Strijd in Ethiopische Tigray zuigt ook provincie Afar mee: ruim 300.000 mensen op de vlucht geslagen

De verslechterende situatie in Afar geeft opnieuw aan hoe het conflict in Tigray heeft gezorgd voor een humanitaire tragedie in de omliggende provincies. De VN waarschuwde onlangs dat meer dan 9 miljoen bewoners van Tigray, Afar en de provincie Amhara dringend voedsel nodig hebben.

De centrale regering van premier Abiy Ahmed en strijders uit Tigray, verenigd in het Tigrese Volksbevrijdingsfront TPLF, vechten al sinds eind 2020 een oorlog uit om controle over de provincie. Het TPLF domineerde decennialang de centrale regering. Aan de machtspositie van de strijders kwam echter in 2018 een einde met het aan de macht komen van Abiy. Vorig jaar kantelde de strijd even in het voordeel van het TPLF, dat zelfs oprukte naar de hoofdstad Addis Abeba.

Het Ethiopische leger wist echter, met steun van militairen uit onder andere Afar, na een offensief de Tigray-strijders terug te dringen. Het TPLF heeft Tigray nog wel stevig in handen. De oorlog heeft in meer dan een jaar tienduizenden levens gekost en miljoenen bewoners ontheemd in de drie provincies. De strijd, onder andere in Afar, bemoeilijkt ook de voedselhulp aan Tigray. De regering van Afar zegt dat strijders uit Tigray de provincie in december binnenvielen en nu oprukken. In vijf regio’s zou zwaar worden gevochten.

Blokkade

Secretaris-generaal António Guterres van de VN deed vorige week tevergeefs een beroep op de strijdende partijen om de verdeeldheid opzij te zetten en samen te werken aan vrede. Een wapenstilstand moest internationale hulpverlening weer mogelijk maken. Vooral in Tigray, dat door het Ethiopische leger sinds de zomer aan een blokkade is onderworpen, is de nood volgens de VN en hulporganisaties zeer groot.

Volgens het Wereldvoedselprogramma (WFP) van de VN heeft zo’n 40 procent van de 5,5 miljoen inwoners van Tigray een ernstig tekort aan voedsel. Sinds medio december zou geen enkel hulpkonvooi de belegerde provincie hebben bereikt. De VS schatten dat in het noorden van Tigray hongersnood dreigt voor bijna een miljoen inwoners.

De VN en hulporganisaties doen al weken een dringend beroep op Addis Abeba om hulpkonvooien toe te laten tot Tigray. De regering zei eind vorige maand dat meer dan veertig vrachtwagens met voedsel en medicijnen op weg waren naar de provincie. Door de strijd bij de grens met Afar zou het konvooi Tigray niet hebben kunnen bereiken. De regering-Abiy gaf het TPLF de schuld van de oplaaiende strijd in het grensgebied. Addis Abeba beschuldigt de strijdgroep ervan de hongersnood te gebruiken als een ‘politiek wapen’.

Droogte

De VN-organisatie voor humanitaire hulp, OCHA, zegt dat alle internationale hulporganisaties hun werk in Tigray eind deze maand zullen moeten staken als de veiligheidssituatie niet snel verbetert. Volgens OCHA geven de hulporganisaties nu noodgedwongen te voet hulp aan de bevolking omdat ze geen benzine meer hebben.

Tot overmaat van ramp dreigt de droogte in de Hoorn van Afrika Ethiopië ook zwaar te treffen. Volgens Unicef, het kinderfonds van de VN, zullen tegen medio maart zo’n 6 miljoen Ethiopiërs dringend humanitaire hulp nodig hebben. In Somalië zou het gaan om naar schatting zeven miljoen bewoners. Gevreesd wordt dat de regio dit jaar wordt getroffen door de ernstigste droogte in zo’n veertig jaar.

Pogingen om de strijd in Tigray door onderhandelingen te beëindigen, zijn tot nu toe op niets uitgelopen. De International Crisis Group, een ngo die probeert oorlogen te voorkomen, vindt dat de Afrikaanse Unie (AU) dit jaar er een prioriteit van moet maken om een wapenstilstand te bewerkstelligen.

“Het is een turbulent jaar geweest voor Afrika”, aldus de organisatie vorige week in een oproep aan de Afrikaanse landen. “Tienduizenden doden in oorlogen in de Hoorn van Afrika, landen die terugvallen onder militair bewind en worstelen met jihadisme. De instellingen van de Afrikaanse Unie moeten in staat zijn deze problemen aan te pakken.”