelt. "België was een van de slechtste leerlingen van de klas en is dat nog steeds. Zeker op het gebied van transport hebben we nog een lange weg af te leggen", legt de expert uit. "We hebben nog altijd heel erg veel vrachtverkeer en wagens op de weg."

Volgens Vlaams minister van Leefmilieu Joke Schauvliege (CD&V) kunnen de resultaten van het rapport gemakkelijk uit hun context getrokken worden. "Gecumuleerd over de hele periode 2013-2020 haalt België de doelstelling voor broeikasgasreductie wel", benadrukt ze.

Volgens Bienstman is dat alleen omdat Europa allerlei uitzonderingen en soepelheden toestaat. "Binnen de Europese regelgeving is het perfect mogelijk dat een gebuisd land dankzij allerlei deliberaties en uitzonderingen toch nog op de helft strandt. Finaal betekent dat niet dat je uitstaat in 2020 voldoende gereduceerd is."

Hoe dan ook zit het werk voor Europa er nog niet op. Zeker als de EU de uitstoot tegen 2030 met 40 procent wil reduceren, zoals ze binnen enkele weken zal beloven op de klimaattop in Parijs. Zoals het er nu voorstaat, met inbegrip van al geplande maatregelen, zou de EU binnen vijftien jaar stranden op 30 procent.

Het ritme moet dus omhoog: van de huidige gemiddelde jaarlijkse reductie met 1 procent naar 1,5 procent richting 2030 en naar ruim 4 procent richting 2050. "Voor het vervullen van onze doelstellingen voor 2030 en 2050 is een fundamentele verandering nodig in de manier waarop we in Europa energie produceren en gebruiken", betoogt uitvoerend directeur Hans Bruyninckx.