Trieste recorddag voor België: covidcijfers bereiken nieuwe hoogtes

Dinsdag rond 16.30 uur waren er al 689 nieuwe covidpatiënten opgenomen in de Belgische ziekenhuizen. Hoewel het officiële cijfer nog zal oplopen, sneuvelde daarmee al het vorige dagrecord van 629 opnames op 28 maart. “Toen ging het om het kantelpunt van de eerste golf, terwijl we nu nog steeds een verdere stijging zien”, zegt viroloog Steven Van Gucht, die de situatie ‘zorgwekkend’ noemt. “Ik zie momenteel geen vertraging.”

Tot twee keer toe verstrengde onze nieuwe federale regering al de coronamaatregelen in een poging om die stijgende cijfers te counteren, op 9 oktober en op 19 oktober. Nadat Brussel en Wallonië afgelopen weekend al extra maatregelen aankondigden, volgt nu ook de Vlaamse regering.

Een verdere belasting van de ziekenhuizen is onvermijdelijk, stelt Van Gucht. “Tegen het einde van deze week zal de kaap van de duizend bedden op intensieve zorg gerond worden. Daarmee is fase 1 voorbij, en zullen ziekenhuizen nog extra moeten inzetten op bijkomende bedden.” Vorige week al vroeg het Comité Hospital & Transport Surge Capacity aan de ziekenhuizen om tegen 2 november te schakelen naar 2a, waarbij 1.200 bedden op intensieve voor Covid-19 gereserveerd zijn.

Ook de piek op intensieve zorg van 8 april (1.285 bezette bedden) komt dus in zicht. Volgens Van Gucht is zelfs de allerhoogste fase, waarbij 2.000 ICU-bedden voor Covid-19 gereserveerd zijn, niet uitgesloten. “Ik hoop echter dat we op vlak van nieuwe besmettingen een kantelpunt bereiken eind deze week of begin volgende week.” Een vertraging van de cijfers in Brussel is daarbij hoopgevend, maar niet alleszeggend: de nieuwe teststrategie zorgt er voor onzekerheden, aldus Van Gucht.

De ziekenhuizen voelen de bui al hangen. “Met dit tempo van verspreiding komt de limiet van wat wij als personeel en ziekenhuizen aankunnen in zicht”, schrijven de Antwerpse ziekenhuizen in een open brief. Enerzijds wijzen ze op de grote belasting van het personeel, dat “nog niet of amper gerecupereerd” is van de vorige golf. Anderzijds klinkt de vrees dat de zorg voor patiënten met andere aandoeningen “die geen uitstel verdragen” in het gedrang komt. Bijna alle niet-dringende zorg is al stilgelegd.

“Wie zich niet houdt aan de maatregelen qua fysieke afstand en de beperking van contacten tot een absoluut minimum, is een bedreiging voor heel veel medemensen”, klinkt het scherp in de brief, die oproept om de regels strikt te volgen. Die oproep wordt gedeeld door Van Gucht: “We moeten ontzettend zuinig zijn op onze dichte contacten.”

Slechtste van de Europese klas

Intussen lijkt België uit te groeien tot het zwaarst getroffen land in Europa. De meest recentste cijfers van het Europees Centrum voor Ziektepreventie en -bestrijding (ECDC) tonen dat er de voorbije twee weken 1.391 nieuwe besmettingen per 100.000 inwoners waren in ons land. Na meer dan twee weken op de tweede plaats in de ‘coronaranglijst’ doen we haasje-over met Tsjechië (1.380 besmettingen per 100.000 inwoners).

Steven Van Gucht nuanceert wel: “Op vlak van overlijdens is Tsjechië er nog een pak slechter aan toe, dus ik zou niet stellen dat zij het beter doen.” Tsjechië telt 12 covidgerelateerde overlijdens per 100.000 inwoners in twee weken. Ook daar scoort België met 6 overlijdens het op een na hoogste van Europa. “Een benijdenswaardige positie is het sowieso niet.”

Zeker omdat we samen met Tsjechië bijna dubbel zo veel nieuwe besmettingen tellen als de nummers 3, 4 en 5 in de lijst: Luxemburg (760), Slovenië (733) en Nederland (694). Van de 31 landen in de lijst is 80 procent wel al over de symbolische drempel van 120 nieuwe besmettingen per 100.000 inwoners gegaan. Amper 6 landen zitten nog in de ‘veilige’ zone: Zweden, Letland, Griekenland (83), Finland, Noorwegen en Estland.

De tweede golf woedt dus vrijwel overal in Europa, maar België lijdt opnieuw gezichtsverlies. Volgens viroloog Marc Van Ranst zijn we wellicht een tijd zoet met deze koppositie. “Tsjechië zit in een soort van lockdown, dus we verwachten niet dat het België weer gaat inhalen”, vertelde hij aan HLN Live. En ook: “Tsjechië kan tenminste zeggen dat ze tijdens eerste golf bijna niets hebben gehad.” Dat excuus heeft België niet.

Hoe zijn we hier opnieuw verzeild geraakt? Onze bevolkingsdichtheid en de rol van ons land als kruispunt van Europa spelen onmiskenbaar een rol, stellen zowel Van Ranst als Van Gucht. “We hebben versoepelingen te veel en te snel gewild. Maar niet sneller dan in andere Europese landen”, zegt Van Gucht.

Van Ranst wijst wel naar bepaalde beleidskeuzes. “Men heeft nooit geïnvesteerd in contacttracing in een meer doorgedreven vorm. Moleculaire diagnostieklaboratoria zijn er meer in Duitsland omdat het daar beter wordt terugbetaald dan in ons land.”

Sowieso blijven de versoepelingen die op het einde van de regering-Wilmès werden doorgevoerd, kop van Jut. “De versoepelingen waren toen misplaatst, dat hebben we ook heel duidelijk gezegd”, zegt Van Ranst. Volgens Van Gucht waren niet zozeer de versoepelingen het probleem, wel de boodschap die eraan vasthing: “Er is toen een sfeer gecreëerd onder de bevolking dat het allemaal wel meeviel.”