NieuwsGeopolitiek
Turkse president Erdogan uit dreigende taal tegen Grieken: ‘Op een nacht kunnen we zomaar toeslaan’
Met een nauw verhuld dreigement met gewapende actie heeft de woordenoorlog tussen Griekenland en Turkije een nieuwe fase bereikt. De Turkse president Recep Tayyip Erdogan zei zaterdag dat Griekenland Turkse eilanden bezet houdt en dat Ankara ‘zal doen wat nodig is, als het moment daar is’.
“De prijs zal hoog zijn”, zei Erdogan. “We zeggen maar één ding tegen Griekenland: vergeet Izmir niet.” Dat is een verwijzing naar een historische veldslag, vorige week precies honderd jaar geleden, waarbij de Grieken het onderspit dolven tegen het Turkse leger. “Op een nacht kunnen we zomaar toeslaan”, voegde hij eraan toe.
Die laatste uitdrukking gebruikte de president de afgelopen jaren diverse keren om te zinspelen op acties van het Turkse leger tegen Koerdische militanten in Syrië en Irak. Die operaties vonden vervolgens inderdaad na enige tijd plaats.
De afgelopen vijftig jaar is de spanning tussen de twee NAVO-lidstaten enkele malen hoog opgelopen. In 1996 kwam het bijna tot een militair conflict om twee onbetekenende, onbewoonde Griekse eilandjes in de Egeïsche Zee. In de zomer van 2020 werd opnieuw de oorlogstrom geroerd, nu vanwege de rechten op gas in de bodem van de Middellandse Zee.
Vorig jaar leek de sfeer op te klaren en raakten de buurlanden weer in gesprek. In maart lunchten Erdogan en de Griekse premier Kyriakos Mitsotakis zelfs met elkaar, maar twee maanden later zei Erdogan dat Mitsotakis “voor mij niet bestaat”. Dit nadat de Griekse premier in Washington had gepleit tegen Turkse deelname aan het vernieuwen door de NAVO van het jachtvliegtuig F-16.
Eind augustus reageerden de Turken woedend toen Griekenland, zoals Ankara beweerde, tijdens een NAVO-oefening de Turkse luchtmacht had belemmerd. Dat zou nota bene zijn gebeurd met het Russische luchtafweersysteem S-300. De VS en Europa zijn boos omdat Turkije het Russische S-400-systeem heeft gekocht, maar houden zich stil, zo stelde Ankara gepikeerd vast, als de Grieken de S-300 inzetten tegen een NAVO-partner.
Oud zeer
Tussen Turkije en Griekenland bestaat een forse hoeveelheid oud zeer. Al lang zijn er territoriale geschillen over de vele eilanden in de Egeïsche Zee. De kwestie werd de laatste jaren opnieuw brisant door de ermee samenhangende rechten op het gas in de bodem van de Middellandse Zee. Ook in het sinds 1974 bestaande conflict over Cyprus speelt dat een rol.
Erdogan heeft nu olie op het vuur gegooid door voor het eerst te beweren dat Griekenland een aantal eilanden ‘bezet’ houdt. Die zou Athene indertijd bij onderhandelingen hebben verkregen op voorwaarde dat ze gedemilitariseerd zouden blijven. Die voorwaarde heeft Athene volgens de Turkse regering geschonden.
Het oud zeer speelde vorige week ook op in een opmerkelijke Twitter-ruzie. Het NAVO-hoofdkwartier in Izmir had Turkije op Twitter gefeliciteerd met de Dag van de Overwinning, de jaarlijkse herdenking van de veldslag die het Turkse leger ooit won bij Dumlupinar. Kort daarna werd de Turkse republiek gesticht. Dit jaar had de herdenking een bijzonder tintje: het was honderd jaar geleden.
In Athene viel de felicitatie niet in goede aarde. Het waren immers de Griekse strijdkrachten die in 1922 verslagen werden. De Griekse pers kwam in het geweer en al spoedig beklaagde het Griekse ministerie van Buitenlandse Zaken zich bij de NAVO in Brussel. Daarop verdween de tweet schielijk.
“Dat toont aan”, schreef columniste Hilal Kaplan in de regeringsgezinde krant Daily Sabah, “dat de kinderachtige houding van Griekenland de NAVO ertoe heeft gebracht toe te geven aan de waanideeën van Athene.”
