‘Tijdens partijvergaderingen heb ik al gewaarschuwd: ‘We moeten meer naar Jos en Gerda luisteren, anders halen we straks ook nog maar 10 procent’’

Als Vlaams minister van stekelige dossiers als stikstof, PFOS, droogte, klimaat en terugdraaiende tellers zit Zuhal Demir (42) al bijna drie jaar in een wespennest. Een fotoshoot met een honderdtal bijen op haar lichaam leek haar dan ook een eitje. Zou het die onvervaarde overmoed zijn die van haar de populairste politica van Vlaanderen heeft gemaakt?

Voor u ons van snode manipulaties verdenkt: nee, dit is geen Photoshop. De Vlaams minister van Omgeving, Energie, Justitie en Toerisme heeft wel degelijk twintig minuten lang met een massa bijen op haar lijf geposeerd.

Zuhal Demir: “Voor de zekerheid hadden we de gegevens van het dichtstbijzijnde ziekenhuis opgezocht, maar ik was niet bang om gestoken te worden. Al was twintig minuten stilzitten en zwijgen wel een totaal nieuwe ervaring voor mij. (lacht)”

Waarom vond u deze foto’s een goed idee?

“Wilde bijen zijn een bedreigde diersoort, terwijl ze de motor van onze voedselproductie en biodiversiteit zijn. Zonder bijen heb je geen groenten, fruit en aardappelen meer. Daarom organiseert Vlaanderen vanaf 29 mei de Week van de Bij en heb ik een bestuivingsplan klaar. Het belangrijkste is dat we minder pesticiden gebruiken: in de landbouw, op het spoor, bij de bestrijding van processierupsen… Op het platteland willen we meer haagkanten en wilde bermen. Tot voor kort maaiden de meeste gemeenten die af. Maar zo’n berm vol bloemen en lang gras is ecologischer én mooier dan een kortgereden woestijn. Wie zelf een handje wil helpen, kan in de tuin een bijenhotel maken.”

Voor de vierde keer in vijf jaar beleven we een uitzonderlijk droog voorjaar. Bioloog en journalist Dirk Draulans zei in De afspraak dat het beleid de voorbije jaren nauwelijks wat heeft gedaan.

“Ik had ook liever gehad dat men dit tien jaar eerder had aangepakt. Toen ik net minister was, kwamen de waterexperts me waarschuwen: ‘Als er niet snel iets gebeurt, komt er op een dag géén water meer uit de kraan in Vlaanderen.’ Dat was een shock, ik geloofde dat haast niet. Samen met de experts heb ik een Blue Deal met zeventig maatregelen opgesteld, goed voor een half miljard euro. De helft daarvan gaat naar natte natuur. De voorbije decennia is 75 procent van onze vennen, plassen en moerasgebieden verdwenen. Zo hebben we onze eigen droogte georganiseerd. Ik probeer dat te herstellen, want natte natuur fungeert als een spons: ze laat de regen traag in de grond sijpelen. Er zijn honderden projecten in uitvoering, maar ik kan niet toveren.”

Ondertussen blijven de boeren hun velden draineren en sproeien gezinnen zelfs drinkwater op hun gazon.

“Er is nog geen sproeiverbod, maar gelukkig gaan steeds meer mensen spaarzaam met water om. Zelf sproei ik nooit. Er is niks mis met een beetje ros gras, dat herstelt zich wel.

“Toen ik minister werd, verloren de drinkwatermaatschappijen elk jaar miljarden liters water door kapotte leidingen. Dankzij technologie om die lekken op te sporen hebben ze in één jaar 7 miljard liter water bespaard. Ik wijzig ook de regels voor bouwwerven: gedáán met opgepompt grondwater zomaar in de riolering te laten wegstromen. Projectontwikkelaars moeten dat hergebruiken of aanbieden aan de lokale groendienst en boeren. En bij een nieuwbouw moet je verplicht een regenwaterput van 5.000 liter plaatsen. Aangezien de meeste van die putten nu al droog staan, wil ik dat nog verder verhogen.”

Veel boeren vrezen dat uw strijd voor meer natuur ten koste van de landbouw zal gaan. Ziet u nog een plaats voor hen in het verstedelijkte, geïndustrialiseerde Vlaanderen?

“De landbouw bezit de helft van de Vlaamse grond. Dat is veel voor een sector die nog maar 0,4 procent van de economie vertegenwoordigt. Ik vind het cruciaal dat we voor onze eigen voedselproductie blijven zorgen, maar moeten wij ons milieu verpesten om de rest van de wereld van vlees te voorzien? Wij produceren 2,5 keer meer varkensvlees dan we zelf opeten. Dat vlees gaat naar Azië, maar de milieukosten zijn voor ons en de boeren verdienen er nog amper iets aan. Dat model is failliet. Met de stikstofdeal moeten we nu 3,6 miljard euro uitgeven om vervuilers uit te kopen en natuurgebieden te herstellen.”

Door die deal moeten 41 ‘rode’ landbouwbedrijven verplicht sluiten. 120 ‘oranje’ bedrijven krijgen een financieel aanbod om vrijwillig te stoppen. Maar CD&V en Open Vld stellen die rode lijst ter discussie, omdat de administratie ermee gesjacherd heeft.

“Sommige parlementsleden proberen de verplichte sluitingen te torpederen door verwarring te zaaien en fouten van 2015 op te rakelen. Ze voeren een kruistocht tegen het akkoord dat hun eigen ministers hebben gesloten. Ik zou in hun plaats toch opletten: zo openen ze de doos van Pandora.”

Door een politieke koehandel werd de rode lijst de voorbije jaren sterk ingekort. Zouden niet veel meer bedrijven verplicht moeten sluiten?

“Dat bedoel ik met de doos van Pandora. Het enige wat ze dreigen te bekomen, is een uitbreiding van het aantal rode bedrijven.

“Er is geen menselijke manier om tegen een boer te zeggen dat hij zijn levenswerk moet stopzetten. Maar het is nog onmenselijker om hun valse hoop te geven, zoals in het verleden al te vaak is gebeurd.”

De nieuwe CD&V-minister van Landbouw, Jo Brouns, zegt dat hij goed zal luisteren naar de belangen van de sector. Boerenbond-voorzitter Lode Ceyssens is een ‘persoonlijke vriend’. Ook Open Vld-parlementslid Gwendolyn Rutten verzet zich tegen de sluiting van het landbouwbedrijf in de abdij van Averbode. Staat het hele akkoord niet op de helling?

“Ik ga ervan uit dat CD&V en Open Vld zich houden aan de afgesloten akkoorden. Anders belanden we straks in een vergunningsstop, zoals in Nederland. (fel) Dan kan níémand nog iets doen, zelfs geen huis meer bouwen. Dan is het gedaan met de economie en de welvaart in Vlaanderen. En wie gaan ze dan opeten in het parlement? Mij!

“Weet je, het is pure profilering en kortzichtig eigenbelang. Voor Gwendolyn Rutten is stikstof een probleem, behalve in haar eigen kiesdistrict. En Tinne Rombouts (CD&V-parlementslid, red.) komt van de Boerenbond, zij rijdt voor hun belangen. Als minister ben ik verantwoordelijk voor het algeméén belang.”

Averbode beroert wel veel mensen.

“Het is één van de 41 industriële stallen die moeten sluiten, op een totaal van 22.000 landbouwbedrijven. Maar ik snap dat iedereen Averbode sympathiek vindt, wegens de paters, de historie, de ijsjes en de kaas. Maar dat mag allemaal blijven, hè. Alleen de stallen moeten dicht.”

Daar lopen al negenhonderd jaar beesten rond. En nu mag dat plots niet meer?

“Tot 2015 had Averbode 100 koeien. Maar sinds 2015 hebben ze 250 koeien. Dat is meer dan een verdubbeling! Waarom deden ze dat? Een deel van de melk voor hun kaas komt niet eens van hun eigen koeien, maar van Milcobel.”

De paters kregen in 2015 een vergunning voor die uitbreiding. Die wordt nu gebruikt als stok om hen te slaan. Is dat geen contractbreuk?

“Maar waarom hebben ze die vergunning gekregen? Dat is de vraag! Ze liggen pal naast een natuurgebied, en in 2015 was stikstof ook al een acuut probleem. Toch heeft de groene gedeputeerde van Vlaams-Brabant dat goedgekeurd.

“Er zijn wel meer discutabele vergunningen toegekend. Men heeft de kop te lang in het zand gestoken en nu betaalt de belastingbetaler de rekening.”

Het akkoord verplicht de overige varkens- en kippenkwekers om hun uitstoot tegen 2030 met 60 procent te verlagen. Voor rundveebedrijven is dat 15 procent. Veel boeren zien geen uitweg meer.

“Het klopt niet dat boeren geen andere optie hebben dan mee te lopen in de race naar grootschaligheid. Ze kunnen hun businessmodel ook diversifiëren: minder dieren houden, biogroenten of quinoa telen, een hoevewinkel openen of hun vlees aan de plaatselijke slagers verkopen voor een betere prijs. Helaas wordt die korte keten te weinig gepromoot.”

Met de campagne ‘Stop de waanzin’ verzet de Boerenbond zich tegen het akkoord: ‘Waarom moeten wij ons levenswerk stopzetten voor ‘een paar stomme plantjes?’

“Omdat er anders straks geen natuur meer overblijft en Vlaanderen onleefbaar wordt. Veel boeren denken blijkbaar dat ik het stikstofprobleem heb uitgevonden om hen te pesten. Maar het probleem bestaat al tientallen jaren. Alleen heeft hun vakorganisatie hun daar nooit iets over verteld. De boodschap was altijd: uitbreiden! De Boerenbond is een miljardenbedrijf dat baat heeft bij de grootschalige landbouw, want dan verkopen ze meer veevoeder, kunstmest, tractoren en leningen. Het gevolg is dat we in Vlaanderen ver boven de kritieke stikstofdrempels zitten, en dus verwacht Europa dat wij dat oplossen. Ik heb begrip voor de moeilijke situatie van de boeren, maar ik kan niet anders dan drastisch optreden.”

Viseert u de landbouw niet om CD&V te treffen?

“Nee. Het is niet mijn schuld dat 78 procent van de stikstofneerslag van de intensieve veeteelt komt.”

Krijgt u bedreigingen van boeren?

“Dat gebeurt. ‘We weten waar ge woont, we komen u opzoeken.’ Dat maakt weinig indruk. Ik heb in het verleden de Grijze Wolven (Turkse extremistische beweging, red.) al op mijn dak gehad en ik vertrouw op de politie. Maar niet alle boeren zijn kwaad op mij, hoor. Sommigen beseffen dat dit akkoord hun een rechtszekere toekomst kan geven.”

Klopt het dat Europa nog strenger zal worden?

“Dit akkoord is wat we moeten doen tegen 2030, maar er komt nog een deel twee tegen 2045.”

Trotse vader

Hoeveel paar schoenen hebt u?

“Oei, euh, veel! Dertig paar?”

Hoeveel daarvan hebben versleten zolen?

“Bijna allemaal. Waarom?”

Misschien moet u wat minder met de voeten slepen in het klimaatbeleid?

“Niks slepende voeten! Ik ben het beu om dat overal te lezen. De media moeten beter volgen wat ik doe. Ik ben net heel ambitieus. Geen enkele regering heeft zoveel voor het klimaat gedaan als deze Vlaamse regering.”

Wat belette u dit voorjaar dan om met veel toeters en bellen een transitieplan te presenteren om ons van het gas af te helpen?

“Dat is moeilijk als de federale regering tegelijk gas promoot en kerncentrales wil sluiten.”

En daarom kon u niets doen?

“Maar dat is toch schizofreen? Ik moet tegen de mensen zeggen dat ze moeten investeren in isolatie, zonnepanelen, warmtepompen en elektrische auto’s, maar overal krijg ik dezelfde reactie: ‘En de overheid gaat extra gascentrales bouwen!’ De Vivaldi-regering heeft zich te lang laten gijzelen door de groene dogma’s. Hun compromis, de twee jongste kerncentrales openhouden, is onvoldoende. Je moet ook de oudste kerncentrales verlengen, zoals de Nederlanders doen met hun stokoude centrale van Borssele. Dat is nuttiger dan mensen te vragen om hun eten in de microgolfoven op te warmen.”

Maar wat doet u zelf? De bevoegdheden om mensen van het gas af te helpen liggen toch bij u?

“(strijdvaardig) Ik heb bijna 700 miljoen euro vrijgemaakt om woningen te isoleren en te renoveren. Een aardgasaansluiting in een nieuwbouw is verboden vanaf 2025. Als je stookolieketel kapot is, kun je die vanaf dit jaar al niet meer vervangen.

“Ik zit vaak samen met mijn collega’s van Brussel, Wallonië en de federale regering. Allemaal van Ecolo. Als ik hun vraag wanneer ze dat stookolieverbod zullen invoeren, zeggen ze: ‘In 2032 misschien.’ Een renovatieverplichting? Dan kijken ze weg. Ik heb dat in Vlaanderen wel ingevoerd, hè. Wie een oude woning koopt, moet die vanaf 2023 verplicht renoveren tot ze minstens een energielabel D kunnen krijgen.”

De experts vinden dat weggesmeten geld. U zou beter meteen een A- of B-label verplichten.

“Ik heb dat overwogen, maar de mensen moeten het nog kunnen betalen. Als je een draagvlak wilt voor je klimaatbeleid, moet je stap voor stap gaan. Daarom hebben we de premies vereenvoudigd en verhoogd. Met resultaat: de installateurs van zonnepanelen en warmtepompen weten niet waar te beginnen. Een middenklassegezin kan tot 35 procent van de renovatiekosten recupereren, de laagste inkomens zelfs de helft.”

Wat kunt u nog doen om de energiefactuur te verlichten?

“Ik ga het geld halen waar het zit. Sommige grote investeerders hebben de jackpot gewonnen met hun zonnepaneleninstallaties. Door hun royale subsidies te beëindigen haal ik voor 1,2 miljard euro groenestroomcertificaten uit de factuur. Dat is geen contractbreuk, ik volg gewoon de regels: van Europa mág ik zo’n beslissing nemen, omdat die premies eigenlijk staatssteun zijn. Ik zou mijn kop in het zand kunnen steken en niks doen, maar iedereen voelt aan dat dat systeem onrechtvaardig is. Die installaties van vóór 2013 zijn allang terugverdiend.”

Bij het tweehonderdtal ‘getroffen’ investeerders zitten grote jongens als Fernand Huts. Heeft Bart De Wever geprobeerd om dat uit uw hoofd te praten?

“Nee. Wij zijn geen partij die met overheidsgeld smijt. Enkele investeerders zijn op mijn kabinet komen klagen. Eén van hen had voor 80 miljoen euro panelen gelegd en zou daar 150 miljoen voor krijgen. Ik zei hem: ‘Meneer, dat is bijna communisme: de overheid die u 70 miljoen euro winst cadeau geeft – zo kan iedereen ondernemen.’ Hij vond dat de regering haar beloftes moest nakomen. Maar ik krijg het de mensen niet uitgelegd dat ik niet alles doe om de energiefactuur te verlichten.

“Toen ik mijn voorstel pas had bekendgemaakt, belde mijn vader me op. Hij had op café spontaan applaus gekregen van zijn mijnwerkersvrienden. ‘Uw dochter pakt het geld van de rijken om het aan de gewone mensen te geven!’ Hij was zo fier als een gieter. ‘Daarom zijt ge mijn dochter.’ (lacht)”

In maart kwam de Europese Commissie met het Repower EU-plan om versneld van het Russische gas af te raken. Elf landen schaarden zich daarachter. Ook België wilde tekenen, maar u hebt geweigerd.

“Ik heb de federale collega’s gezegd dat ik zou tekenen, als zij bereid waren om minder gascentrales te bouwen. Dat is tenminste consequent, maar dat wilden ze niet.

“Het tweede probleem was dat de CO₂-emissierechten duurder zouden worden, terwijl die al maal zeven waren gegaan. Dat is een bewuste politiek van Europa om fossiele brandstoffen te ontmoedigen. Volgens een Duitse studie zou de energiefactuur van de gezinnen daardoor nog eens 300 tot 460 euro duurder worden. Daar pas ik voor.”

Volgens federaal minister van Klimaat Zakia Khattabi interpreteert u die studie verkeerd. U houdt geen rekening met energiebesparingen en met het sociaal klimaatfonds van de EU waaruit geld naar de armste gezinnen zal terugvloeien.

“Maar de kosten voor de Vlaming zijn veel groter dan wat er terugvloeit. De groenen moeten kiezen: willen ze de strafste klimaatambities, of willen ze de koopkracht beschermen? Die twee gaan moeilijk samen.

“En trouwens, wat heeft mevrouw Khattabi al gedaan voor het klimaat? Niks! Waar wacht zij op om de daken van de federale overheidsgebouwen vol met zonnepanelen te leggen? Waar wachten haar collega’s in Brussel en Wallonië op om bedrijven te verplichten om zonnepanelen te leggen? Ik ben het kotsbeu dat ze mij altijd de les spellen, terwijl ze zelf zo weinig doen. Voor het klimaat is Vivaldi een gemiste kans. Ze geven voor meer dan 13 miljard euro per jaar uit aan fossiele brandstoffen en strooien zelfs met stookoliecheques in plaats van de mensen te begeleiden naar andere oplossingen. En door de Europese politiek zullen die hoge gas- en olieprijzen niet meer dalen.”

Nóg een heikel dossier: door de PFOS-vervuiling liggen de werken aan de Oosterweelverbinding stil. De overheid wil een tunnel graven in de meest verontreinigde grond van Europa.

“Er is niks mis met die tunnel. Voor de mobiliteit rond Antwerpen is het belangrijk dat die er komt. Maar er moet ook een oplossing komen voor de vervuiling. Daarom heb ik de voorbije weken goed geluisterd naar de milieubewegingen en burgercomités. We moeten de vervuilde gronden en de tuinen van de buurtbewoners saneren, en liefst beginnen we daar dit jaar nog mee. 3M is de grote vervuiler, iedereen vindt het logisch dat zij ervoor opdraaien.”

U moet binnenkort ook beslissen over Ventilus, de geplande hoogspanningslijn in West-Vlaanderen die de stroom van de windmolenparken op zee naar het binnenland moet brengen. Bij Groen vrezen ze dat u ‘weer lang wacht om te saboteren’.

“Komaan, zeg! Er is lokaal gewoon geen draagvlak.”

Dat was er bij de boeren toch ook niet?

“Nee, maar ik wil een weloverwogen beslissing nemen. Netbeheerder Elia pleit voor een bovengrondse leiding. Dat is het goedkoopst (geschatte kostprijs: 1,6 miljard euro, red.), maar er is hevig verzet van burgercomités en burgemeesters, die bang zijn voor de gezondheidsrisico’s. Volgens mijn experts is er geen oorzakelijk verband tussen de straling van die magnetische velden en ernstige ziektes, maar de overheid moet wel voorzichtig zijn.”

U kunt die leiding ook ondergronds leggen, maar dat zou meer dan 6 miljard euro kosten.

“Eerst beweerde Elia dat het technisch onmogelijk was. Nu zeggen ze dat het toch kan, maar dat het te duur is. In Duitsland leggen ze honderden kilometers ondergronds. Misschien kan het dan ook bij ons?”

In De Morgen voerde Tinne Van der Straeten (Groen) de druk op. Als u niet snel beslist, haalt België zijn klimaatdoelstellingen niet en ‘dreigt de doodsteek voor de windindustrie’.

“Of het nu de groenen zijn, de Boerenbond, de premier of de paus: ik laat mij niet onder druk zetten. We weten allemaal hoe dat de vorige keer is uitgedraaid (Demir heeft de vergunning voor de gascentrale van Vilvoorde geweigerd, red.).”

U bedoelt dat u een slecht karakter hebt?

“Ik hou daar gewoon niet van. Het nieuwe windmolenpark op zee komt er ten vroegste in 2028: er is dus nog wel wat tijd. En ik aanvaard die onzin over sabotage niet. Bij de aanvraag voor de gascentrale van Vilvoorde heb ik mijn jób gedaan. De stikstofuitstoot van die centrale lag veel te hoog. Engie heeft nu een nieuwe aanvraag ingediend en zegt dat de uitstoot is gehalveerd. Wíé komt er dan op voor het milieu? Als ik Vilvoorde vorig jaar had goedgekeurd, had Tinne Van der Straeten in het najaar de kernuitstap doorgeduwd. Vivaldi had een oorlog nodig om in te zien dat ze beter twee kerncentrales kunnen openhouden. Die regering speelt al twee jaar met onze bevoorradingszekerheid. Door dat amateurisme zit Engie nu in een zetel: Van der Straeten zal moeten betalen wat de Fransen vragen.”

Wat vond u van de muurschildering in Antwerpen waarop u haar innig kust?

“(lacht) Mooi gedaan. Onze vergaderingen verlopen professioneel, hoor. Maar over die muurschildering hebben we maar gezwegen.”

Voor de klas

Mogen we zeggen dat u impulsief bent?

“Als dat waar was, had ik in het Ventilus-dossier gewoon kop of munt gedaan. Ik benader mijn dossiers heel rationeel.”

Maar u hebt wel een temperament.

“Ja, maar daar is niks mis mee.”

Hoe vaak hebt u al gedacht: ik stop ermee, bekijk het maar?

“Twee of drie keer. Dat zijn moeilijke momenten, waarop het me even te veel is. Ik ga drie keer per week joggen om stoom af te laten. Dat is beter dan het uit te werken op mijn fantastische medewerkers. (lacht)

“Tijd doorbrengen met mijn dochter helpt ook. Ik vind met haar naar het schoolfeest gaan belangrijker dan de politiek. Ik wil later niet moeten zeggen dat ik mijn kind niet heb zien opgroeien. Tijdens corona heb ik ervan genoten om haar zo vaak te zien. Sindsdien stel ik mijn grenzen. ’s Avonds ga ik alleen nog naar de hoogstnoodzakelijke events. Als Rozanne slaapt, vergader ik digitaal. ’s Ochtends ook, want ik wil haar zelf naar school brengen. Soms ben ik boterhammen aan het smeren en tegelijk een partijvergadering aan het volgen.”

Wordt u oud in de politiek?

“No way! Mijn geluk hangt echt niet af van mijn ministerpost. Als ik niet meer kan doen wat ik nodig vind, dan stop ik. Er zijn nog zoveel leuke jobs. Lesgeven, of in een gehandicapteninstelling werken.”

Ik ken weinig ex-ministers die dat doen.

“Tja, raden van bestuur zijn niks voor mij. Als leerkracht heb je impact op de levens van jongeren.”

Maar eerst moet u nog minister-president worden, volgens Bart De Wever.

“Ik vond dat lief, maar het is geen cadeau. 2024 is nog ver weg. Laat mij eerst mijn dossiers maar tot een goed einde brengen.”

U bent de populairste politica van Vlaanderen. Voelt u dat politieke tegenstanders u minder gunnen?

“Ach, ze zitten al vanaf dag één op mijn kap. In de regering proberen we collegiaal te werken, hoe moeilijk dat soms ook is. Ik lees soms analyses over mijn stijl en communicatie, maar ik zal niet veranderen. Ik doe op míjn manier aan politiek.”

En dat is?

“In de politiek zijn er heel wat ongeschreven regels, maar daar hou ik me niet altijd aan. Iedereen was gechoqueerd toen ik een onderzoekscommissie vroeg voor de PFOS-vervuiling. Er waren te veel vragen waar we geen antwoord op kregen. De mensen hebben er geen boodschap aan dat zo’n onderzoek vervelend kan zijn voor de regering.”

U kreeg wel de hele regering over u heen.

“Na mijn afwijzing van de gascentrale ook. We hebben pittig gediscussieerd, maar bepaalde opmerkingen waren wel terecht. Ik ben jong: het is logisch dat ik nog bijleer.”

Welke les trekt u uit ‘De stemming’, het kiezersonderzoek van de VRT en De Standaard?

“Dat de beleidspartijen te veel hebben geluisterd naar de zuilen, ziekenfondsen, vakbonden, werkgevers en lobbygroepen, in plaats van de belangen van de 6,5 miljoen Vlamingen te verdedigen. Al die organisaties krijgen makkelijk toegang tot de minister, maar voor Jos en Gerda is dat veel moeilijker. Uiteraard moet je luisteren naar de lobby’s, maar je moet vooral niet doen wat zij dicteren. Hun belang is niet dat van de Vlaming.”

Dat is ook een sneer naar uw eigen partij?

“Absoluut. Ik heb dat op interne vergaderingen al gezegd: ‘Als wij straks óók nog maar 10 procent willen halen, mogen we die fout niet maken.’ Een tweede les is dat je je beloftes moet houden. En anders moet je uitleggen waarom iets niet gaat. De mensen zijn niet dom.”

Vlaams Belang hoopt om in 2024 samen met de N-VA een Vlaamse regering te vormen. Maar Tom Van Grieken zegt dat Bart De Wever elk gesprek met hem afwijst, terwijl hij wel gaat eten met Conner Rousseau.

“Ik spreek ook af met Conner, dat is een fijne gast. Bart De Wever heeft in 2019 correct met Vlaams Belang onderhandeld, maar naar mijn smaak duurde dat te lang. Hun voorstellen zijn onuitvoerbaar, tenzij je uit de EU stapt. En dan nog. Op milieuvlak zie ik totaal geen overeenkomsten. Als ik Sam van Rooy bezig hoor, vraag ik me af of hij begrijpt wat de klimaatverandering is. Die man is zelfs tegen bomen. Als je het VB laat doen, is Vlaanderen over tien jaar kapot en kaal gekapt.”

Uw partijgenoot Jan Peumans zegt dat de N-VA splitst als er een coalitie met Vlaams Belang komt.

“Als migrantenkind vind ik zo’n coalitie absoluut niet evident. Toen ik 12 was, wilden ze ons allemaal op het vliegtuig zetten. Dat ben ik nog niet vergeten.”

Toch ben ik benieuwd wat u zult doen als u moet kiezen tussen het VB of een regenboogcoalitie met drie Vivaldi-partijen.

“Ik geloof dat de Vlaming slimmer is en de kaarten beter zal leggen. (lacht)”

© Humo