Sri Lanka in ernstigste crisis sinds 1948, vertrek president kan volksopstand niet bedaren

Wickremesinghe nam die verstrekkende maatregel (aangevuld met een avondklok in de Westelijke Provincie, waarin de hoofdstad Colombo ligt) toen boze betogers zijn ambtswoning begonnen te belegeren en om zijn aftreden riepen. De politie vuurde traangaspatronen af en militaire helikopters vlogen dreigend over, maar de activisten, die zaterdag al het presidentieel paleis overnamen, laten zich vooralsnog niet afschrikken.

President Rajapaksa, die zich dagenlang had schuilgehouden, vluchtte woensdag met zijn vrouw in alle vroegte met een militair vliegtuig naar de Maldiven, enkele uren voordat hij zou aftreden. Volgens onbevestigde berichten zou hij daarna doorvliegen naar Singapore. De vlucht van een broer, een oud-minister van Financiën, werd zondag nog verijdeld. Een volksopstand over de ergste economische crisis in decennia maakte dit weekend een einde aan de machtige familiedynastie die de politiek in het land 20 jaar domineerde.

Volgens parlementsvoorzitter Mahinda Yapa Abeywardena benoemde Rajapaksa vooraf aan zijn vertrek premier Wickremesinghe tot waarnemend president, een procedure die de grondwet voorschrijft als de president zijn taken niet meer kan vervullen. De demonstranten eisen echter dat Wickremesinghe, die gezien wordt als een vazal van Rajapaksa, ook opstapt. Rajapaksa’s officiële ontslagbrief wordt later vandaag verwacht.

Premier Wickremesinghe bood afgelopen weekend na de bestorming van het presidentieel paleis zelf al aan te zullen aftreden. Als hij dat alsnog doet, wordt volgens de grondwet parlementsvoorzitter Abeywardena voor één maand waarnemend president. Hij moet er dan op toezien dat er een eenheidsregering komt en het parlement komende week (20 juli) een opvolger voor Rajapaksa benoemt voor het restant van diens termijn (tot 2024).

Economische crisis

De politieke crisis in Sri Lanka, die eerder al tot het aftreden leidde van premier Mahinda Rajapaksa (een andere broer), vloeit voort uit de economische crisis, de ergste die het tamelijk welvarende land van 22 miljoen inwoners sinds de onafhankelijkheid in 1948 heeft gekend. De sterk op het toerisme leunende economie kreeg een enorme klap door de pandemie en de afname van de spaargelden die migrantarbeiders naar huis sturen.

Die tegenvallers, gecombineerd met stijgende olieprijzen en de gevolgen van decennia wanbeleid en corruptie, leidden ertoe dat Sri Lanka afgelopen maanden door al haar buitenlandse deviezen heen raakte. Er zijn tekorten aan benzine, voedsel en medicijnen, de inflatie is enorm en het land kan zijn schulden niet meer aflossen. Alle hoop is gesteld op een reddingsplan van het IMF, maar de huidige politieke chaos staat dit vooralsnog in de weg.