Turkije stuurt 'verdacht veel' zieke en laagopgeleide Syriërs naar Europa

Zes miljard had de Europese Unie veil voor de vluchtelingendeal, met daarin onder andere deze afspraak: Turkije neemt de ongewenste economische migranten terug die in Griekenland worden tegen gehouden na hun oversteek per boot. De Turken mogen in ruil een Syrische vluchteling naar Europa sturen. Bedoeling was het land, dat bijna drie miljoen gevluchte Syriërs opvangt, te ontzien. De deal moest ook de dodelijke uittocht over de Middellandse Zee te stoppen.

Nu blijkt dat de Syriërs die Turkije laat vertrekken opmerkelijk laaggeschoold zijn, en vaak ziek. Het Duitse blad Der Spiegel heeft het over "een verdacht hoog aantal" dossiers van vluchtelingen met een ernstige medische problematiek. Het Nederlandse ministerie van Justitie bevestigt in de krant Algemeen Dagblad dat een aantal in Nederland reeds goedgekeurde dossiers door de Turken zijn tegengehouden door geen visum uit te reiken. Steeds ging het om hoogopgeleide Syriërs. Vluchtelingen met een economisch minder interessant profiel mogen wel afreizen naar Nederland.

'Compleet ondoorzichtig'

Dat is niet volgens de afspraak, zegt de woordvoerster van staatssecretaris Francken (N-VA). "Turkije weigert inderdaad exit-permits voor hoogopgeleide Syriërs." België heeft dit aangeklaagd, samen met de andere lidstaten. "Het is niet omdat iemand hoogopgeleid is dat hij of zij niet kwetsbaar kan zijn", klinkt het nog.

Er zijn nog geen Syriërs via de hervestigingsdeal naar ons land gekomen. Deze maand vertrekt een eerste Belgische 'selectiedelegatie' naar Turkije. Francken kan nog geen uitspraken doen over het profiel van de Syriërs die naar België zouden afreizen, al pleit hij voor een evenwichtige spreiding.

In eerdere gevallen van hervestiging, bijvoorbeeld met vluchtelingen uit kampen in Libanon en Jordanië, bekommerde de vluchtelingenorganisatie van de Verenigde Naties (UNHCR) zich om de selectie. In Turkije moeten vluchtelingen zich zelf bij de overheid aanmelden. De Turken maken dan een lijst over aan UNHCR. Een Duitse ambtenaar heeft het in Der Spiegel over "een compleet ondoorzichtige" procedure.

Razende Erdogan

Sinds het sluiten van de vluchtelingendeal is nog maar een vierhonderdtal Syriërs via hervestiging legaal naar Europa gereisd. Het akkoord met Turkije staat bovendien onder grote druk. Turkije dwong namelijk visumvrij reizen voor zijn burgers af, met begin juni als deadline. Bij de lidstaten wordt echter geen haast gemaakt met het invoeren van die regel.

Er zijn ook grote spanningen met landen als Duitsland, Nederland en België over de vrijheid van meningsuiting. Een Duitse komiek en een Nederlandse columniste riskeren vervolging voor het beledigen van Erdogan. De Turkse president is ook razend op ons land, waar Koerdische activisten, door Turkije 'terroristen' genoemd, vrijuit meetings organiseren en tegen de Turkse staat protesteren.

Ook het afstoppen van de migratiestromen naar Europa lijkt slechts deels gelukt. Na het sluiten van de route via Griekenland en het bouwen van een hek om de Balkan-route te blokkeren, zijn vluchtelingen uitgeweken naar Libië en Egypte om van daaruit naar Italië te varen. Die route is langer en gevaarlijker dan via de Turkse kust. De afgelopen week kwamen minstens 700 migranten om op zee.