Triomfantelijke stemming in Oekraïne slaat om in somberheid en angst: ‘Zonder artillerie kunnen we Russen niet terugdrijven’

Vrijdag viel het stadje Lyman, een belangrijk spoorwegknooppunt in de provincie Donetsk, grotendeels in Russische handen. Rusland rukte ook op in de naastgelegen provincie Loehansk. Nog maar 5 procent van die provincie staat onder Oekraïense controle; vorige week was dat nog 10 procent.

Het Oekraïense leger zegt dat terugtrekkingen onvermijdbaar zijn, omdat het Russische leger in de Donbas over meer en zwaardere wapens beschikt. De beschietingen kunnen de hele regio ‘onbewoonbaar’ maken, zei president Volodymyr Zelensky vrijdag. “De bezetters willen Popasna, Bachmoet, Lyman, Lysytsjansk en Severodonetsk in de as leggen.”

Veel van die steden zijn al ernstig gehavend. Meer dan de helft van de gebouwen in Severodonetsk is volgens de Oekraïense autoriteiten niet meer te redden. De burgemeester zei donderdag dat er meer dan 1.500 inwoners zijn omgekomen door Russische beschietingen. Van de 100.000 inwoners zouden er nog ongeveer 12.000 in de stad zijn. De zorgen over hen nemen toe nu Severodonetsk en het naastgelegen Lysytsjansk omsingeld dreigen te worden door het Russische leger.

Ook binnen het Oekraïense leger lopen de verliezen snel op. Zelensky zegt dat er dagelijks 50 tot 100 Oekraïense militairen omkomen in de Donbas. Ziekenhuizen langs het front bezwijken onder de stroom gewonde soldaten. Over de Russische verliezen is weinig bekend. Oekraïne zei vrijdag dat er in de afgelopen drie maanden 30.000 Russische militairen zijn gedood, maar het Kremlin houdt de eigen verliezen geheim.

De triomfantelijke stemming na de succesvolle tegenaanvallen van enkele weken geleden is in Oekraïne omgeslagen in somberheid en angst. In Charkiv, de tweede stad van het land, zitten inwoners weer in de schuilkelders. Oekraïne dreef het Russische leger twee weken geleden terug tot buiten de stad, maar donderdag vielen er toch weer Russische raketten en kwamen negen burgers om het leven.

Westerse aarzelingen over wapensteun en sancties tegen Rusland verergeren de zorgen van Oekraïners. “Iedere dag van vertragingen, zwakte, geschillen en voorstellen om de agressor te sussen betekent nog meer gedode Oekraïners”, zei een zichtbaar geërgerde Zelensky vrijdag. Hij wees erop dat EU-lidstaten na weken onderhandelen nog steeds geen overeenstemming hebben bereikt over een zesde sanctiepakket tegen Rusland, inclusief een olie-embargo.

Zelensky’s minister van Buitenlandse Zaken, Dmytro Koeleba, vroeg westerse regeringen nogmaals om zwaardere wapens. “Zonder artillerie, zonder raketsystemen zullen we niet in staat zijn om het Russische leger terug te drijven.”