Tanzaniaanse president ‘Mama Samia’ Hassan trekt omstreden verbod op politieke bijeenkomsten in

De stap van president Hassan is opvallend: ze breekt met het repressieve beleid dat haar voorganger John Magufuli zeven jaar geleden inzette. Hassan was vicepresident onder Magufuli, die in 2021 overleed, waarna zij president werd. Volgens mensenrechtenorganisaties zijn er meer hervormingen nodig in het Oost-Afrikaanse land, maar ze verwelkomen Hassans besluit.

Het verbod op politieke bijeenkomsten werd in 2016 ingevoerd door president Magufuli, bijgenaamd ‘de bulldozer’ vanwege zijn autoritaire leiderschapsstijl. Magufuli verdedigde de repressieve maatregel met het argument dat de overheid moest focussen op het heropbouwen van de Tanzaniaanse economie. Hij trad hard op tegen mensen met afwijkende meningen en gebruikte het wettelijke verbod meermaals om prominente oppositieleiders te laten arresteren.

‘Strategie van verzoening’

“Voortaan wordt er toestemming verleend voor politieke bijeenkomsten”, zei president Hassan op een bijeenkomst in Dar Es Salaam, de grootste stad van het land. “We hebben als overheid de plicht om dit soort bijeenkomsten te beschermen.” Wel is het de bedoeling dat politieke partijen van tevoren aan de overheid melden wat ze willen organiseren. Hassan zei dat haar besluit onderdeel is van haar “strategie van verzoening, veerkracht, hervormingen en wederopbouw van de natie”.

Het is niet voor het eerst dat ‘Mama Samia’ een decreet van haar voorganger terugdraait. Zo liet ze mediahuizen die eerder verboden waren weer openen, zocht ze toenadering tot politieke rivalen en draaide ze een schoolverbod voor tienermoeders terug. Ook met haar landelijke vaccinatiecampagne tegen corona ging ze lijnrecht in tegen Magufuli, die tot zijn dood een notoire coronascepticus was.

Hassan is niet onomstreden

Toch is Hassans beleid niet altijd onomstreden. Zo werd onder haar bewind een vooraanstaande oppositieleider vastgezet (die pas zeven maanden later werd vrijgelaten) en was haar regering in het noorden van Tanzania verantwoordelijk voor de gewelddadige verdrijving van duizenden Masai.

De intrekking van het verbod op oppositiebijeenkomsten is “een welkome stap in de goede richting”, aldus Roland Ebole van mensenrechtenorganisatie Amnesty International in een verklaring. Maar hij wijst erop dat er nog meer wetten in Tanzania zijn die worden gebruikt om bijvoorbeeld de vrijheid van meningsuiting in te perken. Ook is hij kritisch over het feit dat oppositiepartijen nog toestemming van de staat nodig hebben om bijeenkomsten te organiseren. “Het deelnemen aan en het organiseren van vergaderingen is een recht”, schrijft hij, “geen voorrecht dat toestemming van de staat vereist”.

Bij een ontmoeting met oppositieleiders zei president Hassan dinsdag dat er nog meer gesprekken zullen volgen, onder meer over aanpassingen aan de grondwet. “We zullen op korte termijn een commissie in het leven roepen waarin alle groepen in de Tanzaniaanse samenleving vertegenwoordigd zijn”, zei ze. Daarmee hoopt ze het politieke klimaat van Tanzania inclusiever te maken. “Het staat u allemaal vrij om de regering te bekritiseren op punten waar u uitdagingen ziet”, zei ze tegen haar politieke rivalen, “zodat we die kunnen aanpakken in het belang van onze bevolking.”