Stromae in de States: alors on rêve

'Als wij kunnen dansen op Engelstalige muziek, dan moeten zij toch kunnen dansen op Franse muziek?" vroeg Paul Van Haver, alias Stromae, zich laconiek af op de vooravond van zijn televisiedebuut op NBC. In Late Night with Seth Meyers (de opvolger van Jimmy Fallons populaire avondprogramma) bracht de Franstalige popster 'Papaoutai' live.

Stromae zegt klaar te zijn voor Amerika. Maar is Amerika dat ook voor hém? Canada heeft hij alleszins deels op zak: op het plein Quartier des Spectacles gaf Stromae onlangs een verrassingsconcert en daar hoor je fans 'Papaoutai' woord voor woord meezingen. Daar speelde natuurlijk het voordeel van de Franstalige gemeenschap mee: ook gisteren en vandaag treedt hij op in de tweede grootste stad van Canada. Maar in september keert hij terug voor een tiental concerten in grote Amerikaanse steden.

Deze week test hij al eens het water in New York - het hart van de entertainmentindustrie. Daar is hij overigens al geen volstrekte nobody meer. Eerder verrichtten The New York Times en Time Out New York namelijk belangrijk grondwerk toen ze de Franstalige zanger onder de loep namen. Time Out gaf hem zelfs de cover, hoewel ze onder zijn androgyne verschijning uit de clip 'Tous les mêmes' blokletterden 'Who the hell is Stromae?'.

Strikje in de jungle

Er liggen intussen voldoende kansen open voor deze internationale hitmachine. Maar net zo makkelijk stoot hij op een blinde muur. De Verenigde Staten zijn al decennia een magisch Mekka voor Belgische muzikanten, maar er doorbreken is allerminst een sinecure. Technotronic scoorde weliswaar drie toptienhits in de Billboard, maar dat succesverhaal liep volgens muzikaal brein Jo Bogaert uiteindelijk stuk door een gebrek aan ervaring en de zakelijke sluwheid van de Amerikanen.

Soeur Sourire - en met een dichtgeknepen oogje: de Australo-Belg Gotye - zijn tot op vandaag de enige Belgische acts die een eerste plaatsje in de Amerikaanse Billboard versierden.

Stromae zou volgens optimistische insiders het tweede Belgische én Franstalige succes in de hitlijst kunnen worden. Ook The New York Times hoort alvast een hit. De krant haalt de mix van identiteiten en invloeden aan als een van zijn sterke punten, net als zijn cartooneske imago: "In clips en magazines verschijnt Stromae als een fluorescerende dandy met strikjes, een mix van de Engelse countrystijl met die van de elektronische underground en de Afrikaanse jungle. Het is een essentieel deel van zijn succes waarover hij angstvallig waakt."

Maar tegelijk wordt gevreesd dat de taboeonderwerpen in zijn songs niet makkelijk rijmen met een breed conservatief Amerikaans publiek. Stromae schuwt de morele confrontatie namelijk niet. Hij daagt het hokjesdenken uit in 'Bâtard' en ook zijn androgyne verschijning in 'Tous les mêmes' zal op weerstand kunnen rekenen in de Bible Belt. En dan tel je de dronken escapades in 'Formidable' of suïcidale neigingen in 'Alors on danse' nog niet eens mee. Anderzijds: "Het enorme succes van Gotye of Adele toonde de afgelopen jaren dat de Amerikaanse luisteraars de geformatteerde muziek beu zijn", gelooft Milow.

Ook volgens NRC Handelsblad is het 21ste-eeuwse Amerika helemaal klaar voor Stromae: "Hij is het prototype van de Obama-achtige bastaard die deze eeuw gaat domineren, ondanks de etnische en nationalistische achterhoedegevechten."

"Niet iedereen begrijpt mijn liedjes, maar iedereen kan er tenminste op dansen", sust Stromae op zijn beurt. Die beats blijken misschien nog het belangrijkste breekijzer waarmee de Belg de poort naar succes openwrikt. Hiphop en dance zijn momenteel ontzettend populair in Amerika. Bij Seth Meyers werd Stromae daarom ook niet met de dooddoener Jacques Brel aangekondigd, maar wél nadrukkelijk als een "Belgisch hiphop- en dancefenomeen".

Belgische beats liggen namelijk al langer in de bovenste schuif bij de Amerikanen. Na Technotronic, 2 Unlimited, Front 242, Lasgo of Lords of Acid gooide het duo Lazy Jay uit Hoogstraten recent hoge ogen in de VS als producers van Britney Spears en Will.i.am. Danceacts als Netsky, Dimitri Vegas & Like Mike en 2ManyDJ's tourden er ook met succes.

Verkassen naar New York

Het is ook vast geen toeval dat Stromae tijdens zijn concert op Pinkpop een middenstuk inlaste met knoertharde EDM-beats. Amerika is tuk op die aanpak.

En wat met de taalbarrière? "Het blijkt toch een uitdaging om bij hen in het Frans te zingen", bekende ook Stromae onlangs. "Het ligt in Amerika moeilijker dan in andere niet-Franstalige landen, heb ik gemerkt. Maar het is niet onmogelijk."

Op NBC werd 'Papaoutai' voor alle zekerheid simultaan ondertiteld in het Engels. Liever dat dan zijn songs te vertalen, zoals Stromae ten tijde van 'Alors on danse' werd aangeraden. Zelf in het Engels zingen ziet de popmuzikant zich niet doen, al wil hij gerust met muzikanten werken die in het Engels zingen. Op dat vlak is Stromae trouwens niet aan zijn proefstuk toe: Kanye West rapte over 'Alors on danse' en met Will.i.am bracht hij ook 'Papaoutai' samen in Parijs.

Bekende supporters helpen de doorbraak dan ook een handje. Alanis Morissette speelde ambassadeur voor K's Choice en nam hen mee op tour in Amerika. Daarna ging de bal even serieus aan het rollen voor de groep rond Sarah en Gert Bettens. Paradise in Me (1996) is met ruwweg 700.000 stuks nog steeds de best verkochte Belgische gitaarplaat in de Verenigde Staten.

Marie Daulne van Zap Mama werd in het begin van de jaren 90 dan weer het hof gemaakt door Sting en Peter Gabriel. Uiteindelijk tekende ze bij bewonderaar David Byrne van Talking Heads. Die deal legde haar geen windeieren: Adventures in Afropea 1 (1993) stond zes weken lang op één in de Billboard World Albums Charts. En ook de volgende zes platen behaalden een plaatsje in de top 10. In 2000 verkaste Daulne daarom tijdelijk naar New York.

Hoewel verhuizen geen garantie op wereldsucces is, maakt het doorbreken in Amerika veel makkelijker. Dat dacht ook Milow, die los-vast woont en werkt in Los Angeles. Daar werkt hij aan een meerjarenplan, dat ingezet werd met een twintigtal soloconcerten aan de Westkust. Een platendeal heeft hij nog niet versierd, maar met een bekende Amerikaanse boekingsagent en manager legde hij alvast een basis.

Het grootste probleem bij die aanpak? In Europa moet hij ook intensief blijven touren om zijn gevestigde status te behouden. Uit het oog is uit het hart in de popwereld. Hetzelfde geldt voor Trixie Whitley, die New York als uitvalsbasis nam, en ook Gabriel Rios woonde een tijd in the Big Apple.

Maar zonder smash hit blijft het sowieso moeilijk om jezelf in de aandacht te werken. In dat laatste geval kan een plekje op een soundtrack misschien deuren openen: Selah Sues duet met Cee-Lo Green ('Please') was te horen in de promotrailer van het vijfde seizoen van de successerie Mad Men. Ook 'This World' en 'Break' vonden trouwens hun weg naar een serie op ABC en SyFy. En Scala wist zich te profileren in de VS toen hun Radioheadcover 'Creep' gebruikt werd in de Hollywoodfilm The Social Network.

De ambities zijn alleszins groot bij Stromae, zoals hij toegaf na een recente lapsus op BBC. Toen hij eind april in gekreukt Engels uitlegde dat een Italiaans grootmoedertje hem ooit om een handtekening vroeg, verklaarde hij aan radio-dj Gilles Peterson dat "a grammy is coming to me". Onbedoeld verwees hij daarmee naar de belangrijkste Amerikaanse muziekprijzen.

"That Grammy is coming", verzekerde Peterson hem glimlachend.

Zou het? Alors on rêve.