Maandag 05/06/2023

AchtergrondAfghanistan

Taliban vieren feest na vernederende aftocht VS: ‘Afghanistan is bevrijd van een supermacht’

Afghanen die de Taliban steunen zwaaien met vlaggen van de beweging in Kandahar om het vertrek van de Amerikanen te vieren.  Beeld AFP
Afghanen die de Taliban steunen zwaaien met vlaggen van de beweging in Kandahar om het vertrek van de Amerikanen te vieren.Beeld AFP

De taliban hebben dinsdag de vernederende Amerikaanse aftocht van de luchthaven van Kaboel compleet gemaakt. Begeleid door strijders van de elite-eenheid Badri 313, die volledig waren gestoken in Amerikaanse militaire uitrusting, lieten hoge taliban-functionarissen zich zien op het vliegveld waar ze de overwinning op de VS uitriepen.

Stieven Ramdharie

“Amerika is verslagen”, aldus talibanwoordvoerder Zabihullah Mujahid, die zelf jarenlang uit handen van de VS wist te blijven. “Dit is een historische dag. We zijn er trots op dat we ons land hebben bevrijd van een supermacht.”

De taliban proberen nu met steun van Qatar en Turkije de luchthaven, die geen luchtverkeersleiding meer heeft, weer snel operationeel te krijgen. Het feestelijke talibantafereel op de luchthaven, tot enkele weken geleden nog voor onmogelijk gehouden, kwam uren nadat de VS een somber beeld hadden vrijgegeven van de terugtrekking maandag van het vliegveld. De foto zal uitgroeien tot een iconisch beeld van het trieste einde van de langste oorlog die de Amerikanen ooit hebben gevoerd.

Te zien is hoe de Amerikaanse generaal-majoor Chris Donahue, met zijn geweer in de hand, vlak voor middernacht in de laatste C-17 stapt die vertrok van de luchthaven. Het toestel steeg op een minuut voor 31 augustus aanbrak, de dag dat alle Amerikaanse soldaten het land moesten hebben verlaten na twintig jaar strijd tegen de taliban. De foto was extra pijnlijk voor de VS omdat Donahue een van de belangrijkste Amerikaanse divisies leidt, de 82nd Airborne Division, die ook in Afghanistan werd ingezet.

Majoor-generaal Chris Donahue van de Amerikaanse luchtmacht was de laatste Amerikaanse militair die op het vliegtuig stapte. Beeld AP
Majoor-generaal Chris Donahue van de Amerikaanse luchtmacht was de laatste Amerikaanse militair die op het vliegtuig stapte.Beeld AP

Dramatische einde

“Onze twintig jaar durende militaire aanwezigheid in Afghanistan is nu beëindigd”, zei president Biden in een schriftelijke verklaring. De president noemde hierin alle namen van de laatste dertien Amerikaanse soldaten die in Afghanistan zijn gedood, waarmee het dodental op 2.461 kwam.

Volgens Biden, die vanmiddag het Amerikaanse volk zal toespreken, hadden ze bijgedragen aan de grootste luchtbrug in de geschiedenis van de VS waarbij zo’n 120.000 burgers in zeventien dagen werden geëvacueerd.

Biden liet het aan een van Amerika’s hoogste generaals over om het dramatische einde van de Afghanistan-missie bekend te maken. De hele dag werd al gespeculeerd wanneer en hoe de Amerikanen de luchthaven zouden verlaten. Mariniersgeneraal Frank McKenzie, commandant van Central Command, sprak terwijl de laatste C-17 nog in de lucht was. Hij zei dat de Amerikanen nog tot op het laatste moment een luchtafweersysteem bedienden om te voorkomen dat de laatste vliegtuigen uit de lucht zouden worden geschoten.

Ook hield de Amerikaanse luchtmacht het gebied in de gaten om direct tussenbeide te komen als de militaire aftocht zou worden verstoord. McKenzie zei dat verlenging van de evacuatie-operatie tot na 31 augustus, waar diverse Europese landen voorstander van waren, geen zin zou hebben gehad. “We zouden niet iedereen eruit hebben gekregen die we eruit wilden en er zouden nog steeds mensen zijn die daar teleurgesteld over zouden zijn geweest”, aldus de generaal. “Het is een lastige situatie.”

Nieuwe regering

Om te benadrukken dat de Afghanistan-oorlog zeker niet voor niets is geweest, wees McKenzie op de slag die Al Qaida is toegebracht. “Het is een missie die Osama bin Laden een rechtvaardig einde heeft gebracht, samen met veel van zijn mede-samenzweerders. Maar het was geen goedkope missie”, doelend op de vele Amerikaanse doden en gewonden. In de uren voor hun vertrek, maakten de Amerikaanse soldaten overigens nog heel wat militair materieel onklaar om te voorkomen dat de taliban het zou gebruiken. Naast 73 vliegtuigen, werden ook 97 militaire voertuigen onherstelbaar beschadigd.

In Kaboel vierden talibanstrijders het Amerikaanse vertrek volop met geweervuur. De taliban benadrukten direct dat een triest hoofdstuk was afgesloten maar dat ze goede relaties nastreven met de VS en andere landen. “Het Islamitische Emiraat wil goede betrekkingen hebben met de hele wereld”, aldus woordvoerder Mujahid.

Een hoge talibanfunctionaris kondigde tijdens de zegetocht op de luchthaven aan dat mogelijk snel de nieuwe regering bekend zal worden gemaakt nu de taliban de hoofdstad volledig in handen hebben. Ook buurland Pakistan, dat de taliban jarenlang steunde, heeft die indruk. Minister van Buitenlandse Zaken Shah Mehmood Qureshi zei dat hij verwachtte dat in de komende dagen een brede “consensus-regering” bekend zal worden gemaakt.

Nu belangrijker dan ooit: steun kwaliteitsjournalistiek.

Neem een abonnement op De Morgen


Op alle artikelen, foto's en video's op demorgen.be rust auteursrecht. Deeplinken kan, maar dan zonder dat onze content in een nieuw frame op uw website verschijnt. Graag enkel de titel van onze website en de titel van het artikel vermelden in de link. Indien u teksten, foto's of video's op een andere manier wenst over te nemen, mail dan naar info@demorgen.be.
DPG Media nv – Mediaplein 1, 2018 Antwerpen – RPR Antwerpen nr. 0432.306.234