Twaalf apostelen en de duivel

Brussel

Van onze medewerker

Christophe Verbiest

Het was even zoeken toen in het voorjaar van 1997 En concert verscheen, de debuutplaat van het Orchestre National de Barbès. Want waar ligt Barbès? In Algerije, in Marokko of misschien in Tunesië? Mijn atlas bracht na lange tijd snuffelen geen uitsluitsel. Eigen schuld, dikke bult. Had ik maar beter de hoesnotities moeten lezen. Daar staat duidelijk dat Barbès zich...aan de voet van de Sacré Coeur bevindt, in het hart van Parijs dus. De meeste leden wonen wel nog niet zo lang in Frankrijk en speelden voordien in Algerije of Marokko in diverse bands. Zo speelde Youssef Boukella in T34, naar verluidt de eerste Arabische rockgroep. Later zou hij zich vooral in jazzkringen begeven.

Die mengeling van invloeden hoor je duidelijk terug op de twee cd's die intussen zijn verschenen. Rock en jazz zijn aanwezig, net als de etnische component, die overigens niet alleen naar Noord-Afrika verwijst, maar ook naar Jamaïca.

Zondagavond was de benedenvloer van de Ancienne Belgique goed gevuld voor het twaalfkoppige gezelschap. Opvallend was de ongeveer 50/50-verhouding tussen autochtonen en allochtonen in het publiek, terwijl de laatste groep bij concerten van pakweg Khaled of Cheb Mami duidelijk in de meerderheid is. Saxofonist Alain Debiossat, die als woordvoerder fungeerde, beschreef het concert als een reis. Door verschillende landen, maar vooral langs verscheidene muziekgenres, zoals gnawa, raï en sha'abi.

Dat nam niet weg dat het orkest soms opteerde voor een reggaeritme (dat paste ook goed bij de zoete rook in de zaal, als u begrijpt wat ik bedoel) en regelmatig koos voor een rockbeat, al dan niet gelardeerd met een funky accent. Het sterkste element van de band was nog het stemmenwerk; vaak stonden meer dan de helft van de leden te zingen. Maar ook de afzonderlijke solozangers kwamen vocaal prima voor de dag. Tot de band het nodig achtte herhaaldelijk een fragment 'Sympathy for the Devil' van The Rolling Stones te citeren. Op het Engels van de groepsleden stond héél veel haar. Eén ding was klaar: ze klonken veeleer als twaalf aposteltjes dan als satanisten.

Veel toeschouwers waren duidelijk gekomen om te dansen en plezier te maken. Toen Fateh Benlala solo het kalme 'Yahli' inzette, klonk uit een deel van de zaal dan ook een applaus dat een zwieriger ritme aangaf, wat door het andere deel beantwoord werd met tot zwijgen manende sstt-klanken. Maar de Barbèsiens gunden het publiek weinig rust, zeker niet tijdens de uitgebreide bisronde. Een extra percussiegezelschap beklom het podium net als de blazers van Al Harmoniah. Leuk, maar ook wat vrijblijvend.

Er viel veel op dit concert af te dingen: de idiote publiekspelletjes, de wijdlopendheid van de meeste nummers, met bijwijlen eindelóóóóóós gesoleer, het gemakzuchtig gebruik van de synthesizer (een gebruik uit de popraï dat in de jaren '70 opgeld deed en toen wel zinvol was, maar is het geen zwaktebod als je instrumenten in een plastic synthesizerjasje stopt als je met z'n twaalven op het podium staat?).

Maar ondanks dat was de sfeer eergisteren feestelijk. Het Orchestre National de Barbès had dan ook vooral iets weg van een veredeld balorkest, maar wel een waarbij je aan je tenen aanvoelde dat de publieke belangstelling voor de volgende optredens nog zal groeien. Als het twaalftal tegen dan zijn zaakje ook muzikaal op orde heeft, zal zelfs deze brompot goedkeurend knorren.

Op reis met het Orchestre National de Barbès